سالمندان، فراموش‌شده حوزه گردشگری

گردش و سفر در دل طبیعت تأثیر زیادی بر روح و روان انسان داشته و شادابی را برای هر شخص به همراه دارد؛ البته گردشگری و سفر نیز باید متناسب با جامعه هدف درنظر گرفته شود، چراکه گردشگری برای هریک از گروه‌های کودک، جوان و سالمند دارای ویژگی‌های خاص خود است.

مقصد گردشگری باید با نیازها و توانمندی‌های گردشگران متناسب باشد تا بتوان در این حوزه موفق عمل کرد و به جامعه هدف نیز آسیبی نرسد. بخشی از جمعیت هر جامعه را سالمندان تشکیل می‌دهند و آمار گویای آن است که این جمعیت در آینده در کشور ما افزایش خواهد یافت و بخش قابل توجهی از کشور را تشکیل خواهد داد.

 

سالمندان امروزه و با کمتر شدن رفت‌وآمدها و به عبارت دیگر هسته‌ای‌تر شدن خانواده‌ها و کاهش جمعیت، بیش از گذشته تنها هستند؛ حال آنکه بسیاری از سالمندان نیز مجرد بوده و بیشتر زمان خود را تنها سپری می‌کنند.

 

گردشگری یکی از مواردی است که به حفظ سلامت و روحیه افراد و به‌خصوص سالمندان، بسیار کمک‌کننده خواهد بود؛ حال آنکه با درنظر گرفتن مقاصدی همچون چشمه‌های آب گرم، می‌توان در کنار حفظ روحیه سالمندان، به بهبود سلامت آن‌ها نیز کمک کرد.

 

برگزاری تورهای گردشگری مختص این گروه سنی باعث خواهد شد تا آن‌ها زمانی را در کنار هم‌سالان خود بگذرانند و بتوانند خاطرات مشترک مختص به زمان خود را مرور و اوقات خوشی را سپری کنند.

 

با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در کشور و نیاز آن‌ها در حوزه گردشگری، با حبیبه نیک‌سیرتی، فعال حوزه گردشگری گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه خواهید خواند:

 

فعال حوزه گردشگری با بیان اینکه گردشگری برای همه افراد از کودک گرفته تا پیر و به‌واقع هر فرد زنده‌ای لازم است، گفت: سالمندان بیشتر از سایرین به این موضوع نیاز دارند، اما متأسفانه تعداد فضاهایی که آن‌ها بتوانند استفاده کنند، بسیار کم است.

 

حبیبه نیک‌سیرتی با اشاره به اینکه اغلب توریست‌های خارجی سالمند هستند که نشان می‌دهد برای آن‌ها امکاناتی درخصوص گردشگری درنظر گرفته شده است، اظهار کرد: اما در کشور ما اغلب جوان‌ها و یا افرادی سفر می‌کنند که در رده سنی 40 تا 45 سال قرار دارند و افراد بالای 50 سال، کمتر سفر می‌کنند.

 

وی با عنوان اینکه سفر برای سلامت ذهن و روح بسیار لازم است، یادآور شد: تحقیقات نشان داده است سالمندانی که بیشتر گردشگری می‌کنند، کمتر دچار بیماری‌های قلبی عروقی می‌شوند که همین امر بر لزوم توجه به گردشگری آنان، تأکید می‌کند.

 

نیک‌سیرتی در ادامه با تأکید بر اینکه نیاز است بیشتر به گردشگری سالمندان توجه شود، تصریح کرد: در ابتدا باید برای این موضوع فکر و اقدامات لازم انجام شود؛ چراکه یک فرد بازنشسته درآمدی ندارد و تنها زمان دارد!

 

این فعال گردشگری در ادامه خاطرنشان کرد: بیشتر زمان سالمندان به‌ تنهایی می‌گذرد؛ چراکه فرزندان آن‌ها نهایتاً هفته‌ای چندبار به آن‌ها سر بزنند، پس واجب است در جمع قرار بگیرند تا روحیه خود را حفظ کنند.

 

نیک‌سیرتی افزود: نخست باید در حوزه‌‎های سلامت، بهداشت و خوردوخوراک برای آن‌ها برنامه‌ریزی شود؛ البته باید توجه داشت که موضوع مالی هم مهم است و در اولویت قرار دارد که باید برای آن چاره‌ای اندیشیده شود. برای مثال دولت کمک‌‌هزینه‌هایی را برای آن‌ها درنظر بگیرد؛ چراکه درحال حاضر به‌دلیل گرانی، حتی گردشگران حرفه‌ای نیز نمی‌توانند سفر کنند.

 

وی با عنوان اینکه اغلب سالمندان توانمندی راه رفتن همچون جوانان را ندارند و نیاز به فردی همراه دارند تا در سفر به آن‌ها کمک کند، اظهار کرد: باید کمک‌هزینه‌ای برای افرادی که در حوزه‌ گردشگری به سالمندان کمک می‌کنند، داده شود یا مثلاً پرستارهایی به همراه ویلچر، عصا و داروهای مورد نیاز سالمندان در تورها حضور داشته باشند تا سلامت آنان در سفر به خطر نیفتد.

