مهـــــدویت و ظهــــور از نگاه حضرت سیدالشهدا (ع)

در یکی از فرازهای زیارت عاشورای امام حسین(ع) می‌خوانیم: وَ اَسئَلهُ اَن یبَلِّغَنِی المَقامَ المَحمُودَ لَکُم عِندَالله وَ اَن یرزُقَنِی طَلَبَ ثارِکُم مَعَ اِمامٍ هُدَی ظاهِرٍ ناطِقٍ بِالحَقّ مِنکُم؛

من از خداوند درخواست می‌کنم که مرا به مقام شایسته و ستوده‌ای که برای شما در نزد پروردگار است برساند و خون خواهی در رکاب امام هدایت از خاندان شما که ظهور کرده و به حق نطق می‌کند (حضرت مهدی موعود علیه‌السلام) را نصیب من فرماید تا انتقام خون به ناحق ریختۀ شما را بگیرم.

عاشورا زمینه ساز قیام و انقلاب منجی بشریت خواهد بود؛ چرا که این واقعه، موجب ایجاد یک اندیشه بنیادین در شیعه شده که مرگ، بهتر از زندگی تحت حکومت ستمگران و قدرت‌های کافر است. این اندیشه در طول تاریخ با شیعه همراه بوده و چنین عاملی باعث شکل‌گیری انقلاب‌هایی مانند انقلاب اسلامی در ایران شد.

امام حسین(ع) در پاسخ به مردی که از آن وجود مقدس سراغ می‌گرفت، امام زمان(عج) را این طور توصیف فرمود: مِنْ بَنِی هَاشِمٍ مِنْ ذِرْوَةِ طَوْدِ الْعَرَبِ وَ بحْرِ مغِیضِهَا إِذَا وَرَدَتْ وَ مَخْفِرِ أَهْلِهَا إِذَا أُتِیَتْ وَ مَعْدِنِ صَفْوَتِهَا إِذَا اکْتَدَرَتْ لَا یَجْبُنُ إِذَا الْمَنَایَا هَکَعَتْ وَ لَا یَخُورُ إِذَا الْمَنُونُ اکتَنَعَتْ وَ لَا ینْکُلُ إِذَا الْکمَاةُ اصْطَرَعَتْ مُشَمِّرٌ مُغْلَوْلِبٌ ظَفِرٌ ضِرْغَامَةٌ حَصِدٌ مُخْدِشٌ ذِکْرٌ سَیْفٌ مِنْ سُیُوفِ اللَّهِ رَأْسٌ قثَمُ نشُؤَ رَأْسُهُ فِی بَاذِخِ السُّؤْدَدِ وَ عَارِزٌ [غَارِزٌ مَجْدَهُ فِی أَکْرَمِ الْمَحْتِدِ فَلَا یَصْرِفَنَّکَ عنْ بیْعَتِهِ صارِفٌ عَارِضٌ یَنُوصُ إِلَی الْفِتْنَةِ کُلَّ مَنَاصٍ إِنْ قَالَ فَشَرُّ قَائِلٍ وَ إِنْ سَکَتَ فَذُو دَعَائِرَ ثُمَّ رَجعَ إِلَی صفَةِ الْمهدی(عج) فَقَالَ أَوْسَعُکُمْ کَهْفاً وَ أَکْثَرُکُمْ عِلْماً وَ أَوْصَلُکُمْ رَحِماً؛ (نعمانی، 1397: 13/ 214)

از بنی‌هاشم، از قله بلند عرب، از جایگاه ژرف دریای آن، او کار آمد، چیره دست، پیروز و سرافراز است. او شیر صحنه پیکار و دشمن شکن نام آور است. او از شمشیرهای خداست و در عین حال سالار بخشنده و بزرگوار است. اندیشه او از دنیا و آخرت رهیده و در عالی‌ترین جایگاه سیادت و منزلت و قرب خداوندی جای گرفته است. پس هشدار که شیطان از حق برگشته، در هر زمانی به فتنه‌ای بر می‌خیزد تا شما را از بیعت با او منصرف کند. سپس حضرت به اوصاف مهدی اشاره کرد و فرمود: پناه دهندگی‌اش از همه فراگیرتر، علم او از همه فزون‌تر وصله رحمش از همه بهتر و بیشتر است.

همین طور در روایت دیگری در توصیف ایشان می‌فرماید: من ولدی سنة من یوسف و سنة من موسی بن عمران(ع) و هو قائمنا أهل البیت یصلح الله أمره فی لیلة واحدة. و عن الحسین(ع) قال فی القائم منا سنن من الأنبیاء سنة من نوح و سنة من إبراهیم و سنة من موسی و سنة من عیسی و سنة من أیوب و سنة من محمد(ص) فأما من نوح فطول العمر و أما من إبراهیم فخفاء الولادة و اعتزال الناس و أما من موسی فالخوف و الغیبة و أما من عیسی فاختلاف الناس فیه و أما من أیوب فالفرج بعد البلوی و أما من محمد(ص) فالخروج بالسیف؛ (اربلی، 1381: 2/522)

در قائم ما سنت‌هایی از از انبیا باشد؛ سنتی از نوح، و سنتی از ابراهیم، و سنتی از موسی، و سنتی از عیسی، و سنتی از ایوب، و سنتی از محمد(ص). و اما از نوح پس آن درازی عمر است. و اما از ابراهیم پس خفای ولادت و اعتزال از مردم. و اما از موسی، خوف و غیبت. و اما از عیسی اختلاف مردم در او. و اما از ایوب پس فرج بعد از محنت و شدت. و اما از محمد(ص) خروج با شمشیر.

