زیباترین کتابخانه‌های جهان

تعریف زیباترین کتابخانه‌ها صرفاً با در نظر گرفتن هدف آن‌ها یعنی ارائه دسترسی بی‌نهایت به دانش برای هر کس بدون هیچ هزینه یا با صرف هزینه‌ای بسیار کم، تقریباً غیرممکن است. جذابیت این نهادها در واقع به‌عنوان منابع بی‌شمار دانش جوامع و مکان‌های تعامل فرهنگی، ذاتی به‌شمار می‌رود و تنها نکته لازم برای مورد توجه قرار دادن یک کتابخانه، محل قرارگیری آن است.

با این حال، بعضی از کتابخانه‌ها کشش زیبایی‌شناختی بالایی دارند. از قاره آمریکا گرفته تا اروپا، آسیا و آفریقا، کتابخانه‌هایی با زیبایی بصری منحصربه‌فرد تقریباً در هر قاره وجود دارد. تعدادی از این کتابخانه‌ها صدها سال قدمت دارند و با تزئینات طلاکاری شده و نقاشی‌های دیواری فریبنده تزئین شده‌اند. طراحی تعدادی از آن‌ها نیز به‌طرز قابل توجهی مدرن است و با خطوط براق و طراحی‌های خاص سر در ورودی برای آینده، روح شگفتی و پیگیری یادگیری را تسخیر می‌کنند که برای طراحی یک فضای منحصربه‌فرد ضروری است و اغلب توسط بازدیدکننده مورد توجه واقع می‌شود. در ادامه با زیباترین کتابخانه‌های جهان آشنا می‌شویم.

 

***کتابخانه صومعه استراهوف، پراگ جمهوری چک

 

صومعه استراهوف از دیدنی‌های شهر پراگ است و کتابخانه آن از زیباترین بخش‌های صومعه به‌شمار می‌رود. قدیمی‌ترین بخش کتابخانه صومعه استراهوف، تالار الهیئت باروک است که بین سال‌های 1671 تا 1674 تأسیس شد و این بنا را به یکی از قدیمی‌ترین و بهترین کتابخانه‌های تاریخی جهان تبدیل کرد. بیش از 200 هزار جلد در این کتابخانه جمع‌ آوری شده است که تاریخ چاپ بسیاری از متون به فاصله سال‌های 1501 تا 1800 بازمی‌گردد.

 

***کتابخانه قدیمی کالج ترینیتی، دوبلین ایرلند

 

کالج ترینیتی تنها کالج تشکیل‌دهنده دانشگاه دوبلین و یک دانشگاه تحقیقاتی در این شهر است. ساختمان باشکوه کتابخانه قدیمی این کالج متعلق به قرن هجدهم است و در آن فضایی دیدنی به نام لانگ‌روم یا اتاق طولانی وجود دارد که که 200 هزار کتاب از قدیمی‌ترین کتاب‌های کتابخانه را در قفسه‌های بلوط خود جای داده است. در گذشته کتاب‌ها تنها در بخش‌های پایینی این اتاق قفسه‌بندی شده بود اما دریافت همیشگی یک نسخه رایگان از هر کتاب منتشر شده در بریتانیا و ایرلند نیازمند گسترش این فضا بود.

 

***کابینه ریدینگ سلطنتی پرتغال، ریودوژانیرو برزیل

 

کابینه ریدینگ سلطنتی پرتغال هم‌چون یک جعبه جواهرات است. این کتابخانه فوق‌العاده با وجود یک گنبد شیشه‌ای رنگ‌آمیزی‌شده، قفسه‌هایی که از کف تا سقف در سه طبقه کشیده شده است و نرده‌هایی که با رنگ‌های جواهرنشان از کتاب‌ها محافظت می‌کند، بدون شک بسیار رویایی است. این سرزمین فانتزی گوتیک دارای یک نورگیر چدنی و لوستر تاجی‌شکل مرکزی در اتاق مطالعه است. دسته‌های مدرج کتاب‌ها و طاق‌های طلاکاری‌شده آن به شکل فلش‌های به سمت شیشه‌های ظریف بالا هستند و کاشی‌کاری کف سیاه و سفید است.

