منزلت، مطالبه خاص بازنشســـتگان

«معیشت» و «منزلت» همواره از مطالبات اصلی بازنشستگان در ادوار مختلف بوده و این دو خواسته از دیدگاه روان‌شناختی و علوم اجتماعی نیز مورد تایید و تاکید قرار گرفته است.

معیشت بازنشستگان در بیش از نیم قرن فعالیت سازمان تامین اجتماعی و سایر صندوق‌های بازنشستگی مورد توجه ویژه دولت‌ها بوده و صرف‌نظر از میزان توفیق صندوق‌ها در این امر، نشانه‌های تمرکزشان بر معیشت برای همگان آشکار بوده است. به همین دلیل سازمان‌های بیمه‌گر، عنایت کمتری به تامین منزلت و برآورده کردن نیازهای اجتماعی مستمری بگیران داشته‌اند که این موضوع موجب شده که بازنشستگان حتی در صورت تامین مالی، نشانه‌هایی از نارضایتی را در رفتارهای خود نسبت به سازمان متبوع خود بروز دهند. برای روشن شدن موضوع به یک تجربه عینی اشاره می‌کنم:

تا قبل از دهه 80، سازمان تامین اجتماعی در روزهای پایانی سال، برای تامین معیشت مستمری بگیران، کالابرگ‌هایی تهیه و با عقد قرارداد با فروشگاه‌های معتبر، مقدار مشخصی از کالاهای اساسی را به این گروه واگذار می‌کرد. هنگامی که سازمان به دلیل حاشیه‌های ایجاد شده در توزیع کالابرگ و نحوه واگذاری اقلام به بازنشستگان، تصمیم گرفت این خدمت را به صورت نقدی و با واریز وجه به حساب آنان ارائه کند، بسیاری از بازنشستگان مخالفت کردند، علت را که از آنان جویا شدیم عنوان کردند که ما وقتی کمک معیشت خود را به صورت کالا تهیه کرده و خانواده و اطرافیان ما را با دست پر می‌بینند، احساس موجودیت می‌کنیم و نقش خود را در زندگی موثرتر می‌یابیم و تصور ما این است که سایرین روی ما حساب بیشتری باز می‌کنند.

این نمونه‌ای بود برای بیان این واقعیت که تامین معیشت مستمری بگیران به تنهایی نیازهای این قشر را تامین نکرده و آنان در وجود خود اهمیت قابل توجهی برای منزلت و شان و جایگاه خود قائلند.

در شرایط کنونی اقتصادی کشور که به دلیل وجود تحریم‌های مختلف، اولین ضرورت دولت در خصوص مستمری بگیران، توجه به تامین مالی آنان است، نباید غافل شد که با اندکی درایت می‌توان با اهداء جایگاهی شایسته به این قشر و حفظ کرامت و مرتبت آنان، در روزهای سخت نیز از همراهی آنان بهره برد.

ضمن قدر نهادن به این اقدام تامین اجتماعی در برگزاری سفرهای زیارتی، پیشنهاد می‌شود که به این گونه امور عنایت بیشتری شود و اقدامات منزلتی دیگری که البته تمامی مستمری بگیران و یا بخش وسیع‌تری از آنان را شامل شود، در دستور کار سازمان تامین اجتماعی قرار گیرد. البته واضح است که وقتی این گونه خدمات برای تعداد محدودی ممکن می‌شود، فرایندهای انتخاب افراد مشمول نیز مورد چالش سایرین قرار می‌گیرد و به همین دلیل شایسته است با مطالعه دقیق‌تر، برنامه‌هایی در دستور کار قرار گیرد که امکان بهره مندی از آنها، برای تمامی مستمری بگیران فراهم شود.