«جاسوس» قدم به کتابفروشی‌ها گذاشت

کتاب «جاسوس؛ محمدرضا سعادتی عضو تیم رهبری سازمان مجاهدین خلق به روایت اسناد» با تدوین امیرعلی آزادی به‌تازگی توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر و راهی بازار نشر شده است. این‌کتاب هزار و دویست و بیست‌وهفتمین کتاب مرکز اسناد و نودودومین عنوان مجموعه «اسناد» است که این‌ناشر چاپ می‌کند.

محمدرضا سعادتی که کتاب «جاسوس» درباره زندگی و کارنامه او نوشته و منتشر شده، اولین‌متهم جاسوسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی است و به همین‌جهت ماجرای او به‌عنوان اولین‌درگیری جمهوری اسلامی ایران با یک‌پرونده جاسوسی، از نظر تاریخی و سیاسی اهمیت دارد. سعادتی از مشهورترین اعضای سازمان مجاهدین خلق در سال‌های منتهی به انقلاب بود که 7 سال در اوین زندانی بود و آبان 1357 کمی پیش از پیروزی انقلاب آزاد شد. او در اردیبهشت 58 که 3 ماه از انقلاب می‌گذشت، در حالی‌که پرونده سرلشکر مقربی جاسوس شوروی در رژیم پهلوی را برای تحول به دبیر اول سفارت شوروی همراه داشت، در محل قرار دستگیر شد. سازمان مجاهدین خلق بنا داشت با تحویل پرونده سرلشکر مقربی که اعدام شده بود، پای یکی از گروه‌های جاسوسی شوروی را در ازای دریافت سلاح و تجهیزات و همچنین اطلاعات مربوط به فعالیت‌های سازمان سیا، در ایران باز کند.

سعادتی به جرم جاسوسی از سوی دادگاه به حبس محکوم شد اما شرایط کشور و اتفاقات داخل زندان، موقعیت و سرنوشت دیگری را برای او رقم زدند که در نهایت به اعدام ختم شد. سازمان مجاهدین خلق در تمام طول محاکمه سعادتی متوجه نشد محل و زمان قرار او با دبیر اول سفارت شوروی چگونه لو رفته و پس از دستگیری سعادتی نیز تمام تلاش خود را برای پاک‌کردن ننگ جاسوسی برای بیگانگان از دامن خود به کار بست.

سید محمدرضا سعادتی متولد سال 1323 در شیراز است. دادگاه اولش اردیبهشت 58 و دادگاه دومش سال 1360 برگزار شد. او روز پنجم مرداد آن‌سال اعدام شد.

کتاب پیش‌رو 3 فصل اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «تولد.بازداشت.انقلاب»، «بازجویی، اعتراف، حبس» و «اعدام».

+++در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

سعادتی در 4 مرداد 1360 به اتهام شرکت در قتل شهید محمد کچویی، سرپرست زندان اوین، به اعتراف کتبی خودش از طریق رابطه با کاظم افجه‌ای قاتل شهید کچویی، ارتباط مداوم با کادر مرکزی سازمان مجاهدین خلق از درون زندان و استمرار جاسوسی، محاکمه و به اعدام محکوم شد و حکم اعدام وی در 5 مرداد 1360 اجرا شد. سعادتی در وصیت‌نامه خود که خطاب به مادر رضایی‌ها، کشته‌های مشهور مجاهدین خلق پیش از انقلاب نوشته شده بود، با بیان اینکه هنوز نسبت به مواضع جدید سازمان اقناع نشده است و آن را خطرناک می‌داند، اعضای سازمان را به فکر و صبر توصیه کرد.

نکته قابل توجه این است که سعادتی حاضر نمی‌شود وصیت‌نامه را خطاب به مسعود رجوی و یا اعضای سازمان بنویسد. او مادر رضایی‌ها را خطاب قرار می‌دهد. طبق گفته‌های افراد حاضر، سعادتی تحت تاثیر نصیحت‌های بازجوی خود که از او خواسته بود تا به سیاق سازمان دست به تحریک جوانان علیه حکومت نزند، این موضع را اتخاذ کرد. اما با دقت در بعضی اظهارات او در بازجویی‌ها و با توجه به اظهارات برخی تحلیلگران در سال‌های بعد از اعدام وی، به نظر می‌رسد سعادتی، خود، در مقاطعی دچار یک تضاد درونی در مورد عملکرد سازمان و منتقد مشی سازمان شده بود. او در وصیت‌نامه خود به تشریح این نگاه انتقادی می‌پردازد و با بیان اینکه این انتقادات را نه پیش از دادگاه و محاکمه بلکه تنها ساعاتی پیش از اعدام مطرح می‌کند، اتهام اینکه این مواضع را به خاطر ترس از مرگ گرفته است،‌ از خود دور می‌کند. این‌وصیت‌نامه، چندساعت قبل از اعدام سعادتی نوشته شده و دو روز پس از اعدام او، درست در همان روزی که مسعود رجوی و بنی‌صدر از ایران فرار کردند، در تمام روزنامه‌ها منتشر شد.

این‌کتاب با 504 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 330 هزار تومان منتشر شده است.