توسعه ارتباطات در کردستان و چالش‌های آن

تصور اینکه یک روز بدون تلفن همراه، اینترنت و لوازم ارتباطی را به شب برسانیم، خیلی سخت است؛ به هرحال زندگی انسان امروزی به این گونه ابزار ارتباطی گره خورده و چاره‌ای جز این هم نیست.
اما استفاده از این لوازم ارتباطی نیاز به زیرساخت دارد که در کردستان هم طی سال‌های گذشته (به‌ویژه دو سال اخیر)، کارهای زیادی در این زمینه صورت گرفته است؛ اما کم و کاستی‌هایی هم وجود دارد و تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله هست.
به‌عنوان مثال 142 روستای کردستان از پوشش تلفن همراه محروم است و میانگین پوشش تلفن همراه جاده‌ای استان در مقایسه با متوسط 89 درصد کشوری، پنج درصد کمتر است.
در رابطه با آخرین وضعیت استان از لحاظ دسترسی به اینترنت و پوشش تلفن همراه و دیگر بخش‌های مربوط به آن با «آرام حیدری» سرپرست اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات کردستان گفت و گویی داشتم.
  وضعیت کردستان از لحاظ بهره‌مندی از پوشش تلفن همراه و اینترنت چگونه است؟
در دولت قبلی در بحث ارتباطات، اولویت، پوشش تلفن همراه بود اما سیاست دولت سیزدهم، توسعه شبکه ملی اطلاعات است؛ به این معنا که همه روستاها به یک نوع اینترنت دسترسی داشته باشند.
در بحث پوشش اینترنت میانگین استان 83 درصد است؛ یعنی 83 درصد روستاهای استان به روشی به اینترنت وصل هستند ولی میانگین کشوری 89 درصد است البته برخی شهرستان‌ها میانگین پایین تری دارد. مثلا 67 درصد روستاهای شهرستان مریوان به اینترنت متصل و این رقم در شهرستان سقز 71 درصد و سنندج 76 درصد است. برای ارتقای این وضعیت، 30 سایت برای این شهرستان‌ها ارسال شده که تجهیزات آن تا آخر امسال نصب می‌شود.
از هزار و 310 روستای بالای 20 خانوار جمعیت استان، هزار و 82 روستا به شبکه ملی اطلاعات متصل است که اینترنت 586 روستا مربوط به مخابرات (ADSL) است. اینترنت 65 روستا از طریق‌های وب و باقی روستاها نیز به اینترنت تلفن همراه 3G و 4G همراه اول و ایرانسل دسترسی دارد. حدود 280 روستا داریم که همزمان از (ADSL) مخابرات و پوشش اینترنت 3G و 4G همراه اول و ایرانسل بهره‌مند است. 140 روستای کردستان دارای پوشش تلفن همراه ضعیف و 142 روستا نیز فاقد پوشش تلفن همراه است.
در پوشش موبایل که فقط بتوان صدا ارسال کرد (2G)، از هزار و 310 روستای استان، هزار و 30 روستا تحت پوشش است و تقریبا 280 روستا می‌ماند که باید اتصال آن به طور کامل به اینترنت انجام شود و برای آن برنامه ریزی داریم که 6 ماهه نخست سال آینده انجام شود.
بر اساس اولویت تا پایان سال آینده علاوه بر تکمیل شبکه ملی اطلاعات، برای بهینه سازی پوشش تلفن همراه روستاها اقدام می‌شود.
  پوشش تلفن همراه در جاده‌های کردستان در برخی نقاط مناسب نیست در این رابطه توضیح دهید.
تعداد سایت‌های ما نسبت به جمعیت زیاد است اما با توجه به توپرگرافی استان، در برخی از روستاها با دو سایت توانستیم پوشش تلفن همراه روستا را تکمیل کنیم.
از هزار و 760 کیلومتر جاده اصلی در استان، هزار و 470 کیلومتر آن معادل 84 درصد از پوشش تلفن همراه خوب(2G) برخوردار است؛ با این وجود، پوشش تلفن همراه جاده‌های استان کردستان در مقایسه با میانگین 89 درصد کشوری، پنج درصد کمتر است.
در برخی نقاط ازجمله جاده‌هایی که قبلا فرعی بودند (مثل بیجار- قروه) مشکل پوشش تلفن همراه بیشتر است، هرچند در نقاطی (دو تا سه کیلومتری) از محورهایی مانند سنندج - مریوان و سنندج- دیواندره هم مشکل عدم پوشش تلفن همراه داریم که در قالب طرح تردد زائران اربعین، 15 سایت به همراه اول و ایرانسل ابلاغ کردیم که قول داده‌اند تا شهریور سال آینده این سایت‌ها راه اندازی شود.
در حال حاضر هزار و 188 سایت 2G، 773 سایت 3G و 709 سایت 4G در کردستان وجود دارد.
  وزارت ارتباطات در دوره شیوع کرونا، مدارس روستایی را به صورت رایگان به شبکه ملی اطلاعات متصل کرد درباره جزئیات این طرح هم توضیح دهید.
