گاهی ارزشهای نمادین در جامعههای گوناگون در قالب لباس افراد، نمایان میشود شاید در آغاز شکل گیری اجتماعهای بشری، پوشاک صـرفاً جنبـة حفاظتی داشته و برای مصون نگهداشتن بدن در برابر عوامل طبیعی و اقلیمی به کـار میرفت؛ اما بعدها با گسترش باورهای دینی، کارکرد اجتماعی، فرهنگـی و عقایـد دینـی لبـاس بـیش از هـر چیـزی نـشاندهنـدة هویـت انـسانی شد. لباس یک نشانة هویتی است که با بررسی آن میتوان رد پـای مباحـث جغرافیـایی،تاریخی، سیاسی، اجتماعی، هنری و… در یک جامعه خاص را یافت به طور کلی در جهان پیشرفتة امروز، افراد با گزینههای بسیاری روبه روهستند و همـواره قواعـدی وجود دارد که تعیین میکند او چه باید بپوشد. منشأ آنها ارزشهای نظام اقتصادی، قوانین دولتی، دین، الزامهای زیباشناسانه، تنوعطلبی، هویتهای جدید و هر منبع دیگری است که قدرت معنا و نظم بخشیدن بـه زندگی فرد را داشته باشد. که در این بین مد ارتباط نزدیـک و تنگاتنگ با پوشاک دارد اما آنچـه حـائز اهمیـت فـراوان اسـت، حفـظ ارزشهـا و معیارهای ملی، فرهنگی، مذهبی و در یک کلام شاخصهای هویتی است که در پوشاک سنتی به خوبی میتوان مولفههای فرهنگی و اجتماعی بومی را یافت و هرچقدر بتوانیم پوشاک سنتی و بومی ایرانی اسلامی را برجسته کرده و با قیمت مناسب عرضه کنیم ضمن پاسخ به نیاز زیباییشناسی بانوان از حریم هویتی آنها نیز حمایت کردهایم محمدرضا کرمپور رئیس هیئت مدیره شرکت ردای سنتی مکران با بیان اینکه از سال 1396 وارد تولید پوشاک ایرانی و اسلامی (پوشاک اقوام) شدیم گفت: این شرکت در زمینه ایجاد اشتغال پایدار خانگی فعالیت خود را آغاز کرد تا با تلفیق سنت و مدرنیته در راستای تولید پوشاک از فراموشی هنرهای دستی اقوام مختلف جلوگیری کند. وی گفت: فعالیت در کارگاههای خانگی با ارائه ابزار کار و مواد اولیه به افراد در سیستان و بلوچستان دایر شد و محصولات تولیدی را نیز خودمان خریداری کرده و سپس فعالیت خود را در استانهای قم و مازندران نیزگسترش دادیم. رئیس هیئت مدیره شرکت ردای سنتی مکران ادامه داد: هدف ایجاد آشتی بین پوشاک مدرن و سنتی عفیفانه و مورد پذیرش جامعه است به این صورت که با تولید لباس سنتی از نابودی و فراموشی هنرهای اصیل ایرانی جلوگیری کنیم. کریم پوردر پاسخ به این سوال که مهمترین ویژگی پوشاک سنتی زن ایرانی چیست، گفت: پوشش ایرانیان حتی قبل از ظهور اسلام جزء پوشیدهترین لباسها بود و بر روی هر لباس نشانی مشخص نقش میبست که معرف قوم خاصی بود که این پوشش اصالت و فرهنگ اقوام را نیز نشان میداد اما رسوخ صنعت مد و لباس و پدیده غربزدگی هنر اصیل ایرانی را به فراموشی کشاند اما در تلاش هستیم در حد توان دوباره سنتهای اصیل را وارد زندگی مردم کنیم. وی با بیان اینکه برای گسترش کار خود شرکتی در ایتالیا تاسیس کردیم زمانی که درصدد بازاریابی بودیم متوجه شدیم آنها لباسهای سنتی ما را بهتر از خودمان میشناسند، اضافه کرد: فرهنگ سوزندوزی بلوچ در کل دنیا شناختهشده است. رئیس هیئت مدیره شرکت ردای سنتی مکران با اشاره به اینکه کالاهای تولیدی این شرکت دارای شناسنامه است، گفت: هر کدام از لباسهای تولیدی دارای شناسنامهای است که معرف نام خیاط، طراح، سوزندوز و.... است زیرا بانوان بلوچی با توانایی و خلاقیتی که دارند همگی با ترسیم طرح ذهنی لباس را طراحی میکنند که همین امر لباس را خاص میکند. کریم پور افزود: طرفداران لباسهای سنتی افراد خاصی هستند برای همین میتوان گفت این صنعت میتواند موفق باشد البته به شرط آنکه هر فردی در هر عرصه که میتواند کمک کند زیرا اصالت، فرهنگ و قدمت خود را میتوانیم با تولید پوشاک اقوام به دنیا معرفی کنیم. به گفته وی، خوشبختانه