|
محمد تقی فهیم؛ منتقد سینما وتلویزیون درباره خروجی تلویزیون در برنامه‌های تحویل سال که در ادامه با مناسبت رمضان هم همزمان شد، بر این باور است: شرایطی که در جامعه از نظر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شاهد بودیم، همه بارِ فعالیتِ رسانه ای مانند صداوسیما را بیشتر کرد تا بتواند اوضاع را طوری مدیریت کند که هم در بخش اطلاع رسانی و هم فرهنگ سازی و کادرسازی، اقداماتی انجام دهد که بشود لااقل بر شرایط فائق آید. اما مسئله مهمی که وجود داشت، اینکه سازمان صداوسیما به افراد جدی احتیاج داشت. از این نظر سال سختی برای رسانه ای مثل تلویزیون بود.
برنامه‌هایی که کم‌جان بودند
به اعتقاد این منتقد، تلویزیون اصلی‌ترین رسانه‌ای است که هم می‌تواند جامعه را ملتهب و منجر به اتفاقاتی کند که جبران‌ناپذیر باشد و هم از سوی دیگر می‌تواند بحران‌شکن باشد و مخاطبان را به آرامشی نسبی برساند؛ «این مسائل منجر به این شد که تلویزیون در این شرایط فرصت برنامه‌های غنی‌تر برای نوروز و به‌ویژه رمضان را کمتر داشته باشد. بنابراین با برنامه‌هایی مواجه هستیم که ضعیف و کم‌جان بوده و هستند.»
برنامه تحویل سال 1402
کردن مخاطب به نبود سلبریتی‌ها کار سختی بود
این منتقد درباره برنامه‌های تحویل سال و خروجی آن نسبت به سال‌های گذشته که یکی از غایبان مشهود آن سلبریتی‌ها بودند، گفت: تلویزیون در برنامه‌های پلاتویی و تحویل سال و برنامه‌های خاص مذهبی رمضان ظاهراً چیزی از برنامه‌های سال‌های گذشته کم نداشت اما مهم جذابیت و چگونه ارائه دادن آنها بوده و هست. به هر حال تلویزیون دوره‌گذاری در پردازش به این موضوعات داشته و مخاطبان انتظارات دیگری دارند. از سویی عادت کردن مخاطب به نبود سلبریتی‌ها که همیشه جنجال‌برانگیز بوده اند و حالا از تلویزیون دور شده اند کار سختی بود و شکل برنامه سازی را هم در این رسانه سخت کرده بود. تلویزیون سلبریتی‌زدایی کرده و نیروهایی را جذب کرده است که جای آنها را پر کنند. در سال‌های گذشته ما می‌شنیدیم به عنوان مثال فلان سلبریتی تقاضای 50 سکه کرده، حالا تلویزیون در این مدت تصمیم گرفته هزینه سلبریتی را پرداخت نکند و به جای آن هزینه محتوا پرداخت کند.
برنامه تحویل سال 1402
فی‌النفسه ماهیت کار رسانه بحث چهره و محبوب بودن است. اگر ما این فاکتور را نادیده بگیریم اساساً مخاطبی دیگر وجود نخواهد داشت تا تلویزیون تماشا کند. بنابراین شهرت و کاریزما داشتن افرادی که از طریق تلویزیون به خانه‌های مردم می‌آیند، بسیار دارای اهمیت بوده است. تلویزیون نباید ترس از این داشته باشد که کسی در این رسانه محبوب شود. همه اینها نیاز به دقت‌ها و مراقبت‌هایی است که از ابتدا می‌بایست صورت بگیرد. آن اتفاقی که در تلویزیون این روزها افتاده و ما شاهد کم رمقی برنامه‌ها هستیم، به دلیل است که جای افراد مشهور در تلویزیون خالی است.
نباید شهرت و محبوبیت را مذموم بشماریم؛ این اتفاق خطرناک است. رسانه دیگر رسانه 15 سال پیش نیست. هم باید اطلاع‌رسانی کند، به این معنا که مرجعیت رسانه‌ای خودش را نه‌تنها حفظ کند بلکه افزایش هم بدهد و این کار ساده‌ای نیست. از طرفی فرهنگ سازی هم در درازمدت لازم است چیزی که تلویزیون در این بخش‌ها دچار خدشه شده است، درجا می‌زند و کم تحرک است. این وضعیت صدا و سیما نیاز به ترمیم و آدم‌های خودش دارد.
