رویکرد شبکه کودک به حادثه تلخ شاهچراغ؛ از انتقادها تا عذرخواهی

در حالی که یادآوری تصاویر فاجعه خونبار شاهچراغ همچنان پس از گذشت چند روز از این حمله تروریستی، برای بزرگسالان هم غیرممکن است، شبکه پویا ـ شبکه ای که با تعریف مخاطب کودک شناخته می‌شود ـ گزارشی بحث برانگیز را در همان روزهای ابتدایی حادثه روی آنتن فرستاد که هشدارها و انتقادهای بسیاری را در پی داشت.

 ماجرا چه بود؟

شبکه «پویا» در آن روز به یک‌باره پخش کارتون ویژه کودکان را قطع کرد و گزارشی را از بیمارستان رجایی شیراز روی آنتن فرستاد. 

در این گزارش جزییات حادثه تروریستی برای کودکان بازگو و اینگونه بیان شد که در بین زواری که آمده بودند، دو کودک از ناحیه شکم و دیگری از ناحیه مچ دست آسیب دیدند که به لطف خدا و پزشکان حالشان خوب است اما متاسفانه پدر و مادر و برادر یکی از آن کوچولوها از دنیا رفتند!

 انتقادها و هشدارها؛ ارائه جزئیات یک حادثه تروریستی برای کودک درست نیست

این رفتار رسانه ای بحث برانگیز در ادامه انتقادهایی را متوجه شبکه کودک و رویکرد صداوسیما در قبال مخاطب کودک کرد که ضرورت یادآوری این نکته را بار دیگر یادآور شد که «کودک آنچه را که می‌بیند یا می‌شنود باور می‌کند و توانایی تجزیه و تحلیل ذهنی این اطلاعات را ندارند در حالی که بزرگسالان می‌توانند به کمک تجارب قبلی و تجزیه و تحلیل از خود مراقبت کنند، بنابراین حتما در روایت اخبار ناراحت‌کننده، حوادث خشونت‌آمیز و... باید به سن مخاطب و میزان رشد شناختی او توجه کرد؛ چرا که ارائه جزئیات یک حادثه تروریستی که حتی برای بزرگسالان هم تکان دهنده است، برای کودکان با ساده‌ترین نگاه دستاوردی جز احساس ناامنی و ترس نخواهد داشت.» این جملات را الهه خوشنویس، روانشناس و فعال حقوق کودک گفته است.

این اتفاق در حالی در رسانه ملی رخ داده که کشور ما پیمان‌نامه حقوق کودک را امضاء کرده و این پیمان‌نامه پس از تصویب در مجلس در حکم قانون است و لازم‌الاجراست اما مواد آن نادیده گرفته می‌شود.

 مدیر شبکه کودک عذرخواهی کرد

اما پس از گذشت حدود دو هفته از این ماجرا، محمدصادق باطنی ـ سرپرست شبکه کودک ـ با انتشار متنی در صفحه شخصی خود، به ارایه توضیحی درباره پخش گزارش مرتبط با حادثه تروریستی شاهچراغ از این شبکه تلویزیونی پرداخت و عنوان کرد: از تمام دوستانی که در این ایام بنده و شبکه کودک را با نقدها، توصیه‌ها و حتی توهین‌ها خطاب قرار دادند ممنونم. 

همه را خواندم و بر دو دیده نهادم. حتی آنهایی که بی‌انصافی کردند و یک سویه نگریستند و ره به خطا رفتند.

وی عنوان کرد، شبکه کودک رسانه‌ای امن برای تمام کودکان ایران عزیزمان بوده، هست و خواهد بود و در عین حال یادآور شد: در تمام بازه‌ای که رسانه‌های مختلف مشغول نشان دادن تصاویر دلخراش حادثه شاهچراغ بودند، ما یک قطره خون، صدای شلیک گلوله و حتی تصویر آرتین روی تخت بیمارستان را هم به مخاطبان شبکه کودک نشان ندادیم.

این مدیر شبکه کودک مطرح کرد: ما در شبکه کودک تلاش می‌کنیم در عین حراست از امنیت کودکی کودکانمان به آنها بیاموزیم که نسبت به جامعه و وقایع پیرامونتان حساس باشید. 

گزارش ناپخته‌ای که از شیراز پخش شد فاصله عمیقی با نیت و طراحی انجام شده داشت و با وجود اینکه در کانال نهال (و نه کانال پویا) پخش شده بود، حاوی واژه‌های نامناسبی برای کودکان بود که موجبات نگرانی برخی از خانواده‌ها را فراهم آورد.

باطنی اظهار کرد: بنده از این مخاطبان عزیز، عذرخواهی می‌کنم و به خانواده‌های عزیزمان مجدد تاکید می‌کنم که شبکه کودک شبکه‌ای زنده و در کنار شما خانواده‌های ایرانی است و اگر خطایی از این شبکه سر زد با نقد و صبوری شما عزیزان روز به روز خود را بهبود می‌بخشد.

 اما آنچه این روزها برای اهالی شبکه کودک بسیار ارزشمند بود پویش «آرتین_کنارتیم» بود. 

پویشی که بیش از 50 هزار کودک عزیز در آن شرکت کردند و برایمان نقاشی ارسال کردند و ما فقط تعداد اندکی را توانستیم از آنتن رسانه ملی پخش کنیم. شبکه کودک رسانه‌ای امن برای تمام کودکان ایران عزیزمان بوده، هست و خواهد بود.