وجود 73 هزار نمونه ژن گیاهی در کشور

محمد زمانیان، در جمع خبرنگاران به سابقه فعالیت این مؤسسه اشاره کرد و گفت: فعالیت تحقیقاتی گندم و جو در سال 1309 آغاز شد و این فعالیت با تأسیس مدرسه فلاحت و کشاورزی ادامه یافت. آبان 1338 به طور رسمی به تصویب مجلس وقت رسید و ابلاغ شد.

وی با بیان اینکه مؤسسه 64 سال قدمت دارد، افزود: از سال 1371 تا 1392، 6 مؤسسه تحقیقاتی پسته، خرما، مرکبات، بیوتکنولوژی، کنترل گواهی و باغی از مؤسسه مرکزی جدا شد.

رئیس مؤسسه تحقیقات اصلاح بذر ادامه داد: در حال حاضر این مرکز تحقیقاتی با 6 مرکز دانه‌های روغنی، حبوبات آبی، بخش تحقیقات ژنتیک و… مشغول مطالعات است.

زمانیان با بیان اینکه مؤسسه اصلاح بذر روی 35 محصول زراعی تمرکز دارد.، تصریح کرد: تحقیقات و پژوهش‌های مؤسسه تحقیقات اصلاح بذر در 28 مرکز در کشور در حال انجام مطالعات است. بر اساس آمار سال گذشته 482 پروژه تحقیقاتی در مراکز ستادی و استانی اجرا شد که از این عدد 239 پروژه برای غلات بود.

وی با بیان اینکه با روش‌های علمی به‌دنبال تأمین و تضمین امنیت غذایی هستیم، تأکید کرد: افزایش ضریب غذایی در محصولات آبی، معرفی ارقام کم‌آب‌بر، معرفی هسته‌های اولیه اقلام زراعی، مشاوره به تولیدکنندگان و معرفی ارقام امیدبخش به مزارع نوآور از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که مؤسسه دنبال می‌کند.

رئیس مؤسسه تحقیقاتی اصلاح بذر با اشاره به 73 هزار نمونه ژنتیک گیاهی در این مرکز افزود: دو رسالت مهم ما تولید اقلام پرمصرف و سازگار با شرایط مختلف محیطی است که در این راستا تاکنون 600 رقم از بدو تأسیس معرفی شده که 50 درصد آن معادل 300 رقم مربوط به پس از انقلاب اسلامی است.

زمانیان اضافه کرد: در سال زراعی که گذشت 1300 تن هسته‌های اولیه در کشور تولید شد که باعث خودکفایی در محصولات گندم و جو به میزان 98 درصد، ذرت 89 درصد، سورگوم و حبوبات 100 درصد شد.

  چالش‌های جدی کشاورزی

وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه 97 درصد مساحت ایران با بحران کم آبی رو به‌رو است، اظهار کرد: استان‌های بیابانی از 14 استان به 22 استان افزایش یافته و میزان بارندگی امسال نسبت به سال گذشته 20 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

رئیس مؤسسه تحقیقات اصلاح بذر در دومین چالش این حوزه عنوان کرد: ناپایداری منابع آب و خاک تهدید جدی بوده به طوری که 60 درصد خاک‌های کشور دچار کمبود مواد آلی است.

زمانیان اضافه کرد: 2.5 میلیون هکتار از خاک‌های زراعی کشور دارای سنگریزه و قلیایی است. کاهش بهره‌وری و صرفه اقتصادی از دیگر معضلات بخش کشاورزی ایران به‌شمار می‌رود.

  انتقال فناوری

وی با تأکید بر تولید ارقام پرمحصول ادامه داد: تاکنون 110 فقره فناوری ارقام تولید شده به بخش خصوصی واگذار شده که از این بین 43 فقره مربوط به ذرت، 27 فقره مربوط به علوفه، 24 فقره در حوزه سبزی‌جات و 16 فقره نیز در دانه‌های روغنی بوده است.

این کارشناس بخش کشاورزی با بیان اینکه بخشی از ارتقا بهره‌وری و صرفه‌جویی آبی در چند سال اخیر مربوط به مطالعات این مؤسسه تحقیقاتی بوده است، افزود: کنترل ژنتیکی بیماری‌ها از دیگر عملکردهای مرکز مطالعاتی ژنتیک گیاهی بوده که اثرات آن در کشت محصولات محسوس است. به عنوان مثال بهبود میزان پروتئین گندم از 10 درصد به 12 درصد یکی از این دستاوردها محسوب می‌شود.

زمانیان در پایان با تأکید بر منابع ژنتیکی ارزشمند ایران که یکی از غنی‌ترین منابع ژنتیک گیاهی به شمار می‌رود، گفت: تهیه ژن پلاس به‌عنوان نسخه پشتیبان این ذخایر در حال پیگیری است تا در صورت بروز حوادث غیر مترقبه این گنجینه ارزشمن از بین نرود. این امر نیاز به اعتبار دارد که در صورت تأمین مالی آن این نسخه پشتیبان ذخیره‌سازی می‌شود.