|
مرور فهرست کتاب‌هایی از حوزه ادبیات پایداری و فرهنگ مقاومت که به قلم نویسندگان و پژوهشگران ما تألیف و بعد به زبان‌های دیگر ترجمه شده‌اند نشان می‌دهد که زبان عربی و نیز زبان‌های ترکی و اردو بیشترین سهم را در این فهرست به خودشان اختصاص می‌دهند و همچنین کتاب‌هایی هم داریم که به زبان‌های دیگری مانند انگلیسی و فرانسوی و اسپانیایی ترجمه شده‌اند. اغلب این کتاب‌ها، زندگی و ابعاد مختلف شخصیت یکی از شهدای شاخص کشور ما را روایت می‌کنند و مصادیق و نمونه‌هایی از رشدیافتگان فرهنگ مقاومت کشور ما را به مخاطبانی از جغرافیا و زبان و فرهنگی دیگر نشان می‌دهند. برای نمونه می‌شود از «اسلام در عمل» که روایتی از زندگی شهید محمدعلی رجایی است و نیز «مردی با اراده آهنین» که گوشه‌ای از مجاهدت‌های شهید مصطفی چمران را مرور می‌کند نام برد. این دو کتاب به زبان انگلیسی ترجمه شده‌اند. همچنین کتاب‌های مهم و پرطرفدار ادبیات پایداری ما، مثل «دختر شینا» به دو زبان عربی و انگلیسی، و «نورالدین، پسر ایران» نیز به زبان‌های عربی و ترکی ترجمه شده‌اند.
شرح حال صالحان و نیکان روزگار
در میان ناشران ایرانی، انتشارات شهید کاظمی، سهم بزرگی در ترجمه زندگی تعدادی از شهدای مدافع حرم، به زبان عربی دارد. در میان کتاب‌هایی که به کوشش این نشر به زبان عربی ترجمه شده‌اند و ذیل عنوان «حکایة الصالحین» دسته‌بندی می‌شوند، می‌توان به «ساعود بعد سبعه ایام» نوشته مصیب معصومیان اشاره کرد که قصه محمدعلی سالخورده را روایت می‌کند. همچنین کتاب «صرخه خان طومان» از سید عبدالرضا هاشمی ارسنجانی را داریم که مرور خاطرات خود او از حضور در جنگ سوریه و بازخوانی رشادت‌های شهدای لشکر 25 کربلا در آن آزمون دشوار است. کتابی که نباید نامش از قلم بیافتد، کتاب «شامخ الهامه» نوشته محمدعلی جعفری است که زندگی و خصوصیات شخصیتی شهید سرافراز، محسن حججی را روایت می‌کند.
البته، همه ترجمه‌های انتشارات شهید کاظمی، به موضوع مدافعان حرم اختصاص ندارد. به‌عنوان نمونه، کتاب بسیار تأثیرگذار «روایه عبق النعناع» کاری از حمید حسام در فهرست ترجمه‌های عربی این نشر دیده می‌شود که به شرح‌حال غواصان حاضر در نبرد کربلای چهار می‌پردازد. همان غواصانی که اسیر شدند و بعد مظلومانه، با دست‌های بسته به شهادت رسیدند. پیکر پاک آنان چند سال قبل به کشور برگشت و حس و حال عجیبی در مردم ما ایجاد کرد. برخی نویسندگان، که حمید حسام یکی از آن‌هاست، متأثر از این حس‌وحال، دست به قلم بردند و از شرح ماجرای این شهدای غواص نوشتند. همچنین کتاب «السقف الابیض» که ترجمه عربی کتاب «سقف سفید» است در همین فهرست جای می‌گیرد. این کتاب، مرور خاطرات محمد قانعی است که در آزمون جانبازی سربلند شد. در این کتاب، زندگی مرد بزرگی را از لابه‌لای خاطراتش بازخوانی می‌کنیم، مردی که از جنگ، برایش پاها و لگن و پوست و ریه‌ها و چشم‌های آسیب‌دیده به یادگار ماند، اما شمع امید در قبلش روشن ماند. او سرباز حقیقت و نور باقی ماند و تسلیم ظلمات ناامیدی نشد.
اما اگر در جستجوی خودمان از نشر شهید کاظمی بگذریم، به انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش می‌رسیم که کتاب «پرواز تا بی‌نهایت»؛ چکیده‌ای از زندگی شهید بابایی است به زبان انگلیسی ترجمه کرده است. همچنین انتشارات سوره مهر نیز با همکاری کانون زبان ایران، چند عنوان از کتاب‌هایش را به زبان انگلیسی ترجمه کرده است، که در میان این عناوین، کتاب‌هایی همچون «آزادی خرمشهر»، «پا به پای باران»، «زنده‌باد کمیل» و «پروانه در چراغانی» وجود دارد. ناگفته نماند که «آزادی خرمشهر» مرور خاطرات شهید صیاد شیرازی از عملیات بیت‌المقدس و «پروانه در چراغانی» گذری بر مقاطع مختلف زندگی شهید حسین خرازی است.
