با حجتالاسلام والمسلمین «جواد جعفری»، مدیر حوزه علمیه زنجان و کارشناس و مولف مهدوی و صاحب آثاری همچون «بانوان رجعت کننده» و «مهدویت، پرسشها و پاسخها» گفتگویی داشته ایم که مشروح آن در ادامه میآید: مهدویت و منجیباوری در روایات پیامبر اکرم(ص) چه جایگاهی دارد و کیفیت پرداخت ایشان به آینده قطعیِ تاریخ چگونه است؟ از مسائل مورد توجه درباره مهدویت در احادیث نبی گرامی اسلام(ص) این است که اصل مهدویت و منجی در کلمات حضرت(ص) علاوه بر منابع حدیثی شیعی، در نزدیک به 200 منبع حدیثی اهل سنت نیز نقل شده و قریب به 70 تن از صحابی حضرت رسول(ص)، روایات مهدویت را بیواسطه از پیامبر(ص) شنیده و نقل کرده اند. علاوه بر آنکه مهدویت از عقاید ثابت شیعه است بسیاری از علمای اهل سنت نیز بر تواترِ روایات مهدویت صحه گذاشته و بسیاری از علمای اهل سنت صحت اسناد مهدویت را اثبات کرده اند و طبیعی است برادران اهل سنت وقتی سخن از مهدویت میگویند به سخنان پیامبر(ص) نظر و استناد دارند؛ یعنی غیر از احادیث اهل بیت(ع)، احادیث نبوی(ص)، حجم وسیعی از معارف مهدوی در روایات پیامبر(ص) آمده و توسط اهل سنت نقل شده است، و به تواتر آن اذعان دارند. لذا احادیث مهدوی نخستین بار توسط شخص پیامبر(ص) و آنهم به کرات ذکر شده است و اهل سنت تعداد کثیری از آنها را نقل کرده اند؛ از اینرو، این بحث که مهدویت بعدها توسط علما به اسلام ملحق شده است، واقعیت ندارد چراکه روایات مهدوی توسط حضرت رسول(ص) و بهوفور نقل شده و طبیعتاً اصل اینکه مردی در آخرالزمان قیام و زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد از احادیث مشهور پیامبر(ص) است. بنابر روایات و تصریحات پیامبر(ص)، اصلیترین شاخصه دولت کریمه مهدوی چیست که جهانیان از آن بهرهمند میشوند؟ از رسول خدا(ص) نقل است که فرمودند: اگر از عمر دنیا یک روز باقی مانده باشد مردی از خاندان من قیام و زمین را پر از عدل و داد میکند؛ این یعنی قیام مهدوی در آخرالزمان امری قطعی و مسلم است و بزرگ ترین شاخصه این قیام و حکومت، پر کردن زمین از عدالت خواهد بود. مهمترین اصل دولت کریمه مهدوی در نظرگاه نبی(ص)، برقراری عدالت عمیق و گسترده در همه عالم است و این برترین افتخار برای شیعه است که حکومت جهانی این مکتب برقراری عدالت جهانی است که در سایه آن دیگر ارزشها محقق میشود، بنابر روایات نبوی، امام مهدی(عج) پس از قیام، اموال را بهتساوی تقسیم میکند نه مثل امروز که استکبار جهانی بیش از 90 درصد منابع جهان را استثمار میکند! و کشورهای آفریقایی در محرومیت کامل به سر میبرند. در روایات پیامبر اکرم(ص) زمین و جهان پس از ظهور امام مهدی(عج) چه تحولات دیگری را شاهد خواهند بود؟ در بیانات رسول خاتم(ص) است که در دولت موعودِ آخرالزمان بیماریها و مشکلات ریشهکن میشود، و زمین، بستری سرسبز، و بارشها و رویشها اصلاح خواهند شد و دامداری به دلیل این سرسبزی زمین، گسترش مییابد. در برخی از روایات مهدویِ پیامبر(ص) به رشد مسائل اقتصادی و عرضه همه داراییهای زمین به بشر اعم از گنجها و منابع و معادن اشاره شده است، به دلیل تقوا و ایمان مردم چنین تحولاتی رخ میدهد از این رو، دوران حکومت امام زمان(عج) در کلام نبوی، دنیایی بسیار زیبا و امن برای انسانها است که در آن توحید و دین مرضیِ خدا یعنی تشیع حاکم میشود و دولتی عادل روی کار میآید. رسول خدا(ص) درباره عصر غیبت و کیفیت انتظار در این دوران تاریک و پرفتنه چه بیانات و تصریحاتی دارند؟ حضرت رسول(ص) به مسئله غیبت امام زمان(عج) نیز اشاره کرده اند که البته در روایات شیعی آمده و این مسئله ای نیست که بعدها به آموزههای مهدویت افزوده شده باشد، ایشان در همان صدر اسلام به غیبت فرزندشان تصریح و تاکید کردند این غیبت اثر وجود امام(عج) را خنثی نمی کند بلکه دنیا از ایشان همچون خورشید پس ابر، بهره میبرد. در روایتی مهم از پیامبر(ص) است که فرمودند: خوش به حال کسی که دوران قائم(عج) ما را درک کند به شرط آنکه قبل از قیام امام زمان(عج) به او اقتدا کرده باشد. یعنی پیروی در دوران غیبت شرط لازم برای این است که که سعادت و آسایش عصر ظهور را درک کنیم؛ به عبارت دیگر، بودن در رکاب امام زمان(عج) در عصر ظهور، به این اقتدا در عصر غیبت نیاز دارد نه آنکه وظایف خود را به دوران ظهور موکول کنیم؛ بنابر فرمایش پیامبر(ص)، وظیفه منتظران در عصر غیبت آغاز شده و با پیروی از اهل بیت(ع)است که به سعادت دست مییابیم امروز با تبعیت از نایب امام یعنی ولی فقیه زمان میتوانیم این پیروی را تمرین و در عمل اثبات کنیم. روایات و سیره نظری پیامبر(ص) در موضوع مهدویت چه تفاوتی بین منجی باوری در اسلام با سایر ادیان ایجاد کرده است؟ از اختلافات اساسی ما با ادیان دیگر تصریح به منجی آخرالزمان است اگرچه ادیان مختلف به منجی آخرالزمان معتقد هستند اما تفاوت آنکه منجی اسلام با زبان پیامبر(ص) آخرالزمان یعنی نبی اسلام(ص) و به صورت واضح و روشن به عنوان یازدهمین فرزند از نسل امیرالمومنین(ع) و نهمین فرد از فرزندان امام حسین(ع) معرفی شده است؛ همچنین، شِمایی از دولت موعود و حتی قیافه ظاهری امام مهدی(عج) در روایات پیامبر(ص) آمده است چنان که فرمودند: مهدی(عج) پیشانی بلند و بینی نازک دارد... از این رو، اگر بیانات نبی گرامی اسلام(ص) نبود در فضایی مبهم منتظر کسی بودیم که او را نمی شناختیم و این تاثیر موعودباوری را کاهش میداد چنان که در یهود و مسیحیت، منجیباوری انگیزه و شوقی ایجاد نمی کند، و تصویری از این باور وجود ندارد اما به برکت روایات نبوی، ما منتظر منجیای هستیم که از جزئیات ظاهری تا عملکرد ایشان را میدانیم و این بسترساز اعتقاد قوی و انتظار پویا در منتظران میشود.
|