درباره «گفتمان امام محله» چه می‌دانید؟

قائم‌مقام بنیاد هدایت درباره شبکه ائمه جماعات مسجد، به تعبیر رهبرمعظم انقلاب اشاره کرد که مسجد را به عنوان پایگاه و محور این پایگاه را امام آن دانسته‌اند و گفت: اگر امام جماعت توانمند، متمرکز شود و مهارت‌ها، دانش و انگیزه لازم را کسب کند می‌تواند اتفاق موثری را رقم بزند. این ماموریتی است که مشخصا بر عهده سازمان تبلیغات اسلامی است که با همکاری بخش‌های مختلف باید این کار را انجام دهد. ما برای اینکه این اتفاق رقم بخورد چند اقدام انجام دادیم که اولین آن گفتمان‌سازی بود. پیش از این، گفتمان حاکم فعال‌سازی مساجد و ارتقای کارکردهای مسجد از طریق اعزام امام جماعت بود و گفتمان و الگوی جدی برای نحوه مدیریت مساجد وجود نداشت. سازمان تبلیغات اسلامی با محوریت بنیاد هدایت در این راستا گفتمان امام محله را طراحی کرد که بر اساس تحلیلی است که حاج قاسم سلیمانی دارد؛ یعنی سنگر مسجد فقط محدوده مسجد نیست بلکه سنگر مسجد، تمام محله است. امام جماعت باید بر اساس الگوی امامت محله اهل محل را در حوزه رسالتی خود قرار دهد. با این رویکرد، گفتمانی تولید و مدل آن طراحی شد که در قالب نمایشگاه مسجد جامعه پرداز یک، دو و سه به یک محصول دانش توانمندسازی تبدیل و به نمایش، نقد و ارائه درآمد.

قائم مقام بنیاد هدایت در ادامه بیان کرد: گام بعدی این بود که طلبه‌ها باید در این باره آموزش می‌دیدند؛ بر این اساس از استان‌های مختلف ائمه جماعات مساجد را گروه گروه بر اساس اقتضائاتی که در استان وجود داشت برای بازدید نمایشگاه دعوت، برای آن‌ها کارگاه آموزشی برگزار کردیم و گفتمان امام محله را به آن‌ها آموزش دادیم. در این بین به امام محله‌ها بسنده نکردیم و به ارکان مسجد یعنی فعالان مسجدی هم روی آوردیم. در ادامه با بسیج محلات نیز تعامل خوبی برقرار شد. برخی از مسئولین پایگاه‌ها با امام جماعت‌ها به نمایشگاه مسجد جامعه پرداز آمدند و آموزش دیدند. با کانون‌های فرهنگی شهرداری نشست و گفت‌وگویی داشتیم و تعاملات مشترکی را برای توانمند سازی ارکان مسجد انجام دادیم. بازدید از این نمایشگاه برای بسیاری از بازدیدکنندگان مسجدی، دغدغه‌ای ایجاد کرد که مسئولان اجرایی استان و شهر خود را برای آموزش مدل جدید مدیریت مساجد پای کار بیاورند و تعداد قابل توجهی از نماینده های، ولی فقیه در استان‌ها، تعدادی از استانداران، وزیر کشور، رئیس کمیته امداد و... از این نمایشگاه بازدید کردند.

 

***ارتقای جایگاه با اجرای طرح مسجد به مسجد

 

حجت‌الاسلام غلامی افزود: یکی از اقداماتی که در راستای ارتقای جایگاه مساجد انجام شده طرح «مسجد به مسجد» است. در این طرح تیم محتوایی مسلط به گفتمان جدید امامت محله، نقطه به نقطه و مسجد به مسجد با امامان جماعت و فعالان مسجدی به گفتگو می‌نشینند، حرف‌ها و نقدهای آن‌ها را می‌شنوند، تحلیل وضع موجود در مسجد را به دست می‌آورند و تا جایی که بشود متناسب با شرایط آن منطقه راهکار، رهنمود و تجربه می‌دهند. تا کنون این تیم حدود هزار مسجد را نقطه به نقطه بررسی کرده‌اند، اما در گام بعدی در نظر است این تعداد افزایش یابد.

 

او گفت: اقدام دیگری که انجام شد عملیات‌ها بود. تعریف عملیات مشترک در میدان برای گفتمان مذکور در قالب مهرواره‌های یک، دو و مهرواره بانور در این زمینه اجرا شد که توانمندسازی کنش‌ها در میدان واقعی و آشنایی با مسائل حوزه مساجد را در پی داشت. آشنایی با الگوی حل مسئله، شناسایی مسائل، اولویت بندی، دستیابی به ریشه‌های آن‌ها، شناسایی ظرفیت‌ها و مدل‌ها و نحوه استفاده از آن‌ها، از جمله محورهایی بود که در اجرای این مهرواره‌ها مدنظر قرار گرفته بود.

 

وی تصریح کرد: تلاش کردیم در گام بعدی توانمندسازی که کنش در میدان است با مجموعه‌های مردمی و با درگیر کردن کنشگران مسجدی رفت و برگشت کنیم.

 

***توجه بیشتر حوزه علمیه به آماده‌سازی امام جماعت مسجد

 

قائم مقام بنیاد هدایت درباره ضرورت تامین روحانی با انگیزه و با مهارت برای مدیریت مسجد تاکید کرد: جذب و تربیت روحانیون در وهله اول به عهده حوزه علمیه است و این خروجی‌های حوزه هستند که باید در بخش‌های مختلف ایفای نقش کنند. تربیت و آماده‌سازی امام جماعت مسجد نیز بر عهده حوزه است. برداشت ما این است که خروجی حوزه برای مسجد، مجموعه منسجم کاملی ندارد که شامل یک بسته آموزشی، مهارتی، توانمندسازی یا دانش جامعی باشد که بتواند مسجد را اداره کند. در کنار سیر آموزشی و تربیتی حوزه علمیه، نیاز داریم روحانی که در سنگر مسجد خدمت می‌کند، بسته‌ای متشکل از سه شاخه پیش‌بینی کنیم که شامل شاخه‌های انگیزشی، دانشی و مهارت‌ها مثل مهارت ارتباط موثر با مردم، به میدان آوردن آن‌ها، شبکه سازی، تعامل با مدرسه، خانواده‌ها، مومنان مسجد، ارتباط و تربیت حلقه‌های میانی است.

 

حجت‌الاسلام غلامی اظهار کرد: این توانمندسازی علاوه بر سازمان تبلیغات، در بخش‌های دیگری مثل بخش مسجد حوزه علمیه هم انجام می‌شود، ولی نگاه ما این است که یک مجموعه سه ضلعی باید شکل بگیرد. در این زمینه از تولیدات سایر بخش‌ها هم استفاده می‌کنیم و بخشی هم تولید بنیاد هدایت است که در بخش‌هایی که الگویی تعریف نشده یا الگوی تعریف شده متناسب با اجتماعی‌سازی مسجد و محور قرار دادن آن نیست، این بسته‌های توانمندسازی به کمک پیاده‌سازی و تعریف الگوی درست می‌آید.