طرح مجموعه شهری کلان‌شهر همدان ابلاغ شد

ایوب اسداللهی اظهار کرد: براساس مصوبه مورخ 1388/01/31 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، مجموعه شهری محدوده‌ای است جغرافیایی که بیش از یک شهر مرکزی و حداقل دو شهر پیرامونی و نواحی روستایی مابین آن‌ها تشکیل یافته که تمامی شهرهای پیرامونی آن با شهر مرکزی دارای یکپارچگی اقتصادی، اجتماعی و خدماتی بوده و لازم است تحت مدیریت یکپارچه باشد.
وی تصریح کرد: در این زمینه با توجه به مصوبه مورخ 1388/05/19 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بر لزوم تهیه طرح مجموعه شهری همدان به استناد تبصره دو ماده دو مصوبه تعریف مجموعه شهری و تبین شاخص‌های مصوب مورخ 1388/01/31 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، مجموعه شهری همدان به‌عنوان مجموعه شهری بزرگ مورد تأیید قرار گرفته و بر این اساس شهر همدان به‌عنوان کلان‌شهر محسوب شده است.
این مقام مسئول افزود: در این راستا قرارداد تهیه طرح مجموعه شهری همدان در سال 1391 با مهندسان مشاور شاران منعقد شد و پس از بررسی‌های استانی و تصویب در جلسه کارگروه امور زیربنایی مورخ 1396/03/31 و تأیید در شورای برنامه‌ریزی استان مورخ 1396/12/19، درنهایت شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه مورخ 1398/07/22 این طرح را مورد بررسی و تصویب قرار داد.
اسداللهی خاطرنشان کرد: محدوده مجموعه شهری همدان دو هزار و 753 کیلومتر مربع معادل 275.3 هزار هکتار شامل شهرستان همدان یعنی شهرهای همدان، مریانج، جورقان و شهر جدید حورا و شهرستان بهار شامل شهر بهار، لالجین، مهاجران و صالح‌آباد است.
مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان با بیان اینکه طرح مجموعه شهری همدان برای انتظام‌بخشی به سازمان فضایی و شبکه شهری مرکزی استان در قالب پنج مرحله بررسی شده است، ادامه داد: در مرحله نخست به تعیین و تدقیق جایگاه مجموعه شهری در استان و سطح ملی و تدوین اهداف و چشم‌اندازهای آن پرداخته است؛ در این مرحله اهداف، راهبردها، سیاست‌ها و برنامه‌های تدوین‌شده در اسناد فرادست و قابلیت‌ها و محدودیت‌های توسعه‌ای در محدوده مجموعه شهری درنظر گرفته شده است. همچنین نحوه توزیع فضایی و چگونگی استقرار و سلسله‌مراتب نقاط شهری و روستایی و طرح کلی ساختار فضایی- کالبدی با توجه به پتانسیل‌ها و محدودیت‌های مجموعه شهری ارائه شده است.
این مقام مسئول یادآور شد: در مرحله دوم مطالعات پایه محیطی- طبیعی از منظر توپوگرافی (ارتفاعات و شیب)، پوشش گیاهی (زمین‌های کشاورزی، باغ، مراتع، جنگل‌ها و غیره)، مطالعات خاک‌شناسی، زمین‌شناسی و اقلیم منطقه مورد بررسی قرار گرفته که در آن به سوانح طبیعی ازجمله خطرات زمین‌لرزه، فرونشست زمین و سیل برای گسترش مجتمع‌های زیستی به انضمام ضوابط و مقررات اجرایی و راهکارهای مکان‌یابی بهینه کاربری‌ها پرداخته است؛ همچنین به مسائل زیست‌محیطی و شناخت اکوسیستم‌های حساس و با ارزش در محدوده مجموعه شهری و بررسی انواع آلودگی‌ها و نقاط دارای ارزش و اکولوژیکی دید و منظر پرداخته شده است.
