گردوی «درمانده» در «بانه»؛ افزایش تولید و نبودِ صنایع تبدیلی

شهرستان بانه یکی از قطب‌های باغبانی استان کردستان است که دارای پنج هزار و 800 هکتار باغ میوه و تولید سالانه 23 هزار و 900 تن محصول گردو با سطح زیر کشت یک‌هزار و 400 هکتار و تولید دو هزار و 140 تن در سال دومین محصول باغی شهرستان است.

باتوجه به وضعیت توپوگرافی، کوهستانی و صعب‌العبور بودن منطقه به غیر از دشت‌های تال، شوی، عباس‌آباد، خوری‌آباد، دشت‌بژی و حومه که حدود 4 هزار و 500 هکتار را شامل می‌شود، بقیه اراضی در نقاط شیب‌دار قرار گرفته و بیش از 95 درصد اراضی در قطعات کوچک بین یک تا پنج هکتار و در صد ناچیزی به اراضی بیش از پنج هکتار و تنها دو مورد از اراضی شهرستان در قطعات بالای 50 هکتار هستند بنابراین بنا به دلایل ذکر شده اکثر بهره‌برداران در اراضی کوچک اشتغال داشته و همین مسئله مشکلاتی را در زمینه اجرای برنامه‌های مکانیزاسیون، یکپارچه‌سازی اراضی، آبیاری تحت فشار، برنامه‌های بهزراعی و ترویجی ایجاد کرده است.

اهمیت تولید این محصول در شهرستان بانه به گونه‌ای است که برنامه‌ریزان و متولیان را بر آن داشت با برای معرفی هرچه بهتر این محصول در شهرستان بانه جشنواره منطقه‌ای گردو در این شهرستان برگزار شود.

***بانه تولید کننده برتر گردو در کشور

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بانه بیان کرد: شهرستان بانه با افزایش تولید گردو توانسته به رتبه برتر کشور دست پیدا کند.

کریم شریفی همچنین از افزایش میزان باغات گردو در شهرستان بانه خبر داد و اظهار داشت: تا سال 93 سطح باغات گردو در شهرستان بانه 540 هکتار بوده و درحال حاضر به بیش از یک‌هزار و 400 هکتار رسیده است و در چند سال اخیر با انجام پیوند و سرشاخه کاری درختان گردو اغلب باغات اصلاح و به ارقام تجاری و پُرمحصول و مقاوم به سرمای دیر رس تبدیل گشته است.

وی افزود: علیرغم محدودیت اراضی کشاورزی به علت شرایط توپوگرافی و وجود جنگل خوشبختانه کشاورزان و باغداران شهرستان با اعمال روش‌های نوین و رعایت توصیه‌های کارشناسان جهاد کشاورزی میزان تولید و عملکرد در هکتار را افزایش داده‌اند.

***افتخار گردوکار نمونه استانی و کشوری نصیب باغداران بانه‌ای شده است

شریفی به تولیدات برتر در شهرستان بانه پرداخت و بیان کرد: به همت کشاورزان و باغداران برای چند سال پیاپی تولید کننده نمونه کشوری انگور سیاه دیم مربوط به بانه بوده و امسال هم افتخار گردوکار نمونه استانی و کشوری نصیب باغداران بانه‌ای شده است.

وی اضافه کرد: باوجود اینکه شهرستان بانه به عنوان یک شهر تجاری در کشور شناخته شده ولی خوشبختانه مردم این شهرستان از تولید محصولات کشاورزی و باغی غافل نشده‌اند و در تولید گوشت مرغ، گوشت قرمز و محصولات باغی هم دارای رتبه‌های خوبی در سطح استان هستند.

***افزایش تولید و صادرات گردو

مدیرجهاد کشاورزی شهرستان بانه از صادرات گردو به سایر استان‌ها نیز خبر داد و گفت: به همت گردوکاران شهرستان بانه صادرات این محصول ارزشمند به سایر استان‌ها نیز انجام می‌شود.

شریفی در بخش دیگری از سخنان خود به حمایت‌های جهاد کشاورزی از گردوکاران اشاره کرد و ابراز داشت: پرداخت بخشی از هزینه‌های خرید نهال به گردو کاران به صورت بلاعوض، پرداخت تسهیلات بانکی ارزان قیمت جهت احداث باغات گردو، پرداخت تسهیلات بلاعوض جهت اجرای سیستم‌های نوین آبیاری باغات، پرداخت بخشی از هزینه‌های پیوند و اصلاح و نوسازی باغات قدیمی و نامرغوب به ارقام مرغوب و تجاری از جمله موارد کمک به گردوکاران است.

وی تشکیل کلاس‌های آموزشی و آموزش باغداران در زمینه روش‌های نوین باغداری، پیوند و مبارزه با آفات گردو و نحوه کاشت و پرورش و تولید محصول باکیفیت را از دیگر اقدامات مهم جهاد کشاورزی در راستای حمایت از گردوکاران دانست.

***دسترسی به قلمه گردو برای تغییر تاج توسط کشاورزان سخت است

کشاورز بانه‌ای هم در گفت‌وگویی از هزینه بالا و دسترسی سخت برای تهیه قلمه و تاج گردوی اصلاح شده خبر داد و بیان کرد: با تغییر سر شاخه‌های درخت گردو در سال‌های اخیر شهرستان بانه تبدیل به یکی از قطب‌های اصلی تولید گردو در استان و حتی سطح ملی شده است.

