کشاورزان آبدانانی، بی‌بهره از حق‌آبه رودخانه‌های دائمی

آبدانان با طبیعتی سبز و چهار فصل یکی از شهرستان‌های پرباران کشور و استان ایلام است.
این شهرستان با 900 میلی متر بارندگی سالیانه در بستر پنج رودخانه بزرگ و دائمی اما زارعان حق استفاده از آب این رودخانه‌ها برای آبیاری مزارع خود را ندارند، طی یک سال آبی از طریق پنج رودخانه سراب آبدانان، تلزی مورموری، سیاه گاو، پنج برار و رودخانه چپ و راست 37 میلیون مترمکعب آب جذب و روانه شهرستان دهلران شده و در سد دویرج ذخیره می‌شود.
این شهرستان با این مقدار نزولات آسمانی سال‌هاست از هرگونه حق‌آبه محروم شده و به‌دلیل حفظ دبی آب سد دویرج دهلران مجاز به برداشت آب برای افزایش بهره‌وری محصولات نیستند.
ممنوعیت برداشت آب از روان‌آب‌های آبدانان توسط زارعان باعث شده از مجموع 40 هزار هکتار اراضی مرغوب و قابل کشت تنها 2 هزار و 800 هکتار آن بصورت آبی کشت شود و حق آبه مردم این دیار منحصر به یک بند انحرافی و یک چاه عمیق برای مصارف انسانی شده است.
مدیر جهاد کشاورزی آبدانان ضمن ضروری دانستن تخصیص حق‌آبه زارعان پایین‌دست گفت: سال‌های گذشته و بدنبال کاهش شدید نزولات آسمانی و نیاز به تأمین آب پشت سد دویرج دهلران و همچنین حفظ محیط زیست هرگونه برداشت از روان‌آب‌های بالا دستی ممنوع شده است.
نبی امینی‌پور میزان افزایش بارش باران سال آبی امسال در مقایسه با سال گذشته در آبدانان را بیشتر از 100 درصد اعلام کرد و افزود: با توجه به افزایش چشمگیر نزولات آسمانی و تقاضای متعدد کشاورزان آبدانانی ضرورت دارد به‌صورت موردی و مشروط اجازه برداشت آب به بهره‌برداران شهرستان از رودخانه‌های منطقه داده شود.
فرماندار آبدانان نیز آب را بستر توسعه کشاورزی و تعالی متوازن منطقه دانست و تأکید کرد: به‌منظور استفاده درست کشاورزان شهرستان از منابع و ذخایر آبی باید تلاش کنیم با تزریق بودجه و رفع موانع هرچه زودتر سد ورگر به بهره‌برداری برسد.
محمد رحمانی کشاورزان و دامداران را سرمایه‌های ماندگار جامعه اعلام کرد و یادآور شد: با بهره‌برداری از سد در دست احداث ورگر سه هزار هکتار از زمین‌های زراعی بخش مرکزی آبدانان زیر کشت آبی قرار می‌گیرد و سطح عملکرد محصولات کشاورزی و منابغ غذایی نیز به میزان 20 درصد بیشتر می‌شود.
یکی از کشاورزان آبدانانی نیز در این زمینه می‌گوید: همه‌ساله و در فصل بارندگی بر اثر سیلاب‌های مخرب و طوفان و تگرگ خسارت‌های بسیاری به محصولات کشاورزی وارد می‌شود، اما اگر بخواهیم برای توسعه فعالیت‌های زراعی از آب‌های روان استفاده کنیم، با ممانعت متولیان امر رو به رو می‌شویم.
لطیف محمدی از مسئولان مربوطه درخواست کرد ضمن توسعه سازه‌های آبخیزداری و مهار روان آب‌های مخرب به منظور کاهش خسارت‌های وارده به مزارع پیرامون، مجوز برداشت آب از رودخانه‌های شهرستان برای کاربران و کشاورزان منطقه را صادر کنند.
گفتنی است طی روزهای گذشته ممنوعیت برداشت آب از دشت برتش شهرستان دهلران بعد از سال‌های متمادی برداشته و این منبع برای کشاورزان منطقه مجاز شد تا از آب‌های سطحی و زیرسطحی استفاده کنند.
کشاورزان آبدانانی نیز از مسئولان استان انتظار دارند با تلاش و رایزنی‌های لازم همانند دشت برتش دهلران ممنوعیت برداشت آب از رودخانه‌های آبدانان نیز برداشته شده تا بهره‌برداران و تولیدکنندگان این دیار نیز بتوانند مانند دیگر مناطق استان از این منبع خدادادی بهره مند شده و از این رهگذر به معیشت آنان کمک شود.
شهرستان 55 هزار نفری آبدانان در 171 کیلومتری جنوب شرق ایلام قرار دارد که 15 هزار نفر از آنان به امر کشاورزی به‌صورت سنتی مشغول به تلاش و تولید هستند.
از ابتدای سال آبی جاری تاکنون (اول مهرماه) 881 میلی‌متر در شهرستان آبدانان به ثبت رسیده که نسبت به دوره مشابه پارسال 152 و در مقایسه با میانگین بلندمدت نیز 46 درصد افزایش را نشان می‌دهد.
بر اساس گزارش‌های سازمان هواشناسی آبدانان در میان سایر شهرستان‌های استان ایلام طی سالیان گذشته بیشترین بارندگی را به خود اختصاص داده است، به‌طوری که در سال آبی 98 - 97 در مجموع بیش از یک هزار و 404 میلی‌متر بارندگی در این شهرستان به ثبت رسید که یک رکورد محسوب می‌شود.