 

این فعال حوزه گردشگری با بیان اینکه در تهران که هوای بسیار آلوده‌ای را شاهدیم سالمندان در خطر بیشتری قرار دارند، گفت: نیاز است سالمندان این شهر به فضاهای خوش‌آب‌و‌هوا سفر کنند؛ البته باید توجه داشت که مقاصد مناسب برای آن‌ها درنظر گرفته شود. کشور ایران ازنظر جاذبه‌های گردشگری غنی است و مثلاً می‌توان برای گردشگری سالمندان از ظرفیت روستاهای خوش‌آب‌وهوایی که راه هموار دارند، استفاده کرد.

 

* لزوم وجود غذاهای مناسب سالمندان در مناطق گردشگری

 

وی با عنوان اینکه من اگر مسئول بودم در هر شهر چندین رستوران مخصوص سالمندان احداث می‌کردم، افزود: این رستوران‌ها کمک خواهند کرد تا سالمندان در سفر راحت‌تر باشند؛ البته این موضوع هزینه‌هایی را در بر خواهد داشت که با توجه به جمعیت قابل توجه سالمندان در آینده، لازم است.

 

نیک‌سیرتی با عنوان اینکه درحال حاضر سرویس‌های بهداشتی سر راهی حتی برای جوان‌ها نیز مناسب نیست، اظهار کرد: این سرویس‌های بهداشتی‌ بین راهی از نظافت خیلی کمی برخوردارند و در آن‌‎ها توالت‌های فرنگی برای سالمندان درنظر گرفته نشده است.

 

وی در ادامه تصریح کرد: در تورها باید به همه نیازهای سالمندان توجه شود و مسئول تورها می‌بایست مدت‌زمان‌ کوتاه‌تری در مسیر توقف داشته باشند. همچنین باید برای جای خواب و محل نشستن آن‌ها نیز فضاهای مناسبی را درنظر گرفت تا سالمندان راحت‌تر در کنار هم باشند؛ به نظر من دو ارگان سازمان بازنشستگان و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این خصوص نقش بسزایی دارند تا شرایط را برای سالمندان مهیا کنند.

 

نیک‌سیرتی در بخش پایانی سخنان خود تأکید کرد: به‌عبارتی ارگان‌های مختلف باید دست به دست هم بدهند و امکانات مورد نیاز را برای سالمندان فراهم کنند؛ چراکه زیرساخت و وجود شرایط مناسب، اصل مهم برای گردشگری سالمندان است و این موضوع یک مسئله مهم و ضروری است. البته می‌توان در این بخش همچون ساخت مدرسه، از ظرفیت خیرین نیز استفاده کرد.

 

با توجه به اینکه سالمندان برای حضور در هریک از حوزه‌های گردشگری احتیاج به زیرساخت متناسب با نیازهای خود دارند، پس نیاز است تا دولت و متولیان امر در حوزه میراث فرهنگی و شهرداری‌ها، در مراکز گردشگری فضاهایی را برای این افراد درنظر بگیرند و زیرساخت‌های لازم را لحاظ کنند.

 

برای مثال می‌توان در فهرست رستوران‌ها غذاهای مخصوص سالمندانی که دیابت، بیماری قلبی یا غیره دارند، درنظر گرفته شود و به‌طور کلی ذائقه این گروه در مقاصد گردشگری مورد توجه قرار گیرد.

 

درحال حاضر گردشگری ما ازنظر زیرساختی راه زیادی دارد تا بتواند نیازهای گروه‌های مختلف سنی را در مقاصد، رفع کند، اما برنامه‌ریزی و پیشرفت گام به گام می‌تواند در این خصوص کمک زیادی کند تا گردشگران داخلی و خارجی با حس بهتری از این مقاصد یاد کنند. بی‌شک ارائه خدمات مطلوب در مقاصد گردشگری برای گروه‌های مختلف سنی و به خصوص سالمندان که زمان بیشتری را برای گردش دارند، به رونق گردشگری کمک خواهد کرد.

 

البته درخصوص گردشگری سالمندان دولت نیز باید تمهیداتی همچون تخفیف در هتل‌ها و سایر مراکز را درنظر بگیرد تا آنان بتوانند راحت‌تر سفر کنند؛ چراکه این عزیزان در سن سالمندی نمی‌توانند همچون دوران جوانی کار کرده و افزایش درآمد داشته باشند؛ درحال حاضر برای بازنشستگان کشوری تمهیداتی جهت تخفیف و سفر آسان شده، اما لازم است هم این تخفیفات شامل همه جامعه سالمندان شود و هم در این خصوص برنامه‌های بیشتری درنظر گرفته شود.