عملکرد یک‌ساله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در یک نگاه:

ارائه 120 برنامه تحولی اقدامی

تسهیلگری در امور فرهنگی و هنری برای نهادینه شدن عدالت فرهنگی

از آغاز به‌کار دولت مردمی برای ساختن ایران قوی؛ همه می‌دانند که فرهنگ اساس تمدن و زیرساخت جامعه است، پس ارزیابی دولت سیزدهم در این عرصه برای رسیدن به راهبرد بی‌نقص، اهمیت داشت.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مدت تمام تلاش خود را به‌کار بست تا هم‌زمان با سویه‌های جدید شیوع کرونا و حواشی‌های آن، با انجام بیش از 50 سفر استانی با تأکید بر برقراری عدالت فرهنگی، یکی از وزیران پُرکار دولت سیزدهم به‌شمار برود که عملکرد قابل توجهی را رقم زده است.

آنچه امروز حائز اهمیت است اینکه افکار عمومی همیشه ناظر بر عملکرد مسئولان هستند؛ این وزارتخانه نیز به‌عنوان نهاد حاکمیتی مطابق وعده‌های داده‌شده گزارشی از این اقدامات در مدت‌زمان کمتر از یک‌سال را به‌صورت فشرده در اختیار مخاطبان و مردم قرار می‌دهد تا ضمن عمل به وعده‌های داده‌شده، با ارائه گزارشی مبسوط کارنامه خود را در این مدت در معرض دید و قضاوت آحاد مردم قرار دهد.

نهادینه شدن بخشی از مفهوم واقعی بسط عدالت فرهنگی با اجرای برنامه‌ها و اقدامات فرهنگی و هنری در برخی نقاط پهناور ایران اسلامی، توسعه دیپلماسی فرهنگی و هنری، معافیت مالیاتی هنرمندان، اهتمام ویژه به حوزه‌های فرهنگی و هنری، چهره به چهره با اهالی فرهنگ، هنر و رسانه، ارائه تسهیلات و بسته‌های حمایتی به اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه، اهتمام ویژه به حوزه زیارت (داخلی و خارجی)، برگزاری موفق جشنواره‌های فجر، کمک به توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی، ازجمله برنامه‌هایی بودند که طی یک‌سال گذشته مد نظر و عمل دولت سیزدهم در حوزه وزارت ارشاد قرار گرفت.

احیای شأن سیاست‌گذاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت سیزدهم مهم‌ترین دستور کار این وزارتخانه بود که با اقداماتی همچون تدوین و ابلاغ سند تحول وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به حوزه‌های تابعه، تشکیل شورای اجرایی‌سازی سند تحول دولت مردمی، تشکیل کارگروه فرهنگی دولت، فعال‌سازی شورای هنر، تشکیل شورای عالی سینما، تخصیص دو درصد از بودجه دستگاه‌های اجرایی به فعالیت‌های فرهنگی در بودجه سال 1401 و بازنگری در وظایف و اولویت‌های شورای فرهنگ عمومی صورت گرفت.

این وزارتخانه با تشکیل قرارگاه رسانه‌ای طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها، در اقناع افکار عمومی از وضعیت موجود و ضرورت بازنگری و اصلاح شیوه تخصیص یارانه‌ها نقشی اساسی ایفا کرد.

حل مشکل کمبود کاغذ نشر و مطبوعات با سیاست‌های حمایتی و اقدامات نظارتی در حوزه مطبوعات، اصلاح مقررات سینمایی و تشکیل شورای راهبردی اکران سینما همراه با اصلاح ساختار مدیریت فرهنگی سینما نیز از دیگر اقدامات شاخص این وزارتخانه است.

راه‌اندازی قرارگاه محرومیت‌زدایی از حوزه فرهنگ و هنر، دسترسی عمومی به امکانات فرهنگی و امکان بهره‌مندی از آموزش رایگان هنر را ایجاد کرد. موضوع بازطراحی نظام رسانه‌ای و تقویت توان روایتگری با هدف مرجعیت‌سازی رسانه‌ای و تغییر آرایش نظام رسانه‌ای از پدافندی به آفندی از دیگر رویکردهای مهم این وزارتخانه محسوب می‌شود که اقدامات مناسبی دراین‌باره انجام پذیرفت.

تقویت زیرساخت‌های فرهنگی در سراسر کشور، نیم‌بها شدن هزینه اینترنت سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات، تقویت و پشتیبانی فضای مردمی‌سازی فرهنگ و هنر، تأکید بر استحکام توسعه روابط فرهنگی با کشورهای مقصد، سامان‌دهی اقتصاد فرهنگ و هنر، از سرگیری روند ساخت و تجهیز طرح‌های نیمه‌تمام فرهنگی و هنری و توجه و تأکید و تلاش برای رونق و تقویت اقتصاد هنر، ازجمله برنامه‌ها و وعده‌هایی بود که از ابتدای آغاز مسئولیت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر آن‌ها تأکید شده و تا حد زیادی طی یک‌سال گذشته در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی محقق شدند.