عبدالله فرجی بیان کرد: در شهرستان بانه برخلاف دیگر شهرها زمین کشاورزی کم است و مردم برای معیشت خود به پیرو پیشینیان خود در دامنه کوه به احداث باغ روی آورده و با همراهی دانش جدید و استفاده از ارقام جدید تحولاتی در این زمینه ایجاد کردند.

وی با اشاره مجدد به تبدیل بانه به قطب اصلی سرشاخه کاری در تولید ارقام جدید گردو عنوان کرد: استفاده از این ارقام جدید بازده تولید را افزایش داده و این پیوند دهی تبدیل به انواع به صرفه‌تر و مقاوم‌تر کرده است.

کشاورز بانه‌ای همچنین بیان کرد: در بانه سرشاخه کاری و تغییر تاج هدف اصلی کشاورزان در سال‌های اخیر بوده و خوشبختانه درخت‌هایی که سال‌ها وقت و دسترنج و هزینه کشاورز صرف بازدهی کم آن می‌شد، جای خود را به ارقامی با فرایند تولید بالا داده است.

فرجی افزود: اکنون ارقام محلی ژنوتیپ برتر، چندلر، فرنور و غیره که از ویژگی‌های بارز آن مقاومت در برابر سرما، بالا بودن بازدهی و مهمتر محلی بودن آنها است در سطح شهرستان جایگزین ارقام قدیمی شده که امتحان کیفیت خود را پس داده است.

وی با بیان اینکه در سال گذشته یکی از کشاورزان روستاهای بانه با استفاده از این ارقام جدید تنها در یک هکتار مقدار هفت تُن گردو را برداشت کرده و موفق به کسب مقام اول کشوری شد، گفت: هم‌اکنون در شهر بانه 1400 هکتار از اراضی را باغ‌های گردو تشکیل می‌دهند که استفاده از این ارقام جدید در آینده می‌تواند سطح قابل توجه‌ای از گردوی کشور را با کیفیت عالی تأمین کند و یک اقدام ارزشمند، مهم و در نوع خود بی‌نظیر است.

فرجی با اشاره به اینکه 200 پیوند کار ماهر در بانه وجود دارند، گفت: تخصص پیوندکاران بانه‌ای به حدی است که بقیه شهرستان‌ها از همکاری آنها بهره می‌برند.

وی اذعان کرد: اگر دولت به کشاورزان در زمینه تغییر ارقام، تاج و سرشاخه‌ها کمک کند، یک اقدام ارزشمند است چون قلمه به آسانی در دسترس نیست و هزینه تهیه و تغییر آن بالاست، و برای پیوند کشاورز مشقت زیادی خواهد داشت.

***دولت برای تهیه ارقام به کشاورزان یارانه اختصاص دهد

این کشاورز بانه‌ای افزود: برای تهیه این ارقام دولت اگر به کشاورزان یارانه یا سوبسید اختصاص دهد یک اقدام ارزشمند با ثمردهی بالا خواهد بود که در تغییر وجهه استان در زمینه تبدیل به کشاورزی برتر خواهد داشت.

فرجی خاطرنشان کرد: با توجه به هم مرز بودن با عراق و نزدیکی به حریم کردستان، بانه می‌تواند یک فرصت استثنایی برای صادرات باشد و می‌توان با ایجاد غرفه از هدر رفت دسترنج کشاورزان جلوگیری کرد.

***نبود صنایع تبدیلی رنج کشاورزان را به کام دلالان می‌برد

وی گفت: در استان کردستان توت فرنگی و در بانه گردو و انگور سیاه در حال حاضر جزو تولیدات برتر است که نبود صنایع تبدیلی و بسته بندی مخصوص برای ماندگاری بالا رنج کشاورزان را به کام دلالان می‌برد و در حقیقت تعیین کننده نرخ محصولات به دست دلالان است.

فرجی بیان کرد: کشاورزان ما هم اکنون به این کار ارزشمند با عنوان اقتصادی نگاه نمی‌کنند که بهتر است نگاه در سطح وسیع تغییر کند و منافع کشاورزان هم مهم واقع شود چون کشاورز مسئول تأمین غذای سالم در جامعه است.

کشاورز بانه‌ای با بیان اینکه کشاورزان توقع زیادی ندارند، افزود: این مهم است که کشاورزان به جایگاه واقعی خود برسند و نگاه ارزشمندانه به موقعیت و کار آنها شود و در کنار آن از کشاورزان نخبه بهره گرفته شود.

فرجی با اشاره به کسب مقام اول در زمینه برداشت انگور سیاه توسط دو تن از کشاورزان بانه‌ای در دو سال اخیر گفت: میزان تولید انگور سیاه شهرستان بانه توسط این کشاورزان در یک هکتار بالای 50 تن بوده و سطح استاندارد بالایی هم دارد.

وی در بخش پایانی سخنان خود بیان کرد: برگزاری جشنواره گردو به همت جهاد کشاورزی در منطقه بوده و امیدواریم تبدیل به یک کار بزرگ و متوالی شود چون ویترین نمایشگاه محصولات کشاورزی چند استان هم در این جشنواره برپا خواهد بود که می‌تواند یک گام ارزشمند در معرفی محصولات با کیفیت باشد.