درمان پوکی استخوان در دوره یائسگی با «نانوذرات سلنیوم»

با افزایش جمعیت سالمندان در سراسر جهان، بیماری‌های متابولیکی مانند پوکی استخوان رواج بیشتری پیدا می‌کنند و بار بیشتری بر روی سیستم‌های مراقبت بهداشتی وارد می‌شود. یک تیم تحقیقاتی به سرپرستی پروفسور وونگ کا-هینگ، مدیر پژوهشگاه مواد غذایی آینده و استاد گروه علوم غذایی و تغذیه در دانشگاه پلی‌تکنیک هنگ کنگ (Polyu)، نانوذرات سلنیوم جدیدی را توسعه داده (CS4-SeNPs) که برای مدیریت پوکی استخوان در دوره یائسگی قابل استفاده است.

نتایج این تحقیق در نشریه Journal of Functional Foods به چاپ رسیده و همچنین پتنت مربوط به آن نیز در حال ثبت است. این دستاورد موفق به کسب جوایز مختلفی نیز شده است.

 

سلنیوم (Se) یک ماده معدنی ضروری برای سلامت انسان است و در بسیاری از کارکردهای فیزیولوژیکی نقش مهمی ایفا می‌کند. در دهه‌های گذشته، شواهد قابل توجهی نشان داده است که کمبود سلنیوم برای استخوان مضر بوده و با پوکی استخوان همراه است، که این موضوع نشان‌دهنده نقش اساسی آن در متابولیسم استخوان است.

 

به تازگی، نانوذرات سلنیوم (SeNPs) به هدف جدیدی از تحقیقات تبدیل شده اند، زیرا مشخص شد که آنها دارای فعالیت زیستی قابل توجهی و سمیت پایین‌تر در مقایسه با سلنوکومپوست‌هایی هستند که معمولاً در مواد غذایی یافت می‌شود. با این حال، تحقیقات علمی در مورد تأثیرات آنها بر سلامت استخوان در حال حاضر بسیار محدود است.

 

Cordyceps sinensis (Berk.) Sacc یک قارچ دارویی است که مدت‌هاست به‌عنوان یک ماده تونیک و درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از کمپلکس‌های پلی ساکارید-پروتئین (PSPs) جدا شده از میسلیوم (CS4) و یک فناوری نانویی، این گروه اخیراً نانوذرات سلنیوم جدید را با ساختار یکنواخت و پایداری بالا (CS4-SeNPs) تهیه کرده است.

 

در آزمایش‌های انجام شده روی سلول‌های MC3T3-E1 موش، این تیم تحقیقاتی نشان داد که CS4-SeNPsها توسط سلول‌ها به سرعت و با کارایی گرفته می‌شوند. درمان با CS4-SeNPs (10 میکرومتر) باعث افزایش تکثیر سلول‌های MC3T3-E1 شد و موجب تمایز آنها نیز شد. در این آزمایش‌ها تقویت کانی‌سازی استخوان سلول‌های MC3T3-E1 نیز مشاهده شد، که نشان‌دهنده تأثیر CS4-SeNPsها در تشکیل استخوان جدید است. بررسی بیشتر مکانیسم عمل آنها نشان داد که CS4-SeNPs باعث تولید فیزیولوژیکی گونه‌های اکسیژن فعال برای ایجاد تمایز استئوبلاست می‌شوند. البته این گونه‌ها برای سلول‌ها سمیت زیادی در پی نداشت.

 

این تیم در حال حاضر با شرکای صنعت محلی همکاری می‌کند تا محصولات غذایی حاصل از این فناوری را به بازار عرضه کند.