تلاش برای خودکفایی در صنعت نشر و تولید کاغذ با هدف صادرات این کالا تا پایان سال 1401، برگزاری دو دوره نمایشگاه مجازی کتاب و سی‌وسومین نمایشگاه حضوری بین‌المللی کتاب تهران، تلاش برای تولید ارزان کتاب، تأکید بر نهضت کتاب‌خوانی به‌عنوان یکی از سرفصل‌های اصلی وزارت فرهنگ، تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر و توجه جدی دولت مردمی برای ارتقای این حوزه، برگزاری جشنواره‌های فجر شامل فیلم، تئاتر، شعر، موسیقی، تجسمی، رشد کمی و کیفی جشنواره‌های فجر و افزوده شدن بخش‌های جدید ازجمله سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی، راه‌اندازی سینما سیار، افزوده شدن بخش ویژه سرود و آهنگ‌های انقلابی به موسیقی فجر و تمرکززدایی، مهم‌ترین راهبرد وزارت فرهنگ، پیگیری ضرورت پیوست فرهنگی برای طرح‌های مختلف کشور، تقویت همکاری‌های دوجانبه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با مراکز حوزوی در قاب تفاهم‌نامه، امضای تفاهم‌نامه وزارتخانه در موضوعات مختلف با نهادها و مراکز گوناگون، راه‌اندازی قرارگاه محرومیت‌زدایی از عرصه فرهنگ و هنر برای بهره‌مندی عادلانه مردم از امکانات فرهنگی و هنری در کشور، ازجمله این اقدامات به حساب می‌آید.

نهادینه شدن عدالت فرهنگی و مبارزه با بی‌عدالتی در سراسر کشور، انعقاد تفاهم‌نامه با وزارت راه و شهرسازی برای در اختیار قرار دادن مسکن به خبرنگاران کشور و تلاش برای افزایش میزان تسهیلات به نفع اهالی رسانه،تحقق بخشی از اهداف فرهنگی کشور با 26 هزار کانون فرهنگی و هنری مساجد، تلاش وزارت فرهنگ برای تشکیل 500 هزار جلسه خانگی قرآن، ارائه بیش از پنج هزار میلیارد ریال تسهیلات حمایتی، بیمه هنرمندان، تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر، معافیت مالیاتی هنرمندان و افزایش حدود 90 هزار نفری اعضای صندوق اعتباری هنر و صدور بیش از 75 هزار هنرکارت، تحقق واکسیناسیون اصحاب فرهنگ و هنر با پیگیری صندوق اعتباری هنر از گذشته تاکنون، امهال بازپرداخت اقساط و تمدید مهلت ثبت‏‌نام دریافت تسهیلات کرونایی، ازجمله دیگر اقدامات است.

همچنین با مساعدت و پیگیری صندوق اعتباری هنر در دوره جدید فعالیت آن با حضور سیدمجید پوراحمدی مدیرعامل آن، شاهد معرفی چهار هزار و 600 هنرمند، نویسنده و روزنامه‌نگار به سازمان تأمین اجتماعی و پرداخت بیش از 60 درصد حق‌بیمه سالانه اعضا (معادل 135 میلیارد تومان در سال 1400) همراه با ثبت‌نام بیمه تکمیلی اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه سال‌های جاری و آینده همراه با پرداخت یارانه بیمه درمان تکمیلی ناشی از افزایش تعرفه حق بیمه (مجموع پرداختی حق بیمه در سال جاری بالغ‌بر 78 میلیارد تومان است)، ارائه تسهیلات قرض‌الحسنه و ضروری، تفاهم‌نامه با بانک عامل، طرح یادمان، طرح شمیم و جوانه، ایجاد هسته‌های کارآفرینی و ارائه تسهیلات اشتغال‌زایی، ارائه سه بسته حمایتی بلاعوض به مبلغ 350 میلیون تومان، تسهیلات ضروری درمان و معیشت، واریز سه مرحله بلاعوض، پرداخت پنج میلیون تومان به خانواده هنرمندان فقید، پرداخت کمک‌مستمری فوق‌العاده برای بیش از دو هزار و 600 نفر، یارانه بیمه درمان به میزان 60 درصد و تقویت صندوق هنر و حوزه صنایع خلاق و تحقق بیمه بیکاری هنرمندان بودهیم که از دیگر اقدامات مهم حوزه وزارتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی محسوب می‌شود.

عضو کابینه دولت مردمی یکی از سرفصل‌های برنامه این دوره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را مبارزه جدی با بی‌عدالتی و تبعیض و همچنین توجه به مناطق محروم و سرلوحه قرار گرفتن عدالت فرهنگی در فعالیت‌های این وزارتخانه قرار داد.

تحقق وعده با فعالیت جهادی برای رونق اقتصاد فرهنگ، رشد کمی و کیفی جشنواره‌های فجر، ارائه تسهیلات و بسته‌های حمایتی به اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه، استحکام توسعه روابط فرهنگی و هنری با کشورهای مقصد و سرعت گرفتن روند ساخت و تجهیز طرح‌های نیمه‌تمام فرهنگی و هنری نیز از دیگر دستاوردهای این دولت در کمتر از یک‌سال فعالیت آن به‌شمار می‌رود.