قشر جوان نیز از طرفداران لباسهای سنتی که با سوزندوزی و گلدوزی نقوش بر روی لباس نقش میبندد شدند که این نقوش خیلی زیباتر از جملات نامفهومی است که به زبان لاتین بر روی لباسها نوشته میشود. رئیس هیئت مدیره شرکت ردای سنتی مکران در خصوص علت افول لباسهای سنتی گفت: لباسهای سنتی زادگاه خود را دارند و قابل استفاده در سایر نقاط نیستند مثلا وقتی لباسی از بلوچستان خریداری میشود در شهرهای دیگرقابل مصرف نیست و قطعا پذیرش لباسهای محلی در سایر شهرها با مقاومت همراه میشود و باید برای این مسئله فکر میکردیم. کریم پور یادآور شد: برای شناسایی لباسهای اصیل نیز مشکل داشتیم زیرا با مراجعه به اداره صنایع دستی و ارشاد استانها هیچ پیشینهای از هنر دست پوشاک خود نداشتند لذا با حضور در روستاها و صحبت با بزرگان توانستیم اطلاعاتی را به دست آوریم و با شناسایی هنر اصیل ایرانی و تلفیق آن با لباسهای روز درصدد آمدیم بانوان ایرانی ساکنان مناطق مختلف همزمان که لباس اصیل مصرف کند آن لباس مورد پذیرش جامعه نیزباشد که این کار شروع آشتی مدرنیزه با سنت شد. وی درباره سختیهای این صنعت با بیان اینکه ورود به این عرصه رقابت با افرادی است که در زمینه واردات پوشاک فعال هستند، گفت: باتوجه به اینکه در این زمینه پیشتاز بودیم در این زمینه مشکلات متعددی داشتیم از جمله اینکه در ابتدا تقریبا یک سال با میراث فرهنگی و کارگروه مدو لباس درگیر بودیم زیرا وزارت میراث فرهنگی کار سوزندوزی زیر مجموعه صنایعدستی عنوان میکرد و از سوی دیگر وزارت ارشاد و کارگروه مدولباس میگفتند چون طرحها روی لباس نقش میبندد زیر مجموعه پوشاک است که همسو شدن سازمانها برای اینکه بتوانیم فعالیت خود را آغاز کنیم زمان بسیاری را هدر داد. این تولیدکننده لباس سنتی با اشاره به ارزان بودن پوشاک خارجی موجود در بازار ادامه داد: قاچاق پوشاک از ترکیه، چین و حتی پوشاکی که به صورت قانونی وارد کشور میشود میدان رقابت را از افرادی که در زمینه تولید پوشاک سنتی فعالیت میکند میگیرد زیرا تولید لباس سنتی با توجه به اینکه اغلب مراحل آن با دست انجام میشود و با قیمت بالایی به فروش میرسد قابل رقابت با لباسهای وارداتی نیست. وی در ادامه با اشاره به لزوم کاهش قیمتتمامشده لباسهای سنتی افزود: برای اینکه استفاده از این محصولات برای قشر متوسط و ضعیف جامعه به لحاظ اقتصادی نیز امکانپذیر شود سوزندوزی و رودوزی را به صورت صنعتی روی البسه کار میکنیم تا بتوانیم آن را ارزانتر ارائه کنیم و با پوشاک خارجی قابل رقابت شود. وی در ادامه تاکید کرد: اگر واقعا درصدد احیای فرهنگ ایرانی اسلامی باشیم باید فقط کار تولیدی دستی باشد اما رقابت با سوداگران پوشاک خودش هزینههای سنگینی را تحمیل میکند. این تولیدکننده لباس سنتی از رونمایی بسته کامل بانوان به همراه زیورآلات نیز در آینده نزدیک خبر داد. با توجه به آنچه گفته شد در دورانی که جامعه دربرابر هجمه فرهنگی به ویژه در حوزه پوشش قرار دارد مهمترین راهکار برای مصونسازی جامعه استفاده از داشتهها و برجسته کردن اندوختههای معنوی و فرهنگی اجتماع است یکی از این اندوختهها پوشاک سنتی است که در طی قرون و اعصار با نیازها و فرهنگ این مرزو بوم همراه شده و اکنون برای پاسخ به نیازهای پوششی زنان و مردان ایرانی به ویژه بانوان که علاوه بر کاربرد زیبایی نیز برایشان از اهمیت ویژهای برخوردار است دست پری دارد اما متاسفانه مانند اغلب حوزهها پوشاک سنتی نیز که بخشی از گنجینه فرهنگی این ملت است مورد غفلت قرار گرفته و ما به راحتی در برابر هجوم سونامیوار البسه خارجی سلاح کاربردی لباس بومی را بر زمین نهادهایم و جامعه را به راحتی خلعسلاح کردهایم
|