برنامه نوروز 1402
مجریان تحویل سال کار را راه انداختند اما ما نیاز به آدم‌های محبوب داریم
اشکال رسانه‌ها در ایران را نبود قهرمان است، ما در ایران خبرنگاری که به دلیل قلمش، افکار و قدرت چالشی‌اش مشهور باشد، نداریم. این ضعفی است که ما در ایران داریم و این در حالی است که در دنیا این افراد وجود دارند و به‌عنوان قهرمان رسانه معروف‌اند. فکر می‌کنم این رویکرد تلویزیون نسبت به حذف افرادی که به به دلیل ظاهر و جذابیت‌های بیانی دنبال پول کلان هستند، کار اصولی است؛ در دنیا هم این کار انجام می‌شود و رسانه به کسی باج نمی دهد. البته باید جایگزینی برای این رویکرد وجود داشته باشد؛ چرا که در غیر این صورت مخاطبان از دست می‌روند. به‌عنوان مثال اگر تلویزیون به جای «خندوانه» جایگزینی نداشته باشد، دیگران این میدان را تصاحب خواهند کرد.
«ما نیاز به آدم‌های محبوب رسانه‌ای در تلویزیون داریم و باید به آنها توجه کرد. امسال در برگزاری سال تحویل مجریان خوبی بودند و از عهده کار برآمدند و کار را راه انداختند اما اینها کفایت نمی‌کند و ما باید از کار راه انداختن عبور کنیم بلکه بر ساختن جهان مورد نظرمان در اذهان مخاطبانمان بیشتر باید فکر کنیم، تا اتفاقات بهتری بیفتد.»
وضعیت سریال‌های نوروزی: نون خ دیده می‌شود/ آتش و باد کهنه است
سریال نون خ به‌خوبی دیده می‌شود؛ علت آن هم این است که سه فصل آن ساخته شده و مخاطبان پیش‌زمینه‌ای از آن دارند و ضمن اینکه توانسته شاکله خود را حفظ کند و برای فصل چهارم اتفاق جدیدی رقم بزند. اما کهنگی پرداخت به سریال آقای مجتبی راعی (آتش و باد) لطمه زده است. این سریال در محتوا اتفاق خوب و کار ارزشمندی است که به دوره مشروطیت و بحث ارباب رعیتی پرداخته اما پرداخت آن نو نیست و مخاطب فکر می‌کند بارها این صحنه‌ها را دیده و در واقع نوگرایی در آن به چشم نمی‌خورد.
شکل سنتی تولید باید در تلویزیون درهم شکسته شود
او در ارتباط با سریال‌های شبکه نمایش خانگی که این روزها مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرده است، نیز عنوان کرد: بحث سرمایه و پول چیزی است که موضوع کوچکی نیست. در بحث شبکه نمایش خانگی ما با یک خصوصی‌گرایی روبه‌رو هستیم که کارفرمای فردی دارد و مهم‌تر از آن بازگشت سود و سودآوری برای آنها مطرح است. بنابراین به تمهیدات مختلفی دست می‌زنند ازجمله به کارگیری ابزار نوتر و جدی‌تر تبلیغات هم مطرح است. در تلویزیون این شکل سنتی تولید باید درهم شکسته شود. باید سردمداری تهیه‌کنندگانی که دنبال پولدار شدن از طریق کارهای درون‌سازمانی هستند، شکسته شود. در بخش خصوصی سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده در یک چارت تولید به‌دنبال بازگشت سرمایه و سودآوری است که اگر برنگردد شکست می‌خورند ولی در تلویزیون تهیه‌کننده به‌دنبال رفع و رجوع کار و جلب رضایت مدیر بالادستی است. بنابراین مخاطب نادیده گرفته می‌شود و همه زد و بندها پیرامون این است که به اندازه لازم دستاوردی نداشته باشند. اما در بخش شبکه نمایش خانگی اینگونه نیست؛ عبور از خط قرمزها و شکستن محدودیت‌ها و تابوها و ممیزی‌های سلیقه‌ای به شبکه نمایش خانگی کمک می‌کند که کارهای جذاب‌تری داشته باشند.
فیلم‌های فجری که از تلویزیون پخش شدند ماهیت تلویزیونی داشتند
فهیم درباره اقدام تلویزیون مبنی بر پخش برخی فیلم‌های جشنواره فجر نیز اینگونه عنوان کرد: این فیلم‌ها اساساً فیلم‌های تلویزیونی بودند اما چون به‌تازگی تولید شدند چه بهتر است که از تلویزیون پخش شوند. چراکه اساساً اگر یک فیلم برای پرده سینما تولید شده بود، اشکال است که برای اولین بار از تلویزیون پخش شود. بنابراین 80 درصد تولیدات سینمای ما اساسا تلویزیونی هستند و حتی برای قاب تلویزیون تولید می‌شوند و حتی تولیدکنندگان آنها هم تلویزیونی هستند. به هر حال پخش سه فیلم جدید ایرانی می‌تواند بخشی از رضایت مخاطب را جلب کند. اما فراموش نکنیم ما تا وقتی که فیلم تلویزیونی برای سینما می‌سازیم و بعد قرار است در سینما مخاطب بیاورد با این کار یک راه منجر به شکست را طی می‌کنیم. من اگر یک مدیر تلویزیون بودم 50 درصد فیلم‌هایی که برای سینما تولید می‌شوند اما در اصل ماهیت تلویزیونی دارند را برای پخش تلویزیونی انتخاب می‌کردم.
|
