80 درصد آلودگی‌های دریایی از خشکی نشأت می‌گیرند

امید صدیقی، در رابطه با اصلی‌ترین آلودگی‌ دریایی خلیج فارس اشاره و اظهار کرد: یکی از اصلی‌ترین مشکلات ما در آلودگی‌های نفتی خلیج فارس خطوط فرسوده انتقال نفت است. یکی از اقدامات خوبی که در این زمینه انجام شد، نوسازی خط لوله سکوی ابوذر به جزیره خارک است که بخش زیادی از آلودگی تولید شده توسط کشور ما از آن خط لوله بوده است.

وی با بیان اینکه ریشه بسیاری از آلودگی‌های دریایی در خشکی است, تصریح کرد: حدوداً 70 تا 80 درصد آلودگی‌ها از خشکی وارد دریا می‌شود که بخشی از آن تخلیه فاضلاب‌های انسانی، صنعتی و پساب‌های کشاورزی است که کنترل آن‌ها نیازمند یک مدیریت یکپارچه است. فاضلاب انسانی که تصفیه نشده به دریا تخلیه می‌شود از چالش‌های مهم و دارای اهمیت است که نیازمند همکاری سازمان محیط ‌زیست با وزارت نیرو است و باید در دولت برای آن فکر شود.

مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در زمینه آلودگی ناشی از فاضلاب انسانی قوانینی وجود دارد و باید بر اساس آن تمام شهرهای بالای 50 هزار نفر تصفیه‌خانه فاضلاب داشته باشند اما اجرای آن مغفول مانده و باید با جدیت دنبال شود.

صدیقی تصریح کرد: در یک سال اخیر برنامه‌های پایش در حوضه‌های آبی آغاز و اطلاعات خوبی جمع‌آوری شده است که بر اساس آن ترکیبات پسماندها مشخص و مناطق بحرانی شناسایی و میزان تولید و تصفیه فاضلاب همچنین میزان پیشرفت طرح‌های فاضلاب مشخص شده است.

وی با بیان اینکه یک طرح تصفیه فاضلاب 18 سال است که ردیف بودجه‌ای دارد اما تاکنون اجرایی نشده است، گفت: دلیل این عدم اجرایی شدن تخصیص مقدار اعتبار کم است. عدم تخصیص نقدینگی باعث می‌شود که پروژه در نهایت سالانه پنج درصد پیشرفت داشته باشد. در برنامه هفتم تلاش می‌کنیم این وضعیت را تغییر دهیم و حداقل بحث تصفیه فاضلاب‌های شهرهای ساحلی را به پایان برسانیم.

مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: آمارها نشان می‌دهد که حدود 80 درصد کارخانه‌ها و صنایع، سیستم تصفیه‌خانه خود را راه‌اندازی کرده‌اند و فقط 20 درصد باقیمانده است.

صدیقی در رابطه با آلودگی‌هایی که ناشی از خود دریا هستند، توضیح داد: گاهی منشأ آلودگی در دریاست مه از این نظر در دریای خزر چالش ما بیشتر مربوط به کشورهای همسایه است؛ اما در جنوب که ما و هفت کشور دیگر در جوار خلیج فارس هستیم، این چالش بیشتر است. یکی از بحث‌ها در این پهنه آبی استخراج، حمل، پالایش نفت و گاز و فرآورده‌های آن‌ها است که در این راستا نیازمند همکاری نزدیک با وزارت نفت هستیم تا حد امکان آلودگی نفتی را کاهش دهیم.

وی افزود: پایش و نظارت تأسیسات نفتی و خطوط لوله انجام و استانداردها ابلاغ شده است. در سواحل نیز اسکله‌ها و بنادر پایش می‌شوند و مشکلات آن‌ها اعلام می‌شود و اگر این مشکلات را برطرف نکنند، سازمان محیط زیست مجوز فعالیتشان را تأیید نخواهد کرد.

مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با شناورهای فرسوده و غرق شده تصریح کرد: بحث شناورهای فرسوده مشکل دیگری است که ضوابط و دستورالعمل‌های آن درباره اسقاط کشتی‌ها تهیه و ابلاغ شده است. اسقاط کشتی‌ها تاکنون به‌ صورت پراکنده انجام می‌شود اما با تهیه و ابلاغ این دستورالعمل قانونمند شده است. ضوابط مناطق اسقاط مشخص شده و 10 منطقه برای این کار مشخص، ارزیابی و اعلام شده است.

صدیقی گفت: 105 شناور در اروندرود غرق شده و 30 تا 40 شناور دیگر در سواحل خلیج فارس و دریای خزر هستند که تدوین ضوابط خارج‌سازی آن‌ها را آغاز کرده‌ایم. در واقع در بحث ضوابط و دستورالعمل ضعف داشتیم که بخش عمده آن برطرف شده است. ضوابط برآورد خسارات ناشی از آلودگی‌های نفتی و ضوابط لایریزی و لایروبی که در دریا که انجام شده از انواع این ضعف‌ها بودند.