حجتالاسلام «جواد نصراللهپور»، عضو هیئت مدیره مجمع راهبردی اندیشه مهدویت و کارشناس مهدوی در سلسله مباحثی به شرح دعای شریف «اللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفِیقَ الطّاعَةِ...»، دعای مشهور به دعای امام زمان(عج) پرداخته است که در ادامه بخشی از آن مرور میشود: مرحوم کفعمی در کتاب «مصباح» این دعا را از امام زمان(عج) بیان کرده است، که 27 خواسته حضرت(عج) از منتظران را تبیین کرده است که در واقع ویژگیهای منتظران آن حضرت(ع) نیز محسوب میشوند. در ادامه این دعای شریف حضرت حجت (عج) در پنجمین خواسته خود بیان میکنند: «وَأَکْرِمْنا بِالْهُدى وَالاسْتِقامَةِ». کرامت به معنای بزرگواری نفس است در مقابل ذلت نفس؛، در اهمیت کرامت نفس همین بس که حضرت رسول(ص) درباره دلایل مهم بعثت خود فرمودند: «انَّما بُعِثتُ لِاُتمِمَّ مکارم الأخلاق» هدایت به معنای راهنمایی برای رسیدن به هدف است؛ اما در اصطلاح دینی، هدایت یعنی نشان دادن راه رسیدن به خدا با بیان آیات الهی، در واقع هدایت همراهی با انسان تا رسیدن به خدا است ایصال الی المطلوب و رساندن به مقصد است؛ هدایتی که امام زمان(عج) از خدا طلب میکنند شامل هر دو معنا است یعنی هم نشان دادن راه رسیدن به خدا هم همراهی با انسان تا رسیدن به این مقصد. نیاز به همراهی تلاش و توفیق استقامت در اصطلاح دینی، به معنای التزام به ارزشهای دینی است، کرامت دو نوع است، ذاتی که خدای متعال همزمان با آغاز خلقت به همه بنی آدم(ع) داده است: «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ»، آیه 70 سوره مبارکه اسراء. کرامت دیگر، اکتسابی است که انسان بواسطه اعمال خوب خود به دست میآورد با نگاه به این دو کرامت، امام زمان(عج) کرامت نوع دوم را از خداوند در این دعا طلب میکنند یعنی کرامت اکتسابی همچون نوع دوستی، خداباوری، ایثارگری و گذشت، حق پذیری، عدالت خواهی، ظلم ستیزی، اخلاق محوری و... یعنی آنچه که تا انسان خود نخواهد به دستشان نمی آورد بنابر این باید برای تحصیل آنها تلاش کند البته تلاش کافی نیست تا توفیق الهی نباشد، کرامت محقق نمی شود. راههای رسیدن به کرامت نخستین راه درخواست توفیق از خدای متعال و توسل و توکل است چنان که امام زمان(عج) در این دعا به ما یاد داده اند که کرامت را از خدا مسئلت کنیم. راه دوم، کسب هدایت و هدایتپذیری از قرآن و اهل بیت(ع) است، هر کسی که هدایتهای قرآن و عترت را پذیرفت نزد خدا و خلق خدا کرامت مییابد. قرآن میفرماید: هر کس به خدای متعال تمسک یابد، قطعا به راه مستقیم هدایت میشود و این سبب عزیز شدن انسان نزد ولی خدا و خلق او میشود؛ لذا ضرورت دارد در شبانه روز 10 مرتبه در نمازهای واجب از خدا بخواهیم ما را به راه راست هدایت کند «اِهدِنَا الصَّراطَ المُسْتَقِیمَ» که این راه هدایت است. امام سجاد(ع) در یکی از دعاهای صحیفه سجادیه بیان میکنند: خدایا! قرآن را وسیله ما برای رسیدن به بهترین جایگاه که کرامت است، قرار بده! اهل بیت(ع) به عنوان تجلیگاه برترین صفات و قرآن ناطق هستند و چون وجود مقدسشان واسطه فیض بین خدا و بندگان است، همه پای سفره کرامت آنها نشسته ایم. سومین راه رسیدن به کرامت و عزیز شدن نزد خدا و ولی او، پایداری در هدایتپذیری است اگر انسان هدایت یافته در این هدایت پایدار نباشد، دینداری او همچون درخت بیثمر میشود لذا خدا در آیه 112 سوره مبارکه هود میفرماید: «فَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَمَنْ تَابَ مَعَکَ وَلَا تَطْغَوْا...؛ پس تو چنان که مأموری استقامت و پایداری کن و کسی که با همراهی تو به خدا رجوع کند نیز پایدار باشد، و (هیچ از حدود الهی) تجاوز نکنید...» ابن عباس نقل میکند فردی به پیامبر(ص) عرضه داشت: چرا آثار پیری در شما نمایان و مو و محاسن شما سفید شده است، حضرت رسول(ص) در پاسخ او فرمودند: سورههای هود، واقعه، مرسلات و نبأ مرا پیر کردند. در سوره مبارکه هود فرمان استقامت صادر شده، حضرت رسول(ص) و اصحابشان برترین نمونه استقامت هستند که شهادت ها، جانبازی ها، فشارها و تحریمهای اقتصادی و مصائبی همچون از دست دادن 70 حافظ قرآن در جنگ احد و... آنها را از این مسیر بازنداشت و این برای منتظران درس بزرگی است که پای دین و انقلاب و خون شهدا با همه گرفتاریها بایستند. راه چهارم کسب کرامت و عزیز شدن، تقوا است، قرآن نهتنها تقوا را دلیل کریم شدن و کرامت یافتن معرفی میکند بلکه در آیه 13 سوره مبارکه حجرات میفرماید: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» یعنی تقوا کرامتآورترین خصیصه در انسان است مهم آنکه حتی اگر کرامت آدمی از دست برود باز با نیروی تقوا آن را به دست آورده و خدا بهواسطه تقوا او را عزیز خلق میکند. پنجمین راه کسب کرامت، تلاش برای به دست آوردن این فضیلت است چراکه این فضلیت اکتسابی است، امیرالمومنین میفرمایند: اگر کسی خود را بلند نکند، کسی او را بلند نخواهد کرد.
|