سوءاستفاده از ضعف وزارت بهداشت به نفع کشورهای اسکاندیناوی و حوزه خلیج فارس

هر کسی که وارد حرفه پرستاری می‌شود سختی‌های این شغل یعنی بیمارداری، شب زنده‌داری، سر و کله زدن با افرادی که در زمان‌های غم و درد به آنان مراجعه می‌کنند و حالت روحی خوبی ندارند را از روز اول می‌داند و آن را با دل و جان پذیرفته است اما در حین خدمت مشکلاتی همچون کمبود نیرو، تبعیضی درون سیستمی، عدم جذب نیروی جدید و قول‌هایی که فقط داده می‌شوند و اجرا نمی‌شوند، نحوه پرداختی‌ها که یکی از مؤلفه‌های رضایتمندی هر کارمندی محسوب می‌شود، شرایط را سخت‌تر می‌کند.

متأسفانه کشورهای حوزه خلیج فارس، کشورهای اسکاندیناوی و سایر کشورها از ضعف سیستم وزارت بهداشت ما استفاده و برخی پرستاران که چهار سال با هزینه‌های دولتی در دانشگاه‌های ایران تحصیل کرده و با گذراندن دو سال طرح در بیمارستان‌ها پرستاران خبره‌ای می‌شوند را به‌راحتی و با پیشنهاد حقوق‌های خوب، جذب می‌کنند.

آمار مهاجرت پرستاران در ایران از همه رشته‌ها حتی پزشکی و کامپیوتر بیشتر است. آن‌ها به‌راحتی با دریافت پذیرش از کشور خارج می‌شوند. افرادی که دوست دارند برای مردم و کشور خود خدمت کنند و در برابر درسی که خوانده‌اند و هزینه‌ای که کشور برای آنان پرداخته است، به‌دلیل تبعیض‌ها قید همه‌چیز را زده و مهاجرت می‌کنند.

در این خصوص برآن شدیم تا با رئیس نظام پرستاری همدان گفت‌وگویی ترتیب که در ادامه می‌خوانید:

هادی زرینی در خصوص آمار پرستاران استان که مهاجرت کرده‌اند، با بیان اینکه آمارهای مختلفی را برای مسئولانی که نیاز بوده ارسال کردیم گفت: یکی از مدارک مهمی که محصلان و شاغلان رشته پرستاری و پزشکی به هنگام مهاجرت، باید به سازمان نظام پزشکی کشور مقصد ارائه کنند، گواهی گود استندینگ (Good standing) است.

وی اذعان کرد: آمار سال گذشته بالا بود. در همین چند ماه نخست سال جاری 22 نفر درخواست مدرک گود استندینگ داشتند. از این تعداد چندین نفر موفق به مهاجرت شدند و تعدادی نیز پیگیر کارهای خود هستند. متأسفانه روزانه برای پرستاران استان همدان و سایر استان‌ها این اتفاق می‌افتد و پرستاران به‌راحتی مهاجرت می‌کنند.

وی با بیان اینکه بنده از ابتدا در کمیسیون‌های وزارت بهداشت برای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، به‌عنوان یکی از نماینده‌ها حضور داشتم، اظهار کرد: اگر این قانونی به‌درستی انجام شود در وهله نخست سود آن به جیب بیماران می‌رود؛ به گونه‌ای که قرار است تعرفه خدمات پرستاری کمتر از تعرفه متخصصان باشد. در نتیجه سهم هزینه‌های پرداختی مردم از جیب برای درمان کاهش می‌یابد؛ از سوی دیگر بیمه‌ها نیز پول کمتری برای این‌گونه درمان‌ها به بیمارستان‌ها می‌پردازند و کارانه پرستاران افزایش می‌یابد.

