ورود سریع هنرمندان جوان به بازار کار مثل چاقوی دولبه است

مهران هوشیار، هنرمند رشته سفال و سرامیک مهم‌ترین ویژگی جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران را هم ترسیم آینده دانست و درباره سیاست‌های جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران و تناسب آن با تحولات جامعه و هنر، همچنین به‌روزرسانی رویکرد این جشنواره سخن گفت.

او اظهار کرد: زبان و بیان هنر همواره بازنمایی از زمان و شرایط روزگار اجتماعی و فرهنگی خود است؛ بر همین اساس برگزاری چنین رویدادهای فرهنگی و هنری ضرورت محسوب می‌شود. زیرا از این طریق می‌توانیم از نبض شرایط، زمانه و دیدگاه هنرمندان مطلع شویم. به‌خصوص می‌توانیم دیدگاه هنرمندان نسل جوان نسبت به محیط اطراف و شرایط اجتماعی و فرهنگی آنان آگاه شویم.

او گفت: هر جشنواره تفاوت‌هایی با جشنواره‌های پیش از خود دارد و این امر، رابطه مستقیمی با شرایط روزگار خود دارد، اما رویکرد کلی جشنواره‌ها به‌خصوص جشنواره‌های مختص جوانان، رسیدن به ویژگی‌های ذهنی و فکری یک نسل از طریق زبان و بیان آثار هنری آنان است. شورای سیاست‌گذاری جشنواره بر همین نکته متمرکز شده که است که حرف امروز جوانان ما چیست؟ از دیدگاه من شورای سیاست گذاری جشنواره قصد دارد از طریق زبان هنر به پاسخ این سوال دست پیدا کند.

او همچنین تاکید کرد: رویکرد ویژه و متفاوتی به جشنواره دیکته نشده تا به این وسیله دست و پای مخاطب و هنرمند بسته و محدود نشود.

هوشیار، مهم‌ترین ویژگی سی‌امین دوره این جشنواره را نگاه از دریچه دیدگاه امروز جوانان دانست و گفت: مهم‌ترین ویژگی این جشنواره در مقایسه با سایر جشنواره‌های هنری که در سطح ملی برگزار می‌شود، نزدیکی به نگاه جوانان است. عنوان اصلی انتخابی برای این جشنواره «جوانان» است؛ زمانی که از عنوان «جوان» استفاده می‌کنیم، لازم است که دو ویژگی را در نظر گیریم؛ جوان کسی است که باید رسالتی مبنی بر ترسیم چشم‌اندازهایی برای آینده داشته باشد، یعنی اگر کسی برای آینده خود نقشه یا برنامه ای نداشته باشد و نتواند آینده‌نگرانه به فضای فرهنگی و اجتماعی خود نگاه کند نمی توان او را «جوان» تلقی کرد. اگر چه که در جشنواره هنرهای تجسمی جوانان، محدوده سنی تعیین شده اما به عقیده من عنوان «جوان» می‌تواند شامل محدوده سنی مشخصی نباشد. به نظر من شخصی که نگاهی به سمت آینده داشته باشد جوان محسوب خواهد شد.

این عضو شورای سیاست‌گذاری سی‌امین جشنواره هنر‌های تجسمی جوانان دومین ویژگی مورد نظر خود را نیز اینچنین بیان کرد: «جوان» همچنین باید پویایی لازم را داشته باشد تا از تجریبات گذشته استفاده کرده و داشته‌های سنتی، قومی و ملی خود را نیز در حد امکان به کار گیرد تا بتواند راهکار و رویکردی را در مسیر پیشرفت ارائه کند. رسالت جشنواره هنرهای تجسمی جوانان را دریافت ایده‌هایی بر اساس همین دو ویژگی«جوانان» است.

هوشیار با اشاره به کارکرد جشنواره هنرهای تجسمی جوانان در راستای استعدادیابی جوانان هنرمند نیز گفت: جوانان با شرکت در چنین جشنواره‌ای آمال و آرزوهای خود را ترسیم و هنر خود را متجلی می‌کنند، بنابراین می‌توان انتظار داشت که از سوی متولیان فضایی برای پیشرفت آنان ایجاد شود؛ اما باید دید که این آینده‌نگری از دیدگاه هنرمندان جوانان توانسته تاثیری در حوزه هنر تجسمی جامعه بگذارد یا خیر؟

او بخشی از مسئولیت پاسخ به این سوال را مرتبط با برنامه‌ریزان و مسئولان برگزاری چنین جشنواره‌هایی دانست، گفت: باید دید آیا مدیران کلان اجتماعی و سیاسی جامعه توانسته‌اند نبض جوانان را از آثار خود خوانش کنند و آن را برای شناسایی نیاز، کمبود، آرمان و آرزوهای جوانان به کارگیرند؟ آیا اصلا خروجی چنین جشنواره‌هایی آنطور که باید رصد می‌شود و با برگزیدگان صحبتی می‌شود؟ این‌ها مواردی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.

