موفقیت ایران در تولید «نانوکاتالیست گوگردزدایی»

متخصصان یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی موفق شده‌اند کاتالیست‌ واحد RCD را که جزو محصولات راهبردی صنعت پتروشیمی بوده و در فرآیند گوگردزدایی کاربرد گسترده‌ای دارد، در کشور تولید و تجاری‌سازی کنند.

کاتالیست‌ها نقشی کلیدی و اجتناب‌ناپذیر در فرآیندهای شیمیایی و سنتزی ایفا می‌کنند و به‌دلیل پیچیده بودن فناوری و هزینه‌های ساخت بالا، واردات این محصول عمدتاً با چالش‌های فراوانی مواجه است.

یکی از مهم‌ترین فرآیندهای پالایشگاه‌ها در راستای ارتقا و بهبود ترکیب محصولات پالایشی فرآیندهای تصفیه هیدروژنی برش‌های سنگین در محدوده مازوت (نفت کوره) است که از آن تحت عنوان فرآیند RCD یاد می‌شود.

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان اکسیر نوین فرآیند آسیا با بیان این توضیح به اهمیت بالای فرآیند RCD و نقش حیاتی کاتالیست‌ها در این بخش از صنعت پتروشیمی پرداخت و توضیح داد: کاتالیست نانو ساختار RCD به مجموعه‌ای از کاتالیست‌های این واحد اطلاق می‌شود که با هدف حذف سموم از قبیل سولفور، نیتروژن، فلزات و CCR از خوراک واحد مورد استفاده قرار می‌گیرد. وجود این سموم موجب غیرفعال شدن کاتالیست واحد پایین‌دست خود یعنی RFCC می‌شود؛ بنابراین استفاده مداوم از کاتالیست‌ها برای سم‌زدایی و ادامه فعالیت دیگر بخش‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

محمد امیدی؛ ادامه داد: کارایی کاتالیست از لحاظ حذف حداکثری ناخالصی‌های موجود در خوراک از قبیل سولفور، نیتروژن، فلزات و (CCR) مطابق با استانداردهای بین‌المللی است.

وی با اشاره به بومی‌سازی تمامی کاتالیست‌های مورد نیاز در واحد RCD عنوان کرد: کاتالیست‌های این واحد 11 نوع هستند که تماماً در کشور بومی‌سازی شده است.

این فعال فناور با اشاره به استفاده از فناوری نانو در فرآوری و تجاری‌سازی این کاتالیست‌ها افزود: استفاده از کاتالیست‌های نانوساختار موجب شده که فرآیند تصفیه هیدروژنی ته‌ماند برج تقطیر خلأ و اتمسفر با کیفیت بهتری صورت بگیرد.

امیدی با اشاره به استفاده از تولیدات کاتالیستی این شرکت دانش‌بنیان در واحدهای پتروشیمی کشور گفت: از این کاتالیست در پالایشگاه امام خمینی شازند اراک و پالایشگاه اصفهان در واحد Residue Hydrotreating Unit(RHU) استفاده می‌شود.

وی با اشاره به ایجاد اشتغال یک هزار نفری به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم، به نقش این تولیدات در کاهش واردات و صرفه‌جویی ارزی اشاره کرد و افزود: واردات این کاتالیست سالانه بیش از 3000 مترمکعب تنها برای پالایشگاه نفت امام خمینی (ره) شازند است که با ورود واحد RHU اصفهان این مقدار به بیش از 6000 متر مکعب در سال خواهد رسید.

این فعال حوزه فناوری افزود: فروش این محصول در داخل بیش از 45 میلیون یورو در سال است و با افزایش ظرفیت تأمین نیاز داخلی، این میزان نیز افزایش خواهد یافت.

امیدی با بیان این‌که این کاتالیست برای نخستین‌بار توسط این شرکت تولید و بهره‌برداری شده، ادامه داد: با توجه به حجم قابل توجه نیاز داخل کشور، این شرکت دانش‌بنیان تمرکز خود را جهت برطرف کردن نیاز داخلی قرار داده و با توجه به طرح افزایش ظرفیت تولید صادرات در پی ورود به بازارهای جهانی است.

وی درباره مزایای رقابتی این محصول دانش‌بنیان گفت: کاتالیست این شرکت با توجه به طراحی صورت گرفته عملکرد به‌مراتب بهتری نسبت به کاتالیست‌های آمریکایی که قبلاً مورد استفاده قرار می‌گرفت دارد. با توجه به تحریم و شرایطی از این دست، تأمین کاتالیست از شرکت‌های چینی که عملکرد بسیار ضعیفی هم دارند با موانعی روبرو بود.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان افزود: کاتالیست تولید این شرکت دانش‌بنیان از استحکام مکانیکی بالاتری نسبت به کاتالیست‌های مشابه خارجی برخوردار است که منجر به جلوگیری از افت فشار بستر و افزایش عمر کاتالیست خواهد شد.