فرهنگستان علوم پزشکی میزبان نشست موزههای علوم، پایداری و بهزیستن با همت موزه ملی علوم و فناوری و با همکاری ایکوم ایران و به مناسبت روز جهانی موزهها (18 مه/ 28 اردیبهشت) و هفته موزهها بود. این نشست با موضوعاتی چون نقش موزههای علوم در آموزش و توسعه پایدار، نقش موزهها در مشارکت عمومی و تداوم فرآیند توسعه پایدار و نقش فناوریها برای زندگی بهتر به صورت حضوری و برخط برگزار شد. سیداحمد محیط طباطبایی در این نشست سخنان خود را با تشریح تفاوتهای موزههای علوم با خانههای علم آغاز کرد و گفت: بر اساس تعریف موزهها، بیان موزهای علم به شکلی که گذشته علم را به آینده متصل کند، یکی از ماموریتهای موزه علوم است. موزههای علوم با متصل کردن گذشته به آینده، قدمهای محکمتری برای رسیدن به اهداف موزههای علوم و فناوری با شکوفایی و بهرهوری از علم برمی دارند. طباطبایی با ارائه مثالی در این مورد ادامه داد: وقتی ماری کوری (دانشمند لهستانی 1867 تا 1934) با تحقیق در مورد هسته اتم فناوری رادیولوژی را اختراع کرد، بیماران بسیاری را نجات داد؛ اما همین تحقیقات روی هسته اتم میتواند به تولید بمب اتمی منجر شود که جان بسیاری از انسانها را میگیرد. بیان گذشته و آینده علم در موزههای علم و فناوری به مردم کمک میکند علم را بهتر بشناسند و جامعه از آسیبهای آن و بدبینی نسبت به علم دور بماند. این موضوع در مورد علوم روز مانند هوش مصنوعی و متاورس هم مطرح است که وقتی این مفاهیم از طریق موزه به مردم منتقل شود، آسیبهای آن را در جامعه کاهش میدهد. وی در ادامه با توضیح محورهای هر ساله ایکوم برای روز جهانی موزهها، اظهار داشت: این محورها منعکسکننده مسائل روز جهانی و مشکلات موزههاست، برای نمونه بحرانهای جهان طی 40 سال گذشته مانند بحران محیط زیست و پیامدهای فناوریهای ارتباطات و اطلاعات و تنوع زیستی هر کدام به نوعی در محورهای روز جهانی موزهها مطرح شده و نقطه کانونی فعالیتهای روز جهانی موزهها بودهاند. امسال پایداری موزهها و بهزیستن یعنی حال خوب مردم و بازدیدکنندهها به عنوان محور فعالیتها در نظر گرفته شده است. رییس کمیته ملی ایکوم موزهها را به مثابه پلی دانست که به خصوص در تحولات علم نقش مهمی دارند و گفت: موزهداران علم باید بتوانند علم را در حوزههای مختلف به جامعه نزدیک کنند و نیازهای آنها را پاسخ دهند. امروز تغییرات اجتماعی شکل جدیدی از موزه را پدید آورده یا ضروری کرده است. انقلاب ارتباطی با کمک فناوری ارتباطات باعث شده بهراحتی از بعد فیزیکی موزهها عبور کرده و بتوانیم به خانهها، مدارس و اجتماع برویم و اهداف خود را محقق کنیم. وی با تاکید بر اهمیت محوریت برنامههای امسال موزهها عنوان کرد: بهزیستن یا داشتن حال خوب به معنای این است که نگاه ملموس به مفهوم علم داشته باشیم، همچنین اینکه جامعه چطور در عبور از بحرانها مانند همهگیریها، بحران اقلیم و مسائل مختلف اجتماعی سلامت جسمی و روحی خود را حفظ کند. این سوال نیز مطرح است که موزه چطور برای حال خوب جامعه و سلامت روحی مردم تلاش کند و چه اقداماتی در این زمینه ممکن است؟ حال خوب یا بهزیستن فراتر از شرایط مناسب فیزیکی و جسمی است. محیط طباطبایی با بیان دیدگاه جامعهشناسان در این زمینه گفت: حال خوب مردم (در بازدید از موزه) وقتی حاصل میشود که آنها را درک کرده و به احساسات شان احترام گذاشته شود. اگر مردم ببینند موزه آنها را درک کرده و رفتار متناسب با وضعیت جامعه دارند، از رفتن به موزه حال خوبی پیدا میکنند. وی در پایان تصریح کرد: وقتی موزه علم به موضوع علم از گذشته تا امروز میپردازد، فاعلیت انسان در تمام سیر علم را نشان میدهد و وقتی انسان ارزشهای خود را در تعامل درک میکند، با حال بهتری نسبت به آینده علم میاندیشد و در این مسیر پیش میرود.
|