|
«لغزش‌های اعتقادی در عصر غیبت: گونه‌ها، زمینه‌ها» نوشته حسن ملایی، ازجمله کتاب‌هایی است که در آستانه سی‌امین هفته کتاب جمهوری اسلامی رونمایی شد؛ به مناسبت ورود این اثر جدید به بازار نشر مهدوی با مولف اثر گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می‌شود:
کتاب جدید شما با عنوان «لغزش‌های اعتقادی در عصر غیبت: گونه‌ها، زمینه‌ها» با چه اهداف و بر اساس چه نیازسنجی‌هایی تالیف شده است؟
کتاب «لغزش‌های اعتقادی در عصر غیبت: گونه‌ها، زمینه‌ها» به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و بر اثر نیازسنجی‌های انجام شده تالیف و منتشر شده است، چون اساساً لغزش‌های اعتقادی و انحراف، از پیش بینی‌های اهل بیت(ع) برای عصر غیبت بوده است. ائمه(ع) زمان‌شناسی عصر غیبت را به ما یاد داده و تاکید دارند در عصر غیبتِ امام دوازدهم(عج) که حاکمیت با جبهه باطل است و امام زمان(عج) در دسترس نیست، فضا به گونه‌ای پیش می‌رود است که باورهای دینی مسلمانان که مهدویت نیز جزء آن است و مهمترین عنصر هویتی شیعه محسوب می‌شود، بشدت موردهجمه قرار می‌گیرد؛ یعنی اساسا ًدینداری مسلمانان در این عصر با چالش‌های جدی مواجه می‌شود.
این پیشگویی ائمه(ع) چقدر امروز محقق شده و چاره کار رفع آن چیست؟
این پیش بینی اهل بیت(ع) امروز به وضوح قابل رویت است. چنانکه حتی بعضا با افرادی مواجه‌ایم که با فرهنگ و آداب اسلامی بزرگ شده اند اما در مباحث مهدوی با شک و تردید و چالش مواجه هستند. بدیهی است باید با روش‌های متعلق به حوزه باورها و اعتقادات شیعی مقابل این لغزش‌ها بایستیم وگرنه مواجهه ما با این لغزش‌ها عالمانه نخواهد بود. نباید فراموش کنیم باورها و اعتقادات، هویت انسان را تشکیل می‌دهد و سرنوشت با این هویت است که تعیین می‌شود لذا اعتقادات به جهت تاثیری که بر ساخت هویت و سرنوشت آدمی دارد، حائز اهمیت هستند. این اهمیت باعث شد تا در کتاب لغزش‌های اعتقادی به گونه‌های این لغزش‌ها زمینه بروز و راهکارهای رفع آنها بپردازم.
در گونه شناسی لغزش‌های اعتقادی با چه مواردی مواجه هستیم؟
درباره گونه‌هایی که در حوزه اعتقاد انسان را دچار لغزش می‌کند، دو جنبه قابل بررسی است. برخی مشترک هستند و برخی صرفا متعلق به عصر غیبت امام زمان(عج) می‌شوند. در مورد اول در این کتاب مفاهیمی همچون کفر، نفاق، شرک، بدعت، غلو و امثال آن را شناسایی کردیم. اینها هم در عصر غیبت و هم پیش از آن در جامعه انسانی رایج بوده اند اما در گروه دوم یعنی لغزش‌های عصر غیبت آنهایی جای می‌گیرند که با مهدویت ارتباط نزدیک دارند همچون انکار و شک درباره وجود حضرت مهدی(عج)، ادعای مهدویت یا اعتقاد به مهدویت نوعی یا انکار حضرت(عج) و امثال آن. در این کتاب برخی از اینها گونه شناسی شده، ریشه‌ها و زمینه هایش نیز مورد بررسی قرار گرفته است. برخی زمینه‌های لغزش درونی و برخی دیگر بیرونی است. بر اساس این تقسیم بندی راهکارهایی در سه محور فرهنگی-معرفتی، اخلاقی-تربیتی و سیاسی- اجتماعی به مخاطبان معرفی می‌شود. بسیاری از مباحث کتاب پس از تحقیقات و بررسی‌ها به صورت کوتاه پردازش شده لذا پیشنهاد می‌شود دغدغه مندان حوزه دین و مهدی‌پژوهان هر یک از این موضوعات را دستمایه مقالات علمی پژوهشی و تالیف پایان نامه و رساله قرار دهند تا هم با دقت و عمق بیشتر عرضه شود و هم به بدنه جامعه راه بیابد به ویژه در زمانه ای که به واسطه دشمنان عدیده دین و ابزارهای ماهواره ای، رسانه ای و فضای مجازی آسیب‌ها و لغزش‌ها بیشتر شده اند.
عرصه کتاب و کتابخوانی در این باره به ویژه در حوزه جهاد تبیین چه رسالتی دارد و چطور باید آن را ایفا کند؟
ما باید قرائت صحیحی از اندیشه مهدویت داشته باشیم. اکتفا به مباحث مربوط به ظهور، علایم و نشانه‌های آن مهدویت را از کاربردی بودن باز می‌دارد. مهدویت دانشی میان رشته ای است که می‌توان در پیوند با علومی همچون جامعه شناسی، اخلاق، سیاست و غیره آن را کاربردی کرد به شرط آنکه تعریفی درست از این آموزه داشته باشیم، به عنوان مثال شخصا در موضوع سبک زندگی و اخلاق از این آموزه بهره گرفته و نتیجه را در کتابی مستقل آورده اند.
عرصه کتاب و کتابخوانی در نوشتن از مهدویت باید چه ملزوماتی را رعایت کند؟
باید از مباحث شعاری پرهیز کنیم، دانش مهدویت تخصصی است و به علوم تخصصی و روش‌های خاص خود نیاز دارد. بعضی دغدغه مندان این معارف وارد بحث مهدویت می‌شوند اما چون به فروعات و پیش نیازها مجهز نیستند و از بعد روشی نیز روش‌های استنباط و استخراج معارف را نیاموخته اند، دست به نوشتن از موضوعاتی می‌زنند که خود به انحراف و چالش می‌انجامد. مقام معظم رهبری در سخنان مهدوی خود بر پرداخت عالمانه و نه عامیانه به مهدویت تاکید دارند و می‌فرمایند از عرصه‌های مهم در جهاد تبیین مسئله مهدویت است. ورود به این مباحث تامین پیش نیازها و پیش فرض‌های مهدوی و یادگیری روش‌های صحیح شناخت آن ضرورت دارد. امروز از مصادیق جهاد تبیین مقابله علمی با حملات به ظاهر علمی دشمنان با این آموزه است تا حقیقت مهدویت و رسالت امام زمان(عج) به درستی شناسانده شود. اگر در این باره موفق عمل کنیم، بعد علمی برای زمینه سازی ظهور در سطح جهانی تامین می‌شود.
|