 

کابینه ریدینگ سلطنتی پرتغال میراث مکتوب 43 نفر از مهاجران و پناهندگان سیاسی را حفظ می‌کند که در سال 1837 آن را بنا کردند تا فرهنگ خود را در امپراتوری برزیل ترویج دهند. مجموعه‌ای که آن‌ها پایه گذاشتند، اکنون بزرگ‌ترین مجموعه آثار پرتغالی در خارج از کشور پرتغال است. این کتابخانه باشکوه امروزه 400 هزار جلد کتاب شامل نسخه‌های خطی اصلی کمیاب، آثار ادبی قابل توجه و اسناد منحصربه‌فرد را در خود جای داده است. سبک نئوگوتیک این کتابخانه از صومعه جرونیموس در لیسبون الهام گرفته شده است.

 

***کتابخانه شهر معماری و میراث، پاریس فرانسه

 

مجموعه دربردارنده کتابخانه شهر معماری و میراث در منطقه 16 پاریس قرار دارد و منظره‌ای خیره‌کننده از برج ایفل ارائه می‌دهد. این مجموعه شامل یک موزه، یک کتابخانه، یک سالن نمایش، یک مدرسه برای معماران، یک کتابفروشی تخصصی و یک رستوران است و فضای اختصاص‌یافته به کتابخانه آن 22 هزار متر مربع مساحت دارد.

 

این کتابخانه باشکوه مکانی برای اکتشافات، تماشا، یادگیری، درک و لذت بردن است و تجربه‌ای منحصربه‌فرد به بازدیدکنندگان و کاربران خود ارائه می‌دهد. بازدید از آن به همه عاشقان معماری به‌شدت توصیه می‌شود، چراکه در کنار موقعیت خیره‌کننده، شهر معماری و میراث و کل مجموعه آن به آثاری در مورد معماری، شهرسازی و محوطه‌سازی اختصاص دارد. این کتابخانه همچنین بزرگ‌ترین مجموعه از نقاشی‌های دیواری رومانسک حفظ شده در فرانسه را در خود جای داده است.

 

***کتابخانه صومعه سن لورنزو د ال اسکوریال، مادرید اسپانیا

 

این کتابخانه خیره‌کننده و ثبت‌شده در میراث جهانی یونسکو، نمونه‌ای بکر از معماری رنسانس است و توسط پادشاه اسپانیا فیلیپ دوم، در قرن شانزدهم تأسیس شد که پادشاهی انسان‌گرا و کتاب‌شناس بود. وی قصد داشت کتابخانه‌ای بسازد که نه تنها کتاب‌ها و دست‌نوشته‌های فلسفی و الهیئت، بلکه ابزارهای علمی مانند کره‌های تزئینی و اسطرلاب‌های آسمانی و زمینی و نقشه‌های جهان شناخته شده را نیز در خود جای دهد. تأکید وی بر وحدت علوم انسانی و سایر علوم نمونه‌ای از روح عصر جدید در اروپا بود و به‌دنبال آن کتابخانه سلطنتی باشکوه سن لورنزو دو ال اسکوریال ساخته شد.

 

تأثیر طراحی فضای این کتابخانه بر نمایش مجموعه‌های خود، روی کتابخانه‌های سراسر جهان تأثیر گذاشت. سن لورنزو دو ال اسکوریال نخستین مجموعه‌ای بود که کتاب‌ها و دست‌نوشته‌های خود را در قفسه‌های در امتداد دیوارها به‌جای جایگاه‌هایی که در زوایای عمودی قرار می‌گرفتند، به نمایش گذاشت. این کار به این منظور انجام شد که عناوین برای بازدیدکنندگان قابل رؤیت باشند تا از آسیبی که به کتاب‌ها در هنگام بیرون آوردن برای مشاهده آن‌ها وارد می‌شود، جلوگیری به‌عمل آید.

 

سن لورنزو دو ال اسکوریال یش از 40 هزار کتاب و نسخه خطی را در خود جای داده است که از فلسفه گرفته تا سیاست و شعر را پوشش می‌دهد که به زبان‌های مختلف از جمله لاتین، یونانی، ایتالیایی، اسپانیایی، پرتغالی، انگلیسی، فرانسوی، عربی، فارسی، عبری، چینی و حتی زبان ناهواتل (زبان آزتک‌ها) نوشته شده است. نقاشی‌های دیواری رنگارنگ سقف را زینت می‌دهند که صحنه‌هایی از تاریخ کلاسیک را به تصویر می‌کشد و نشان‌دهنده هفت هنر کهن یعنی دستور زبان، بلاغت، دیالکتیک، حساب، موسیقی، هندسه و نجوم هستند. از جمله جذاب‌ترین اشیا موجود در این کتابخانه، کره‌های متعدد به سبک باروک و گوی‌های آرمیلاری به‌شمار می‌روند.