لقمه‌ای که زندگی انسان را نابود می‌کند

راه حفظ برکت در زندگی منتظران

حجت‌الاسلام جواد نصرالله‌پور، عضو هیئت مدیره مجمع راهبردی اندیشه مهدویت و کارشناس مهدوی در سلسله مباحثی به شرح دعای شریف «اللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفِیقَ الطّاعَةِ..»، دعای مشهور به دعای امام زمان(عج) پرداخته که در ادامه جلسه‌ای از آن مرور می‌شود:
مرحوم کفعمی در کتاب «مصباح» این دعا را از امام زمان (عج) بیان کرده است، که 27 خواسته حضرت(عج) از منتظران را تبیین می‌کند و در واقع ویژگی‌های منتظران آن حضرت(ع) نیز محسوب می‌شود.
در فراز هشتم این دعا حضرت حجت (عج) بیان می‌کنند: ««طَهِّرْ بُطُونَنا مِنَ الْحَرامِ وَالشُّبْهَةِ؛ و شکم‌هایمان را از حرام و شبهه پاک فرما». این هشتمین خواسته امام زمان(عج) است.
حرام در لغت یعنی ممنوع اما در اصطلاح دینی یعنی مالی که شرعاً تصرف در آن ممنوع شده باشد؛ بر اساس بیانات اهل بیت(ع) بسیاری از بدبختی‌های انسان ریشه در مال حرام و شبهه ناک دارد این مال آثار نابودکننده ای در زندگی انسان می‌تواند داشته باشد لذا از مهم‌ترین دلایل دعای امام زمان (عج) برای جلوگیری از این عواقب است.
نخستین اثر سوء لقمه حرام عدم قبولی نماز است، امام صادق (ع) می‌فرمایند: اگر کسی یک لقمه حرام بخورد تا 40 شبانه روز نمازش پذیرفته نیست. (بحارالانوار، ج63، ص314).
دومین اثر لقمه حرام آن است که دعای انسان پذیرفته نمی‌شود؛ اثر سوم لقمه حرام دچار شدن به نفرین ملائکه است؛ پیامبر(ص) فرمودند: وقتی لقمه حرام در شکم بنده‌ای قرار می‌گیرد همه ملائکه زمین و آسمان او را نفرین می‌کنند و تا این غذا در بدن او است، خدا به وی نظر نمی‌کند و اگر توبه کند پذیرفته می‌شود اما اگر بدون توبه بمیرد آتش جهنم بر او سزاوارتر است.
از دیگر عواقب سوء لقمه حرام آن است که انسان سخن حق را نمی‌پذیرد حتی اگر سخن رسول خدا (ص) یا فرزند پیامبر (ص) باشد. علامه مجلسی در بحار، ج45، ص8، آورده که در روز عاشورا حضرت اباعبدالله‌الحسین (ع) به جبهه یزدی فرمودند: علت اینکه سخن من در شما اثر ندارد این است که شکم‌هایتان از لقمه حرام پر شده است.
دیگر اثر لقمه حرام دچار شدن نسل و ذریه انسان به فساد است؛ امام صادق (ع) فرمودند: اثر لقمه حرام در نسل‌های بعدی آشکار می‌شود (وسائل الشیعه، ج17، ص82).
لقمه حرام مصادیقی دارد که باید بررسی شود؛ نخستین مصداق این لقمه ربا است، ربا به معنای زیادی گرفتن در قرض یا معامله دو کالای هم‌جنس است. این معامله و قرض را ربوی می‌گویند.
در روایتی در کتاب النوادر، ص162 از امام باقر(ع) نقل است که فرمودند: گناه یک درهم ربا از 40 عمل منافی عفت بدتر است.
دومین مصداق مال حرام رشوه است، در ادبیات دین اسلام و سخنان اهل بیت (ع) گناه رشوه چه دادن چه گرفتن آن در حد کفر دانسته شده است، پیامبر (ص) در روایتی که در بحارالانوار، ج101، ص274 آمده، فرمودند: از رشوه پرهیز کنید چون رشوه کفر ناب است و اهل رشوه بوی بهشت را استشمام نمی‌کنند.
از دیگر مصادیق لقمه حرام، کم‌فروشی است در قرآن ویل 17 مرتبه تکرار شده یک بار آن مربوط به کم‌فروشان است که می‌فرماید: «وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ» وای بر کم‌فروشان یعنی کسانی که در میزان برای خود سنگین می‌گیرند و برای مشتری سبک می‌کشند.
از دیگر مصادیق لقمه حرام، غش در معامله یعنی فریب دادن مشتری و تقلب در کالای مورد معامله است، برای مثال ترکیب روغن نباتی و حیوان و فروش آن به عنوان روغن حیوانی خالص! رسول خدا (ص) فرمودند: کسی که در حق برادر مسلمان خود غش در معامله کند، خدای متعال برکت را از روزی او برداشته و زندگیش را تباه و او را به حال خود راه می‌کند. این یعنی حتی پول هم اگر داشته باشد برکت و تاثیر مثبت در زندگی او ندارد در حالی که گاه با پول‌ها و درآمدها ناچیز اما بابرکت فرزندان حافظ قرآن تربیت شده و سفر حج به جای آورده می‌شود.
اگر امروز خیر و برکتی در اقتصاد و بازار نیست چون متاسفانه غش در آنها راه یافته و خلوص لازم در اغلب موارد دیده نمی‌شود چنان که برای یک کالا 10 قیمت متختلف بیان می‌شود.