بله در دوره شیوع کرونا، برای اینکه دانش‌آموزان روستایی هم به اینترنت دسترسی داشته باشند، به وزارت ارتباطات مکلف شد که به هر روش ممکن مدارس روستایی به شبکه ملی اطلاعات متصل شود. از سال 1398 این طرح آغاز و دو هزار و 140 مدرسه روستایی به‌صورت رایگان به شبکه ملی اطلاعات متصل و دو سال هزینه اینترنت این مدارس تأمین شد.
  در زمینه اجرای فیبرنوری چه اقداماتی در کردستان صورت گرفته است؟
در حوزه توسعه ارتباطات روستایی هم اقدامات خوبی انجام شده و برخی هم در حال اجرا است در حال حاضر ابلاغیه اجرای 690 کیلومتر فیبرنوری در کردستان داریم.
اولویت یک در حال حاضر اجرای 266 کیلومتر(مسیر حسین‌آباد 149.6 کیلومتر و مسیر شویشه 116.4 کیلومتر) است که در مسیر حسین‌آباد 113 کیلومتر و مسیر شویشه 44 کیلومتر اجرا شده است. اولویت دوم ابلاغ شده هم 405 کیلومتر بوده که به پیمانکار واگذار شده است. تاکنون بیش از پنج هزار کیلومتر فیبرنوری در نقاط شهری و روستایی کردستان اجرا شده است.
  وزارت ارتباطات در زمینه حمایت از کسب و کارهای حوزه فاوا چه کارهایی انجام داده است؟
بیشترین تمرکز وزارت ارتباطات در استان تمرکز روی توسعه ارتباطات است اما در کنار آن از کسب و کارهای حوزه فاوا نیز حمایت کرده است. از سال 1396 تاکنون در قالب وجوه اداره شده هفت میلیارد و 600 میلیون تومان وام چهار درصد به 28 شرکت پرداخت شده است. در همین مدت در قالب اشتغال پایدار روستایی هم 9 میلیارد تومان به 89 طرح پرداخت شد که 87 طرح آن پست بانک روستایی بود.
امسال نیز در قالب تسهیلات بند الف، 24 میلیارد تومان وام مصوب شد که 19 میلیارد تومان آن پرداخت شده است در بخش تبصره 16 هم 47 طرح برای دریافت هفت میلیارد تومان وام به بانک مهر ایران معرفی شد علاوه بر آن اعتبارات بلاعوض نیز پرداخت کرده است.
قرار است با وزارت ارتباطات قراردادی منعقد شود تا مرکز تخصصی صادرات نرم‌افزار به‌عنوان نمونه کشوری در کردستان راه‌اندازی شود که شرکت‌های حوزه فاوا در کشور می‌توانند از ظرفیت و مشاوره‌های این مرکز برای صادرات محصولات خود به اقلیم کردستان عراق استفاده کنند.
  چه تعداد دفاتر پیشخوان و آی‌سی‌تی روستایی در کردستان داریم؟
در حال حاضر 40 دفتر آی‌سی‌تی روستایی فعال در استان داریم که در قالب تسهیلات تبصره 16 و 18 وام 80 میلیون تومانی به آنان پرداخت شده است. تعداد دفاتر پیشخوان شهری 253 دفتر است که 75 مورد آن برای راه‌اندازی تسهیلات دریافت کرده‌اند.
   چالش‌های پیش روی توسعه ارتباطات در کردستان چیست؟
عدم پوشش تلفن همراه در بیش از 240 روستا، اجرا نشدن به‌موقع مصوبات سفر ریاست جمهوری در خصوص ارتقای سیاست‌های موجود با احداث سایت‌های جدید در پروژه شیکه ملی اطلاعات (292 روستا)، پوشش نامناسب مکالمات تلفن همراه در جاده‌های اصلی استان و لزوم تقویت آن با توجه به تردد زائران اربعین، بهبود پوشش تلفن همراه در مسیرهای خروجی سنندج، تقویت پوشش مناطق مرزی استان با توجه به الزامات پدافندی و امنیتی، عدم اجرای پروژه فیبرنوری روستایی با وجود کلنگ‌زنی پروژه در مهرماه امسال، عدم تخصیص تلفن ثابت به روستاهای فاقد این امکان یا نیازمند توسعه، نارضایتی روستااهای دارای‌های وب از کیفیت خدمات و قطعی ارتباط شهرستان بانه و شهر اورامان با هر قطعی در مسیر، ازجمله چالش‌های این حوزه است.
در حال حاضر 518 هزار و 206 خط تلفن ثابت، دو میلیون و 679 هزار و 385 خط تلفن همراه و یک میلیون و 826 هزار و 699 مشترک پهن باند سیار در کردستان وجود دارد. تعداد اشتراک‌های پهن باند ثابت 177 هزار و 534 مورد و ضریب نفوذ پهن باند ثابت 10.61 درصد است.