رئیس نظام پرستاری استان همدان افزود: به طور مثال برخی خدمات همچون گرفتن نوار قلب توسط پرستار انجام می‌شود اما پزشکان با مهرکردن نسخه مربوط به این خدمات در بخش دولتی، مبلغی را طبق تعرفه دریافت می‌کنند درحالی‌که نظام پرستاری به شورای عالی بیمه پیشنهاد داده که این خدمت با مهر پرستاری، کمتر از تعرفه پزشکان تمام شود. این کار انگیزه خدمتی زیادی ایجاد خواهد کرد و مهاجرت کمتر می‌شود.

زرینی با بیان اینکه با اجرایی شدن این قانون، پرستارانی که به دلایل اقتصادی تن به مهاجرت می‌دهند از این اقدام منصرف می‌شوند، همچنین پرستارانی که از حوزه کارهای بالینی خارج و در قسمت‌های اداری مشغول به خدمت شده‌اند دوباره به سیستم درمان بازمی‌گردند تصریح کرد: بخشی از کمبود نیرو از این طریق نیز تأمین می‌شود و زمانی که مسئولیت تعرفه به اسم و مهر پرستار ثبت می‌شود مسئولیت انجام کار را متقبل خواهد شد و با بهترین کیفیت کار خود را انجام می‌دهد.

وی ادامه داد: به طور مثال پزشکی که برای بیماری دستور یک روز مراقبت صادر کرده شاید به‌دلیل مراقبت نامناسب به سه روز مراقبت افزایش یابد اما در صورت اجرای طرح تعرفه‌گذاری خدمات با بهترین کیفیت ارائه داده می‌شود درنتیجه شاهد کاهش بستری بیمار در بیمارستان خواهیم بود و در نهایت هزینه‌های پرداختی مردم، دولت و بیمه‌ها کم خواهد شد.

وی اذعان کرد: هرچقدر روند درمان یک بیمار کمتر باشد اعتبار پزشک بیشتر می‌شود اما متأسفانه علیرغم مصاحبه‌های بسیار، طرح تعرفه‌گذاری همچنان اجرا نشده و در سال جاری پرستاران همدان هنوز تعرفه و کارانه‌ای دریافت نکرده‌اند.

این مسئول در خصوص کارانه پرستاری گفت: کارانه، تقسیم بازتولید درآمد از درآمد حاصله است که بخشی سهم پزشک و بخش دیگر سهم سایر کارکنان است و از سال 1373 که بازسازی درآمد وزارت بهداشت مصوب شد پرداخت می‌شود، در سال 1394 که طرح تحول سلامت آغاز شد میانگین تعرفه پرستاری یک میلیون و 200 هزار تومان بود اما در سال جاری میانگین دریافت کارانه پرستاری به 800 هزار تومان کاهش یافته که هر 6 الی هفت ماه یکبار پرداخت می‌شود.

زرینی گفت: اضافه کار پرستار به طور میانگین از ساعتی 15 تا 25 هزارتومان برای بیشتر جمعیت جوان پرستاران که سنوات پایین زیر 10 سال دارند، است و کارانه برای یک ماه 800 هزار تومان است آن هم اگر بعد از 6 ماه پرداخت شود. همه این موارد باعث نارضایتی جامعه پرستاری از وضعیت درمان استان و به تبع آن در سطح کشور شده است.

وی در پاسخ به این پرسش که به نظر شما برای حل شدن و یا کاهش این مشکلات چه اقداماتی لازم است؟ گفت: قوانینی که در حوزه پرستاری مصوب شده باید به‌درستی اجرا شود تا رضایتمندی 100 درصدی برای پرستاران ایجاد کند. قوانین پرستاری با بالاترین رأی در مجلس مصوب شده ازجمله قانون ارتقاء بهره‌وری، قانون مشاغل سخت و زیان‌آور.

