چگونه بچه‌ها را کتاب‌خوان کنیم؟

 

این شاعر و نویسنده ادبیات کودک و نوجوان درباره مسئله کتاب‌خوانی کودکان و نوجوانان و راهکارهایی که برای کتاب‌خوان کردن بچه‌ها وجود دارد، اظهار کرد: برای کتابخوان کردن کودکان دو راه بیشتر نداریم؛ یکی این‌که با خواندن کتاب،‌ آن‌ها را به کتاب علاقه‌مند کنیم و راه‌کار دوم این است که کتاب در اختیارشان بگذاریم.

رحماندوست افزود: برای علاقه‌مند کردن بچه‌ها باید کتاب‌خوانی و قصه‌گویی را جزء برنامه‌های روزانه‌شان بگذاریم، کاری که در دنیا جواب داده است. هر کشوری که خواسته سطح مطالعه را افزایش دهد، مردمش را به خواندن کتاب و قصه گفتن برای بچه‌ها تشویق کرده است. در کشور ما، قصه‌گویی و کتابخوانی به صورت برنامه‌های روتین نیست و جز جاهایی مانند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان جای دیگری این کار را نمی‌کند و خانواده‌ها هم خیلی کم کتاب می‌خوانند و یا قصه می‌گویند.

او در ادامه گفت: این‌که کتاب در اختیار بچه‌ها قرار دهیم به دو روش امکان‌پذیر است؛ کتابخانه‌های کودک زیادی باشد که بچه‌ها به آن‌جا بروند که تقریبا این امکان برای بچه‌های کشورمان فراهم است. و دیگر این‌که در خانه کتاب در اختیارشان باشد و یکی از تفریحات بچه‌ها رفتن به کتابفروشی و انتخاب و خرید کتاب باشد، که موضوع دوم به دلیل گران شدن بیش از حد کتاب از طرفی و تیراژ بسیار کم کتاب و گرفتاری خانواده‌ها امکان‌پذیر نیست بنابراین هرچقدر حرف بزنیم بی‌خود است.

وی بیان کرد: زمانی که کتاب در اختیار بچه‌ها قرار نمی‌گیرد و کتابخانه‌های کودک زیاد در دسترس نیست و زمانی‌که خانواده‌ها گرفتاری اقتصادی دارند و وقت نمی‌کنند بچه‌هایشان را به کتابخانه ببرند و یا برایشان کتاب بخوانند، کتابخوان شدن بچه‌ها تقریبا امیدِ ناامیدکننده است.

این شاعر و نویسنده درباره این‌که خانواده‌ها و یا کودکان با چه کتاب‌هایی مطالعه را شروع کنند، بیان کرد: مسلماً بچه‌ها علاقه‌مندی‌های متفاوتی دارند. ابتدا باید به آن‌ها فرصت داده شود تا علاقه‌مندی خودشان را نشان دهند؛ این‌که گفتم بچه‌ها کتاب انتخاب کنند و در کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌ها حضور داشته باشند به این دلیل است که ناخودآگاه آن‌ها در معرض کتاب‌های متفاوت از این ور و آن ور، رشته‌های مختلف و ژانرهای مختلف قرار می‌گیرند و می‌خوانند، آن‌هایی را که خوششان می‌آید می‌گیرند و آن‌هایی را که خوششان نمی‌آید کنار می‌گذارند و به این ترتیب اطرافیان کم‌کم می‌فهمند بچه‌ها چه خطی را دنبال می‌کنند و از خواندن چه چیزهایی بیشتر لذت می‌برند.

رحماندوست در ادامه خاطرنشان کرد: در آغاز کار ما فقط باید به لذت بردن از مطالعه فکر کنیم نه این‌که بچه‌ها چه یاد بگیرند و چه بخوانند یا دانششان در چه رشته‌ای اضافه شود. در واقع اول باید به غذای خوشمزه فکر کنند بعد ما به این ‌فکر کنیم که در غذا چه نوع ویتامینی باشد و به بچه‌ها بدهیم.

وی با بیان این‌که سطح مطالعه در کشور ما پایین است، یادآور شد: حتی اگر بچه‌ها کتاب دم دستی هم بخوانند، آدم باید خوشحال باشد که چیزی می‌خوانند. به همین دلیل نمی‌توانم بگویم بچه‌ها چه بخوانند و یا با چه چیزی شروع کنند. فقط می‌توانم بگویم برای بچه‌ها این امکان را فراهم کنیم که در انبوه کتاب بروند و آن‌قدر امتحان کنند و بخوانند و یا کتاب‌ها را به هم بزنند و نخوانند تا علاقه‌مندی خود را به اطرافیان نشان دهند.

این شاعر در پایان تأکید کرد: حداقل کاری که خانواده‌ها می‌توانند انجام دهند این است که در هر فرصتی بچه‌ها را به کتابخانه ببرند و جلو کتابخانه بنشینند تا بچه‌ها برگردند. این موضوع تفریحی برای کودکان باشد تا به دنیای کتاب نزدیک شوند و به علاقه‌مندی‌هایشان برسند. من نمی‌توانم کتابی پیشنهاد دهم چون هر یک از بچه‌ها دنیای خاص خود را دارند و در اثر مطالعه می‌توانند به آن برسند.