در این دوره به ارائه دیدگاه‌ها و تجارب فعالیت‌های علمی‌، پژوهشی و فناورانه در حوزه‌های تخصصی سخنرانان قبل و پس از مهاجرت، روایت مهاجرت و بازگشت متخصصان ایرانی به کشور، بیان تجارب فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه در حوزه‌های تخصصی آن‌ها در خارج از کشور و اثرگذاری متخصصان ایرانی خارج از کشور در اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور با توجه به تجارب شخصی، ظرفیت‌ها، چالش‌ها و پتانسیل‌های فعالیت فناورانه در داخل کشور و شبکه‌سازی پرداخته شد.

در ادامه متخصصان و کارآفرینان در خصوص تأثیرگذاری افراد تحصیل‌کرده خارج از کشور در اکوسیسیتم فناوری کشور ایران به گفت‌وگو پرداختند.

رئیس دفتر توسعه روابط علمی و سرمایه انسانی مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و مدیر پلتفرم کانکت طی سخنانی در سومین رویداد کانکت، گفت: دغدغه بسیاری از کسانی که مدت‌هاست در خارج از ایران زندگی می‌کنند، انجام پروژه‌هایی است که به رشد اقتصاد و فناوری کشور کمک می‌کند، اما این افراد ممکن است راهی را برای انجام این ماموریت‌ها نشناسند. از طرف دیگر، فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های مطرح دنیا که مشکل سربازی دارند، نسبت به بازگشت به ایران مردد هستند و حتی افرادی که می‌خواهند در ایران شرکت ثبت کنند، ممکن است سازوکار مناسبی را برای این‌ کار سراغ نداشته باشند.

علی حسینی، پلتفرم‌ کانکت را مکانیزمی جهت تسهیل‌گری فرصت‌ همکاری‌های بیشتر با فناوران ایرانی خارج از کشور دانست و افزود: هدف از راه‌اندازی این پلتفرم ارتباط است؛ ارتباطی که ممکن است منجر به بازگشت متخصصان یا انجام پروژه‌های فناورانه شود.

وی با اشاره به اینکه پیش از راه‌اندازی این پلتفرم‌ها هیچ مکانیزم مشخصی برای تعامل با افراد متخصصی که در خارج از ایران زندگی می‌کنند، وجود نداشت، خاطرنشان کرد: همین مسئله سبب کمرنگ شدن ارتباط با دانشگاهیان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور شده بود. پلتفرم کانکت با هدف برقراری یک پل ارتباطی میان دانشجویان، متخصصان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های خارج از کشور راه‌اندازی شده است.

به گفته مدیر پلتفرم کانکت، امروزه مرزهای فیزیکی بی‌معنا هستند و متخصصان در هرجای دنیا می‌توانند، اثرگذار باشد.

*لازمه مهاجرت خودسازی است

مسعود شادنام که بدون کنکور و با طلای المپیاد ریاضی، کارشناسی صنایع شریف خوانده، با رتبه سه کنکور کارشناسی ارشد، کارشناسی ارشد MBA را از شریف می‌گیرد و بعد هم برای اخذ دکتری مدیریت بازرگانی در دانشگاه سیمون فریزر به کانادا می‌رود و پس از آن به عنوان هیأت علمی در فرانسه، کانادا، و چین مشغول می‌شود.

او با پشت سرگذاشتن این تجربیات به کشور برگشته تا در پیشرفت ایران سهمی داشته باشد.

استاد و مدیر دوره‌ دکتری مدیریت در دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف، رشته مدیریت را رشته‌ای گمشده در کشور دانست و اظهار کرد: تشخیص من در زمان انتخاب رشته این بود که بیشترین چیزی که کشور ما به آن نیاز دارد، مدیریت است. در واقع، ما در رشته‌های دیگر، متخصصان خوب و زیادی داریم، ولی خیلی خوب نمی‌توانیم از داشته‌هایمان در کنار هم استفاده کنیم و آن‌ها را در کنار هم بچینیم.

وی افزود: در این راستا تصمیم به تحصیل در رشته مدیریت گرفتم، ولی در سال 1384 پس از اتمام دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه شریف، برای دکتری تصمیم به اپلای کردن گرفتم.

شادنام با بیان اینکه از همان اول به این فکر می‌کرده که برود و برگردد، افزود: در آن زمان فکر می‌کردم که رشته مدیریت در سطح دکتری در ایران آنقدر قوی نیست و برای همین هم ادامه تحصیل در خارج از کشور را انتخاب کردم؛ برای دانشگاه‌های مختلفی هم اقدام کردم که در نهایت، ختم به کانادا شد.

وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین عامل مؤثر در کیفیت زندگی انسان، درون است نه بیرون، گفت: لازم است که پیش از مهاجرت کردن، آدم‌ها خودشان را ساخته باشند و بعد به فکر مهاجرت باشند؛ نه اینکه در خلال زندگی در خارج از کشور و در میان امواج فرهنگی متفاوت، تازه ساخته شوند. به‌طور مثال اگر شما فردی خوش‌بین و خوش‌اخلاق باشید، در سایر کشورها نیز به همین شکل هستید.

همکار پژوهشی در دانشگاه اقتصاد و کسب و کار پراگ با بیان اینکه «بروید، تجربه کنید و برگردید»، ادامه داد: همیشه در جمع‌های دانشجویی و هرکسی که درباره مهاجرت از من می‌پرسد، می‌گویم که هیچ‌وقت به رفتن و برگشتن، دائمی فکر نکنید. در واقع این رفتن و برگشتن، آنقدرها هم نباید تصمیم ملتهبی برایتان باشد. عادی به آن نگاه کنید و در هر زمان، آن تصمیمی را بگیرید که فکر می‌کنید درست است.

*حس مالکیت، کلید موفقیت است

دیگر سخنران این همایش، فرشاد حق پناه بود، یک اقتصاددان با تمرکز بر حوزه مالی که دکتری خود را در حوزه مالی در سال 2017 میلادی از دانشگاه برکلی (کالیفرنیا) دریافت کرده و در سال 2018 به دپارتمان اقتصاد مؤسسه پژوهش‌های پیشرفته تهران (تیاس) وابسته به دانشگاه غیردولتی خاتم ملحق شده و پیش از آن نیز به‌عنوان مشاور در حوزه تأمین منابع مالی و مدرس این حوزه فعالیت داشته است.

وی که اکنون استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف است، با اشاره به تجربه تحصیل در برکلی، «حس مالکیت» را عامل موفقیت دانشجویان آن دانشگاه توصیف کرد و گفت: در دانشگاه برکلی، افراد برای اینکه آینده‌ای پربار داشته باشند، حس مسئولیت دارند و خودشان را مالک آینده خودشان می‌دانند. اما متاسفانه این حس مالکیت در ایران دیده نمی‌شود و از نظر من این تفاوت، سبب موفقیت دانشجویان برکلی بود. به همین دلیل من می‌گویم در مسیر رشد همیشه اقتصاد، مقصر نیست و مقصر خود ما هستیم.

روایت مهاجرت و بازگشت متخصصان ایرانی به کشور در «کانکت تاک»