امروزه صنعت گردشگری جایگاه ویژه‌ای در رشد و توسعه اقتصاد جهانی پیدا کرده است و شاهدیم که در کشورهای پیشرفته، گردشگری به‌عنوان صنعتی با ظرفیت گرانبها در ایجاد و توسعه منافع مالی و معنوی، بسیار هائز اهمیت است تا حدی که درآمد برخی از کشورها از صنعت گردشگری بسیار بیشتر از سایر درآمد سایر صنایعشان است.
از همین رو در دنیای مدرن، گردشگری به‌تدریج به یکی از بزرگترین و متنوع‌ترین صنایع تبدیل شده است که صدها میلیون نفر را در بخش‌های مختلف به‌کار گرفته است.
از آنجا که کشور عزیزمان ایران به پشتوانه قدمت دیرینه در تمدن و فرهنگ غنی، دارای آثار و مراکز تاریخی، فرهنگی، جغرافیایی، تفریحی، صنایع دستی و... بسیاری است، ظرفیت‌های بالایی برای رشد و گسترش گردشگری دارد که قطعاً بهره‌گیری از این ظرفیت عظیم نیاز به مدیریت کارآمدی دارد.
این مدیریت صحیح کمک می‌کند تا هماهنگی بین بخش‌های اصلی این صنعت از جمله خدمات مسافرتی و تورگردانی، عاملان حمل و نقل مانند ریلی، جاده‌ای، هوایی، دریایی، متصدیان جاذبه‌های گردشگری، محصولات صنایع دستی و سوغاتی‌ها، بومگردی‌ها، هتل‌ها و رستوران‌ها و... به خوبی انجام و همچنین ایده‌های خلاقانه اجرا شود.
یکی از ضروریات پیشرفت روزافزون صنعت گردشگری در ایران، مدیریت توسعه گردشگری پایدار است بدین معنا که باید برای هرچه بهتر اثرات منفی بر محیط‌زیست، فرهنگ و جامعه میزبان رفع شود.
ایران مقصد گردشگری داخلی و خارجی با اهداف مختلفی ازجمله تجاری، تفریحی و فرهنگی، طبیعت گردی، سیاسی، ورزشی، مذهبی و به‌تازگی سلامت است؛ بسیاری از کشورهای همسایه و حتی کشورهای دوردست برای دریافت خدمات درمانی، سلامت و حتی سپری کردن دوره آرامش روحی، به شهرهای مختلف در ایران سفر می‌کنند.
گردشگری سلامت نوعی از گردشگری است که به‌منظور حفظ، بهبود و حصول مجدد سلامت جسمی و ذهنی فرد صورت می‌گیرد؛ عواملی همچون تغییر در ارزش‌های مصرف‌کنندگان، تغییرات سبک زندگی، مسن‌تر شدن جمعیت، نگرش جدید به زیبایی ظاهری را می‌توان عوامل اصلی ظهور گردشگری سلامت دانست.
مجموعه این عوامل موجب شده تا گردشگری سلامت در حال حاضر در زمره رو به رشدترین انواع گردشگری محسوب شود؛ توانمندی‌های بالقوه وسیع کشور عزیزمان در انواع مختلف گردشگری سلامت موجب شده است تا سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بهره‌برداری از این بازار رو به رشد و رقابتی را با تشکیل کمیته گردشگری سلامت و حمایت‌های ویژه از آن در دستور کار خود قرار دهد.
برای توسعه گردشگری سلامت در کشورمان و ارائه خدمات هرچه بهتر به توریست‌های سلامت، قطعاً نیازمند تجهیز زیرساخت‌های مربوطه به خصوص بهسازی هتل‌ها هستیم؛ هتل‌هایی که پذیرای گردشگران درمانی هستند باید دارای محیط آرام و به دور از شلوغی و آلودگی هوا (پنجره‌های دو جداره، دستگاه‌های مجهز تسویه هوا، دستگاه‌های رطوبتی و...)، دارای تجهیزات اولیه پزشکی (ویلچر، کپسول اکسیژن و...)، پزشک on call، طرف قرارداد با کلینیک و یا بیمارستان، منوی غذای سالم و رژیمی باشد.
با توجه به تحقیقات انجام شده می‌توان گفت که یکی از حوزه‌های گردشگری در ایران که بیشترین درآمدزایی در بخش‌های گوناگونی دارد همین گردشگری سلامت است که باید در خصوص آن تبلیغات و اطلاع‌رسانی جهانی شود.
**دکتر مرتضی سبحانی‌نیا؛ دکتری مدیریت راهبردی