قصه شهدا و رزمندگان، سفر از ایران به لبنان
همچنین چند عنوان از کتاب‌های انتشارات راه‌یار، دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، در لبنان از سوی انتشارات دارالمحجه البیضاء به عربی ترجمه و منتشر شده است: «راز جعبه آینه؛ درباره زیبایی شناسی مزار شهدا» نوشته محمدجواد مدرسی، «ابوعلی کجاست؟؛ زندگی‌نامه خودگفته شهید مرتضی عطایی»، تحقیق محمدمهدی رحیمی و نوشته نوید نوروزی، «در مکتب مصطفی؛ الگوی تربیت نیروی انسانی در تشکل‌های مردمی» تحقیق محمدمهدی رحیمی و نوشته جمال یزدانی، «تو شهید نمی‌شوی؛ روایت احمدرضا بیضایی درباره برادر شهیدش محمودرضا بیضایی»، «شهید فرهنگ؛ مجموعه‌ای از خاطرات درباره شهید آوینی»، تحقیق یاسر عسکری و «روز آزادی زن؛ تاریخ شفاهی قیام زنان مشهدی در دی 1357» نوشته سمیه ذوقی تعدادی از این عناوین هستند.
از لبنان که گفتیم، باید از کتاب «هدایت سوم»، نوشته سید حمید سجادی منش نام ببریم که چند سال قبل در این کشور ترجمه و منتشر شد. این کتاب اوایل دهه 1390به همت انتشارات سوره مهر منتشر و اواخر همان دهه، به‌واسطه جمعیت المعارف لبنان ترجمه و در لبنان به مخاطبان عرب‌زبان این کشور عرضه شد. این کتاب، مجموعه خاطرات سردار جعفر اسدی، از فرماندهان جنگ تحمیلی است که قصه زندگی او را از دوران کودکی تا جنگ تحمیلی مرور می‌کند. سردار اسدی فرمانده لشکر المهدی(عج) استان فارس و مسن‌ترین فرمانده جبهه ما در دفاع مقدس بود و بخش عمده خاطرات این کتاب نیز به تجربیات این مجاهد سربلند در دوران جنگ اختصاص دارد.
کوشش‌های گسترده نشر شاهد برای جذب مخاطبان غیرفارسی‌زبان
تعدادی از آثار تولید شده از سوی نشر شاهد، که نشری تخصصی در حوزه ایثار و شهادت است نیز برای استفاده مخاطبان غیرفارسی‌زبان، به زبان‌های دیگر ترجمه شده‌اند. از بین این کتاب‌ها می‌شود به کتاب «اینجا چه می‌کنی گل سرخ» زندگی‌نامه داستانی شهید چمران، نوشته اصغر فکور اشاره کرد که به زبان ترکی استانبولی ترجمه شده است. همچنین دو کتاب «مسیحا نفس»، روایتی از زندگی شهید بروجردی و «سه روایت از یک مرد» رمانی با موضوع شهید علم‌الهدی در فهرست این کتاب‌های ترجمه‌شده به چشم می‌خورند که هر دو به زبان اردو ترجمه شده‌اند.
البته نشر شاهد، به هدف افزایش آشنایی غیرفارسی‌زبانان با فرهنگ مقاومت و ادبیات انقلاب اسلامی کوشش‌های فراوانی داشته است و از این‌رو فهرست عناوین ترجمه‌شده این نشر، فهرست بلندبالایی است که ذکر همه این عناوین در گزارشی کوتاه ممکن نیست. تا جایی که می‌دانیم این کتاب‌ها در آن جای می‌گیرند و همگی به دو زبان انگلیسی و عربی ترجمه شده‌اند: «ققنوس فاتح»، «به آن چشم‌ها نگاه کن»، «کسی که هیچوقت گم نمی‌شود»، «برادران مزدور»، «جاسم رمبو»، «شمر و صدام و یارانش»، «مارادونا در سنگر دشمن»، «داماد فرمانده لشکر»، «داستان بهنام»، داستان مریم»، «گلین عروس سرخ‌پوش»، «پابه‌پای شما می‌دویدم»، «آن روز هشت صبح»، «پرواز سفید»، «پاوه سرخ» و «چه کسی ماشه را خواهد کشید».
|