روزی فردی درباره امام مهدی(عج) از ایشان سؤال کرد که آیا ایشان هم اکنون متولد شده است؟ امام حسین(ع) فرمود: لا وَلَوْ اَدْرکتُهُ لَخَدَمْتُهُ اَیامَ حیاتی؛ (شریفی، بی‌تا: 73)

نه، اگر او را می‌یافتم تا زنده بودم، خدمتش را می‌کردم.

امام حسین(ع) در بیانات خود، اذهان جامعه را برای طولانی شدن غیبت امام مهدی(عج) آماده کرده و از آزمایش خطیر الهی در این دوران سخن می‌گوید: لصاحب هذا الامر - یعنی المهدی(عج) - غیبتان؛ احداهما تطول حتی یقول بعضهم: مات و بعضهم: قتل و بعضهم: ذهب، و لا یطلع علی موضعه احد من ولی و لا غیره، الا المولی الذی امره؛ (صدوق، بی‌تا: 1/317)

برای صاحب امر، دو غیبت است؛ یکی از آن دو چنان طولانی شود که گروهی از آنان بگویند: مرده است. و جمعی بگویند: کشته شده است. و جمعی بگویند: او رفته است. و هیچ کس از جایگاه او اطلاعی نخواهد داشت، جز رهبری که به او امر کرده است.

همچنین در بیانی دیگر به صبر در زمان غیبت سفارش می‌کند و آن را امری لازم و ضروری برای مردم آن دوران به شمار می‌آورد: له غیبة یرتد فیها اقوام و یثبت علی الدین فیها آخرون، فیؤذون و یقال لهم: متی هذا الوعدان کنتم صادقین. اما آن الصابر فی غیبته علی الاذی و التکذیب بمنزلة المجاهد بالسیف بین یدی رسول الله(ص)؛ (مجلسی، بی تا: 3/385)

برای او غیبتی است که گروه‌هایی در آن از دین بر می‌گردند و گروه‌هایی دیگر بر آیین خود استوار می‌مانند و در این راه آزارها می‌بینند. به آنان گفته می‌شود: این وعده کی واقع خواهد شد اگر راستگو هستید؟ آنان که بر این آزارها و تکذیب‌ها صبر کنند، همانند کسی هستند که شمشیر به دست گرفته و در پیشاپیش رسول اکرم(ص) جهاد می‌کند.

امام حسین(ع) در بیانی دیگر، وضعیت جامعه و روابط بین مسلمانان را در زمان غیبت کبری چنین ترسیم می‌فرماید: لا یکون الامر الذی تنتظرو نه حتی یبرا بعضکم من بعض، و یتفل بعضکم فی وجوه بعض، و یشهد بعضکم علی بعض بالکفر، و یلعن بعضکم بعضا؛ (شریفی، بی‌تا: 76)

آن چه انتظارش را دارید تحقق نمی یابد، جز زمانی که انزجار و نفرت از یکدیگر بین شما رواج یابد، گروهی بر ضد گروه دیگر به کفر شهادت دهند و همدیگر را لعن و نفرین کنند.

همچنین از آن حضرت چنین روایت شده است: لا یکون الامر الذی تنتظرونه حتی یبرأ بعضکم من بعض، ویتفل بعضکم فی وجوه بعض، ویشهد بعضکم علی بعض بالکفر، ویلعن بعضکم بعضا، فقلت له: ما فی ذلک الزمان من خیر، فقال الحسین(ع): الخیر کله فی ذلک الزمان، یقوم قائمنا، ویدفع ذلک کله؛ (نعمانی، 1397: 13/205)

آن امری که انتظارش را می‌کشید رخ نخواهد داد، مگر این که در اثر آشفتگی و نابسامانی گروهی از شما از دسته دیگر برائت، جوید و برخی از شما بر چهره بعضی دیگر خدشه بیفکند و گروهی از شما به کفر گروه دیگر شهادت دهد، و برخی از شما بعضی دیگر را نفرین و لعن نماید. به حضرت گفته شد: پس در آن زمان هیچ خیری نیست؟ حضرت فرمود: همه خیرها در آن زمان جمع است؛ قائم ما قیام می‌کند و همه آن بدی‌ها را به طرف می‌سازد.

امام حسین(ع) در مواردی با بیان خصوصیات امام مهدی(عج) دل‌ها را به سوی ایشان ترغیب می‌فرمود و بدین وسیله، زمینه ظهور آن بزرگوار را در قرن‌های آینده آماده می‌ساخت.

امام حسین(ع) در بیانات خود، اذهان جامعه را برای طولانی شدن غیبت امام مهدی(عج) آماده می‌کرد و از آزمایش خطیر الهی در این دوران سخن می‌گفت.