وی با بیان اینکه در بخش‌هایی از طرح به بررسی جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، گردشگری و فراغت و معرفی ویژگی‌های آن‌ها و وضعیت آن در منطقه و استان و ارائه ضوابط و مقررات و معرفی حرایم آن‌ها پرداخته شده است، اظهار کرد: در مطالعات انسانی نیز به ایجاد بانک اطلاعات جمعیتی، روند رشد شهرنشینی، بُعد خانوار، تراکم نسبی، مسئله مهاجرت، ترکیب قومی و بررسی تأثیر عوامل اجتماعی بر کیفیت مسکن و مکان‌گزینی جمعیت و تأثیر سیاست‌ها و برنامه‌ها پرداخته است.
اسداللهی تأکید کرد: در بحث اقتصادی جایگاه مجموعه شهری همدان در سطح ملی و منطقه‌ای در زمینه‌های کشاورزی، خدمات، صنعت و ارائه راهکار برای تحقق اهداف فرادست در افق طرح 1410 آورده شده است و در زمینه حمل‌ونقل شبکه، جابه‌جایی و ارتباطات به تعیین ویژگی‌های اصلی سفرهای درون و برون منطقه‌ای، حریم راه‌ها براساس قوانین و مقررات و در مطالعات کالبدی به بررسی نظام اسکان و شبکه سکونتگاهی، شبکه ارتباطی و مدل حمل‌ونقل بهینه، نحوه پراکنش صنایع، قطب‌ها و شهرک‌های صنعتی و مکان‌یابی مراکز و قطب‌های تجاری فراشهری، فضای سبز و خدمات عمومی و رفاهی در سطح مجموعه شهری پرداخته شده است.
وی با بیان اینکه همچنین بررسی تأسیسات جمع‌آوری و تصفیه آب‌های سطحی و فاضلاب شهری، شبکه انتقال برق، گاز و مخابرات در طرح لحاظ شده است، افزود: در مرحله سوم به تبیین، تحلیل و آینده‌نگری ساختار کلی نظام اقتصادی اجتماعی شامل پیش‌بینی جایگاه مجموعه شهری در تولید، درآمد و اشتغال در آینده تا افق طرح همچنین تبیین تحولات گروه‌های درآمدی و شغلی در آینده و چشم‌انداز توزیع فضایی مراکز شغلی و فرصت‌های اشتغال در افق طرح مجموعه شهری پرداخته شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان اظهار کرد: همچنین تحلیل ساختار کلی نظام اقتصادی مجموعه شهری در وضع موجود و روند تحولات گذشته آن، روند تحولات محتمل آینده و چشم‌انداز کمیت‌های کلان آن بر پایه این تحول و برنامه‌ها و طرح‌های ملاک عمل تأثیرگذار به‌عنوان عاملی مؤثر بر انتظام فضایی سکونت و کار در پهنه مورد مطالعه مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه در مرحله چهارم تدوین چشم‌انداز، اهداف، راهبردها و سیاست‌های برنامه‌ریزی در مقیاس مجموعه شهری همدان براساس طرح‌های فرادست در زمینه کاربری‌های عمده زمین الگوی کالبدی، شبکه‌های زیرساختی، حمل‌ونقل، گردشگری و مسکن بوده است، تصریح کرد: بررسی رابطه نظام اقتصاد و مسکن و درآمد با تأکید بر تأمین مسکن و گروه‌های متوسط و کم‌درآمد منطقه و جهات مناسب توسعه مجتمع‌های زیستی ارائه شده است.
اسداللهی در پایان خاطرنشان کرد: در مرحله پنجم طرح در قالب منطقه‌بندی کاربری اراضی و انتظام فضایی مد نظر بوده که در آن به نظام برنامه‌ریزی حمل‌ونقل و شبکه ارتباطی، مراکز تفریحی و گردشگری، نظام مدیریت و توسعه و عمران، شبکه تأسیسات و تجهیزات و ایمنی، نظام شهری (تاکید بر شهر جدید به عنوان شهر میانی مجموعه) در مجموعه شهری پرداخته شده است.