تبعات افراط در استفاده از شوینده‌های خانه‌تکانی بر آب و خاک

این روزها مردم با خانه‌تکانی به استقبال بهار رفته‌اند و میزان استفاده از مواد شوینده نیز افزایش یافته است این درحالیست که مسوولان و فعالان محیط زیست نسبت به تبعات زیست‌محیطی افراط در مصرف این مواد هشدار داده‌اند.
شینا انصاری، مدیرکل سابق محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهرا درباره استفاده از مواد شوینده می‌گوید: باید از شوینده‌ها در حد متعارف و منطقی استفاده کنیم و حتما این موضوع را برای سلامتی خودمان و خانواده‌هایمان جدی بگیریم. مصرف بیش از اندازه شوینده‌های شیمیایی به‌خصوص در فضای بسته می‌تواند باعث آسیب به ریه‌ها و حساسیت‌های پوستی و تنفسی شود.
وی اضافه می‌کند: استفاده از شوینده‌ها همچنین می‌تواند عوارض خطرناکی بر محیط زیست بگذارد. شوینده‌های شیمیایی پس از مصرف به همراه پساب‌ها و فاضلاب‌ها به دریاچه‌ها یا رودخانه‌ها تخلیه شود و به دلیل تجمع کف روی آب‌های سطحی و جلوگیری از عمل اکسیژن‌گیری آب، تعادل اکوسیستم‌های آبی را برهم می‌زند و موجب مرگ و میر جانداران آبزی می‌شود.
انصاری با اشاره به اینکه این تمیزکننده‌ها نیز می‌توانند با افزایش ورود «مواد شبه هورمونی» به آب‌های زیرزمینی باعث آلودگی آب‌های زیرزمینی شوند، می‌گوید: مسئله دیگر استفاده از شوینده‌های مصنوعی، «میکروبیدها» و ریزپلاستیک‌هایی است که با ابعاد بسیار ریز حتی قادرند از غشاهای تصفیه آب نیز بگذرند و ضمن آلودگی دریاها و رودخانه ها، با ورود در بافت آبزیان در نهایت وارد زنجیره غذایی ما شوند. نکته مهم در مصرف شوینده‌ها، استفاده منطقی از شوینده‌ها، کاربرد شوینده‌های طبیعی و شوینده‌های سازگار با محیط زیست است.
همچنین علی مریدی، مدیرکل اسبق دفترحفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به اینکه تاثیر مواد شوینده بر محیط زیست در نقاطی که سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب شهری و روستایی در آنجا وجود دارد متفاوت با نقاطی است که سیستم‌های تصفیه فاضلاب ندارند، اظهار می‌کند: در شهرها و روستاهایی که مجهز به تصفیه‌خانه فاضلاب هستند، این مواد شوینده جمع‌آوری و تا حدود زیادی از آلودگی آن‌ها کاسته می‌شود. در مناطقی که سیستم تصفیه فاضلاب وجود ندارد و فاضلاب‌های شهری و روستایی مستقیم وارد رودخانه‌ها می‌شود، مواد شوینده می‌توانند آثار تخریبی زیادی بر آب و خاک داشته باشند.
مریدی با بیان اینکه مواد شوینده پایه فسفری دارند و آب‌هایی که به آن وارد می‌شوند را دچار مشکل می‌کنند، می‌گوید: این مواد اگر وارد آب‌های راکد مانند سدها شوند، کاهش کیفیت آب را به دنبال دارند.
وی با تاکید بر اینکه در شهرها و روستاهایی که سیستم تصفیه فاضلاب ندارند به‌ویژه مناطقی که بالادست سدهای تامین آب شرب هستند مصرف بی‌رویه مواد شوینده می‌تواند مخاطرات محیط زیستی برای بدنه‌های آبی کشور به دنبال داشته باشد، تصریح می‌کند: در این شرایط لازم است که از مصرف بی‌رویه مواد شوینده جلوگیری شود.
مریدی همچنین با اشاره به اینکه برخی ترکیبات طبیعی می‌توانند جایگزین مواد شوینده شوند، می‌گوید: تجزیه مواد طبیعی در طبیعت نسبت به موادی که ترکیبات شیمیایی دارند آسان‌تر است و در نتیجه آسیب کمتری به محیط زیست وارد می‌شود.
برای خانه تکانی نوروز به‌راحتی می‌توانید مواد طبیعی دوستدار محیط زیست که خاصیت شویندگی نیز دارند را جایگزین مواد شیمیایی پرخطر کنید. با این کار علاوه بر حفظ سلامتی خود و خانواده‌تان به محیط زیست نیز آسیب نمی‌زنید.