این عضو سیاست‌گذاری جشنواره هنرهای تجسمی جوانان درباره سیاست‌های جغرافیایی برگزاری این جشنواره و فرصت حضور جوانانی از اقصی نقاط کشور در آن اظهار کرد: تصور می‌کنم یکی از بهترین ایده‌های این جشنواره مرکززدایی و پرهیز از برگزاری آن در پایتخت است. چرا تمامی جشنواره‌ها باید در پایتخت برگزار شود؟ قطعا زمانی که در جشنواره‌های مختلف توانستیم حوزه‌های اجرایی و هنری دیگر مناطق را دخیل کنیم و آنان را جدی بگیریم، همواره نتایج موفق آمیزتری را شاهد بوده‌ایم؛ چرا که بسیاری از نخبگان علمی، هنری و فرهنگی ما در خارج از مرکز یا پایتخت حضور داشتند؛ بی‌شک یکی از رسالت‌های جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران، شناسایی استعدادهای خارج از مرکز است که با برگزاری در مراکز شهرستان‌های مختلف می‌توان نتایج شایسته ای را در این راستا رقم زد.

هوشیار ادامه داد: البته برای معرفی استعدادهای کشف شده باید اقدامات موثرتری هم صورت گیرد. یکی از راه‌ها می‌تواند ارائه حمایت‌های لازم و حضور در فعالیت‌های حرفه ای باشد. به عنوان مثال این شرکت کنندگان باید بتوانند در سال‌های بعدی در دوسالانه‌های تخصصی به صورت مستقیم دعوت شوند یا توسط منتور یا استادکاران صاحب نظر در کارگاه‌های تخصصی شرکت کنند. ارائه وام و حمایت‌های مالی از سوی نهاد‌ها نیز می‌تواند کمک کننده باشد. حتی آثار آنان می‌تواند برای معرفی ظرفیت‌های‌های فرهنگی و هنری کشور در سطح بین‌المللی کشور مورد بهره‌برداری قرار گیرد و یا بتوانیم آنان را بورس و تسهیلاتی را فراهم کنیم که بتوانند در دوره‌های خارجی شرکت کنند. طبیعتا برخی از شرکت کنندگان از نظر تمکن مالی شرایط مناسبی ندارند و با حمایت از آنان می‌توان شرایط بهتری را برای پیشرفت در زمینه‌های هنری برایشان فراهم کرد. اقداماتی از این دست موجب رشد و تکامل هنرمندان و از سوی دیگر الگو برداری سایر هنرمندان نیز می‌شود.

این عضو شورای سیاست گذاری جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران در پاسخ به اینکه این جشنواره می‌تواند هنرمندان را سریع‌تر به بازار کار معرفی کند یا خیر؟ گفت: ورود سریع هنرمندان به بازار کار و درآمدزایی مانند چاقویی دو لبه است، یعنی هم یک ویژگی مثبت است و هم می‌تواند خطرناک باشد. معمولا تا زمانی که هنرمندان به سطح حرفه ای نزدیک نشده‌اند، امضا و اعتبار آنان شناخته نشده نمی توانیم انتظار داشته باشیم که از هنر خود به عنوان ابزار معیشتی استفاده کنند.

به عقیده هوشیار، نباید نسل جوان یا جوانانی که در این جشنواره برگزیده می‌شوند به این آسیب نزدیک شوند که بلافاصله درگیر مسائل بازار هنر شوند. از دیدگاه این مدرس دانشگاه، هنرمند باید ابتدا خلوص و رویگرد آرمان گرایانه خود را نگهداری کند تا به اعتبار برسد و زمانی که اعتبارش از سوی جامعه پذیرفته شد به سوی مباحث اقتصادی نزدیک شود. البته هوشیار رویکرد‌های آموزشی و تشویقی را متفاوت با ورود هنرمندان جوان به بازار کار می‌داند.

عضو هیئت علمی دانشگاه سوره با اشاره به ایجاد بخش اختصاصی «نوجوانان» که برای اولین بار به سی‌امین دوره از جشنواره هنرهای تجسمی جوانان افزوده شده است، گفت: این روند موجب ورود سریع‌تر نوجوانان به عرصه حرفه ای هنر خواهد شد. طبیعتا هر چه سریع تر بستر لازم را برای فرهنگ‌سازی و جریان سازی فعالیت‌های هنری مشخص به مخاطب خود و شرکت کنندگان ارائه کنیم، دستاورد و خروجی آن سریع تر به ثمر خواهد رسید. مهم است که نسل جوان بتواند تجربه کسب کند. مشق کردن و کسب تجربه به صورت نظری و عملی اتفاق خواهد افتاد. نوجوانان با حضور در چنین جشنواره‌هایی می‌توانند جا پای افراد شناخته شده بگذارند و هنرمندانی که در چنین عرصه‌هایی حضور موفق داشته‌اند را دنبال کنند. آنان می‌توانند از الگوهایی که موفق بوده‌اند به عنوان سرمشق استفاده کنند. به نظر من اختصاص بخش «نوجوانان» به جشنواره تجربه‌ای بسیار موفق خواهد بود.

این هنرمند در پایان اظهار کرد: برگزاری چنین جشنواره‌هایی در سطح ملی می‌تواند نسل آینده‌ساز جامعه را هدایت کند و با توجه به اهداف، رسالت و سیاست‌های پیش‌بینی شده برگزاری آن الزامی است. مهم‌ترین ویژگی جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران، ترسیم آینده است که امیدوارم امسال هم رقم بخورد و به درستی انجام شود تا شاهد دستاوردهای تاثیرگذار آن باشیم.