این مقام مسئول در پاسخ به این سؤال که آیا در استان نیز شاهد پرداخت کارانه متفاوت در بیمارستان‌ها هستیم؟ بیان کرد: در حوزه کشوری مشکل داریم اما در علوم پزشکی همدان مشکل اصلی ضعف در مدیریت است و پرداختی‌ها باید مدیریت شود. کسی که در پایتخت نشسته نمی‌داند بیمارستان سینا با بیمارستان بعثت چه فرقی می‌کند؟

زرینی گفت: متأسفانه در استان همدان بیمارستان‌های جنرال وضعیت درآمدی بهتری دارند؛ به طور مثال متأسفانه دریافتی یک پرستار آی‌سی‌یو بیمارستان‌های سینا و بهشتی چون بیمارستان داخلی است از یک کمک‌پرستار در بیمارستان بعثت به‌مراتب خیلی پایین‌تر است؛ این موضوع را معاون توسعه استان باید مدیریت می‌کرد که نکرد و باعث نارضایتی بخش دیگری از جامعه پرستاری استان همدان شد.

وی با اعلام اینکه دو سال اخیر اصلاً استخدامی نداشتیم و این وضع همچنان ادامه ‌دارد و این ضعف سیستم مدیریت را نشان می‌دهد که پرستاران به شدت ناراضی هستند، اضافه کرد: کمبود نیرو در کل کشور مطرح است و مختص استان همدان نیست و متأسفانه استاندارد پرستاری در خاورمیانه کشور و استان رعایت نمی‌شود.

این مسئول با ابراز اینکه ما باید به ازای هر تخت 2.5 کادر پرستاری داشته باشیم این استاندارد خاومیانه است گفت: اما در کشور این عدد 1.8 و در استان برخی از بیمارستان‌ها 1.2 است. در بهترین حالت در بیمارستانی مانند بیمارستان قلب فرشچیان 1.4 تا 1.5 است؛ یعنی حتی استاندارد کشوری نیز در استان همدان رعایت نشده است.

زرینی ابراز کرد: مسئولان با راه‌اندازی بیمارستان‌های اکباتان، سردار سلیمانی تویسرکان و قدوسی نهاوند فقط به فکر افتتاح هستند ولی برای تأمین نیرو اقدامی نمی‌کنند. وقتی بیمارستانی ساخته می‌شود باید نیرویی باشد که خدمت ارائه دهد، بنابراین قبل از ساخت بیمارستان باید به فکر تأمین نیرو بود که متأسفانه با افزایش تخت‌های جدید نیرویی تأمین نشده و با کمبودی که از قبل بوده و افزایش بازنشستگی‌ها، کمبود نیرو تشدید شده که به تبع آن کیفیت خدمات کاهش می‌یابد.

وی درخصوص تعداد کادر پرستاران استان گفت: ما در بخش‌های مختلف وزارت بهداشت، تأمین اجتماعی، نیروهای مصلح و بخش خصوصی پرستار داریم که تعداد این افراد چهار هزار و 500 نفر است. بخش اعظم آن‌ها زیرمجموعه وزارت بهداشت، تأمین اجتماعی، نیروهای مصلح و بخش خصوصی هستند.

وی ادامه داد: اگر احساس کنیم در بخش‌های دیگر به پرستاری اهمیت داده می‌شود متأسفانه این گونه نیست و آن‌ها نیز به‌تبع وزارت بهداشت عمل می‌کنند. در بخش خصوصی و تأمین اجتماعی نیز مشکلات فراوانی داریم، فعلاً وضعیت پرستاری در سطح کشور و استان وضعیت خوبی ندارد.

این مقام مسئول با بیان اینکه متأسفانه تأمین نیروی انسانی به‌صورت درستی انجام نمی‌شود گفت: معاونت پرستاری به پرستارانی که در زمان اپیدمی کرونا داوطلبانه در خط مقدم ارائه خدمت به بیماران قرار گرفتند وعده جذب داد، اما این افراد همچنان جذب سیستم نشده‌اند.

زرینی ابراز کرد: پرستارانی که در دوره طرح و تمدید طرحشان در خدمت بیمارستان‌ها و دانشگاه بودند بعد از اتمام طرح علیرغم اینکه دو الی سه سال در بحبوحه کرونا کار کردند اما خانه‌نشین شدند. با وجود نیروی بیکار در سطح استان بیمارستان‌ها با کمبود نیرو مواجه هستند و به مهاجرت نیز اعتراض می‌کنیم.