تنش, بحران یا ورشکستگی آبی؛ کشور ما در کدام مرحله است؟

کشور ما یکی از کم‌برخوردارترین کشورهای دنیا از نظر دسترسی به منابع آبی است که طی سال‌های اخیر سوء مدیریت منابع آب در کشور, گرمایش زمین و تغییر اقلیم این کم‌آبی را شدت بخشیده‌ و شرایط را سخت‌تر از همیشه کرده‌اند. ایرانیان روزانه بیش از 2.5 برابر استاندارد جهانی آب مصرف می‌کنند و به شدت در برداشت و مصرف آب‌های زیرزمینی زیاده‌خواهانه برخورد می‌کنند که این برخورد نادرست با منابع آبی کشور را در دچار بحران کرده است.

نکته‌ای که در خصوص کم‌آبی در کشور ما وجود دارد این است که ایران در کدام یک از مراحل تنش, بحران یا ورشکستگی آبی قرار دارد؛ بر اساس معیارهای جهانی، زمانی که به ازای هر نفر در یک کشور مقدار سالانه یک هزار و 700 متر مکعب آب تجدیدپذیر در دسترس باشد، شاخص بیلان آب آن کشور استاندارد است اما اگر این میزان به زیر یک هزار و 700 متر مکعب در سال برسد کشور در شرایط تنش آبی قرار می‌گیرد, حال اگر این عدد از 1000 متر مکعب هم کمتر شود, شرایط بحران آبی در کشور ایجاد می‌شود.

بر اساس آخرین آمارها, کشور ما از سال 1391 از شرایط نرمال خارج شده و در حال حاضر در مرز تنش و بحران آب قرار دارد و تنها یک قدم تا بحران آب فاصله دارد. نکته نگران‌کننده این است که طبق پیش‌بینی‌ها با ادامه این روند ایران تا سال 2050 به سالانه 500 متر مکعب آب تجدیدپذیر به ازای هر نفر می‌رسد که این مقدار مرز بحران آب را نیز رد می‌کند!

با وجود این آمار نگران‌کننده هنوز هم زمان برای مقابله با کم‌آبی در کشور داریم که این مهم نیازمند توجه و اقدام فوری تمام سازمان‌های مربوط به این موضوع است. اصلاح الگوی کشت کشاورزی و تغییر روش‌های آبیاری زمین‌ها, استفاده از روش‌های بازچرخانی آب و آب خاکستری, تبیین قانون در خصوص مصرف آب مجازی, تجدید نظر در خصوص استقرار صنایع آب‌بر و فرهنگ‌سازی در خصوص مصرف آب در مصارف خانگی و خدمات از جمله سرفصل‌های مهم در ارائه راهکارهای مربوط به مقابله با کم‌آبی در کشور هستند.