گیاهان خانگی علیه «آلودگی هوا» و «امواج مغناطیسی»

مهاجرت و افزایش تمایل به شهرنشینی به دلایل اقتصادی و اجتماعی باعث تغییراتی در فرهنگ زیستن و نحوه تعامل با محیط زیست شده است. در کلان‌شهرها به‌دلیل تراکم بیش از حد جمعیت و فعالیت، تبدیل زمین و باغات به آسمان‌خراش و آپارتمان و قطع و کمبود ریه‌های زمین در شهرها (درختان و فضای سبز شهری)، در صورت عدم رعایت و توجه به برخی نکات می‌توان با افت کیفیت زندگی مواجه شد.
از آنجایی که انسان‌ها مدت زمان قابل توجهی از زندگی خود را در محیط‌های سربسته سپری می‌کنند لذا نیاز است به بهبود محیط داخلی توجه ویژه‌ای شود؛ در واقع آلودگی‌هایی در فضاهای بسته وجود دارد که بسیاری از انسان‌ها از آن بی‌خبر هستند. در سطح جهان، بیش از 80 تا 90 درصد از مردم تمام زندگی خود را در داخل خانه، در مکان‌هایی مانند مدارس، مؤسسات آموزشی، دانشگاه، ادارات، خانه‌ها و سایر سازه‌های تجاری می‌گذرانند.
در این رابطه؛ کارشناس ارشد برنامه‌ریزی محیط زیست و عضو بنیاد حفاظت از محیط زیست و حیات وحش ایران به تسنیم گفت: بر اساس جدیدترین پژوهش (2023) انتشار یافته، آلودگی هوا تنها محدود به آلودگی هوای بیرون نیست، بلکه آلودگی هوای داخل ساختمان بسیار آلوده‌تر از آلودگی هوای بیرون است، بنابراین نیاز است مطالعات بیشتری بر روی خطرات مرتبط با کیفیت هوای داخل ساختمان متمرکز شود.
الهه پهلوان؛ افزود: تاکنون انواع روش‌های فیزیک و شیمیایی یا فناوری‌های مبتنی بر علم به طور مؤثر برای کاهش آلودگی هوای داخل ساختمان به کار گرفته شده‌اند اما به دلیل هزینه‌های بالای نگهداری این فناوری‌های مرسوم موجود، باید با روش‌های زیست پالایی مقرون‌به‌صرفه، سازگار با محیط زیست و غیرتهاجمی جایگزین شوند. یکی از بهترین راهکارها برای افزایش کیفیت زندگی در شهرها زیستن با گیاهان آپارتمانی است.
وی تصریح کرد: در این رابطه گیاهان زینتی به‌واسطه دارا بودن تعداد و تنوع گیاهی خیلی زیاد، درجات مختلفی از تحمل در غلظت‌های متفاوت آلاینده‌ها را نشان می‌دهند. این گیاهان علاوه بر دارا بودن توان پاکسازی فضاهای بسته و سرپوشیده از آلودگی هوا، امواج مغناطیسی، ارزش‌های اقتصادی مانند کاهش هزینه‌های درمانی­، زیباسازی مناظر و زیبایی بصری را نیز به همراه دارند.
این کارشناس محیط زیست درباره اثر گیاهان خانگی بر کاهش هزینه‌های درمانی توضیح داد: مثلاً به عقیده بسیاری از پزشکان حوزه سلامت وجود گل و گیاه طبیعی در محیط پیرامون افراد، از بروز افسردگی و اضطراب جلوگیری می‌کند و نقش و تأثیر قابل تأملی در سلامت روح و روان افراد به همراه دارد.
پهلوان ادامه داد: آنچه بیشتر از همه مهم‌ است؛ بحث گیاه پالایی در محیط‌های داخلی و سربسته بر اساس نوع گیاه است که چه مقدار از آلاینده‌ها را توسط اندام‌های خود ذخیره می‌کنند. گیاهان آپارتمانی با فیلتراسیون زیستی از جمله رویکردهای نوظهوری هستند که می‌توانند هوای داخل خانه و سایر محیط‌های سربسته را به طور مؤثر تصفیه کنند و اگر گیاه درست انتخاب شود، بدون ایجاد علائم سمیت به بقای خود ادامه خواهد داد.
وی افزود: یک نکته مهم دیگری که در بحث نگهداری از گیاهان آپارتمانی مطرح است مقاومت و سازگاری با نور کم و نیاز آبی کم است.
این کارشناس محیط زیست بیان کرد: دو گیاه آپارتمانی مورد علاقه اکثر خانواده‌های ایرانی پوتوس (پتوس) و سانسوریا هستند. در مطالعه‌ای توسط محققان با عنوان مقایسه توان گیاه پالایی دو گیاه زینتی پوتوس و سانسوریا به هنگام مواجه با آلودگی‌های فضای بسته؛ به بررسی دو گیاه آپارتمانی پوتوس و سانسوریا در برابر آلودگی و میزان جذب آلودگی پرداخته شده است. نتایج هر دو گونه در این پژوهش نشان داد، دو گیاه قادر به گیاه پالایی محیط‌های بسته هستند و پوتوس سازگاری بالاتری با شرایط، و بیش از سانسوریا دارد.
پهلوان اضافه کرد: البته کاکتوس نیز گونه محبوب دیگری است که توانایی زیست در شرایط نور کم و همچنین کم آبی را داراست و گیاه مقاوم بوده و در شرایط فعلی که در اغلب خانه‌ها انواع مودم‌ها و یا دیگر ابزار مخابراتی ارتباط نوین موجود هستند (آلودگی الکترومغناطیس)، با جذب امواج به بقای سلامت افراد می‌تواند کمک قابل توجهی می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: در نهایت باید گفت قطعاً انتخاب گونه مناسب مانند پوتوس (پتوس) و سانسوریا و کاکتوس می‌تواند کمک فراوانی به بهبود هوای فضاهای سربسته کند اما اینکه در چه مساحتی چه تعداد گیاه آپارتمانی مناسب است، همچنان باید مورد بحث و بررسی قرار گیرد تا کارایی گیاه پالایی به حد قابل قبولی برسد.