یادداشت؛

ارزیابی عاقلانه، لازمه نگاه عادلانه

در جریانات سال گذشته که برخی آن را درعین‌حال ایجاد تلخی‌ها، درنهایت منشأ خیراتی چندجانبه برای آینده جامعه اسلامی ما ارزیابی می‌کنند، عده‌ای نه‌چندان کم، بدون نیت شوم اما به غلط و به‌صورت کلی، گفتند که جوانان ما چنین و چنان شده‌اند؛ اما غالب آنان نگفتند چند درصد جوانان تحقیقاً در بین جمع احساسی‌ها، منحرفین و سازمان‌دهی‌شده‌ها بودند و قطعاً خواسته یا ناخواسته موجب تقویت بدخواهان شدند.

از طرفی برخی گفتیم مثلاً چرا با منحرفین این‌گونه برخورد کردند؟! اما نگفتیم چرا معدودی در مواجهه با مجریان قانون پس از گذشت بیش از دو دهه از عمرشان، کاملاً قانون‌شکنانه برخورد کردند؟ مدارای بالا و قابل تحسین مأمورین انتظامی را با معترضین کوچک دیدیم، اما اشتباه احتمالی، ثابت‌نشده و موردی را کلان به حساب آوردیم. در مقام این نبوده و نیستیم که ضعف‌ها و نقص‌ها را در حوزه‌های فرهنگی- اجتماعی که عمدتاً هم از خانواده‌ها آغاز می‌شود، نادیده بگیریم، اما عاقلانه است که همه اجزای پدیده‌ها را برای ارزیابی یک‌جا دیده و مورد قضاوت قرار دهیم.

همین شیوه غلط برخی از ما درباره ارزیابی نقاط قوت و ضعف اشخاص هم هزینه‌های تلخی بر معاملات، وصلت‌ها، گزینش‌ها و تصمیم‌گیری‌ها برجای گذاشته است.

بعضاً همین شیوه ناصواب را درباره علم یا میزان تدین و تعهد افراد اعمال می‌کنیم، درحالی که باید درباره این مقوله‌ها به‌طور مجزا برای ارزیابی و اعلام نظر (آن‌هم در جای مناسب خود)، هریک را از صفر تا صد محک زده و با نمره مناسب آن را به حساب آوریم و نه اینکه احتمالاً توأم با حب یا بغض‌های نادرست و فله‌ای، درنظر بیاوریم و مواردی از این حالت که قطعاً عاقلانه و کارساز نیست. امید است عالمانه و درست به مسائل نگریسته و عادلانه به قضاوت بنشینیم، إن‌شاءالله.