در دنیای امروز علم و فناوری با رشد و گسترش فراگیر خود، عامل مهم و اساسی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع بهحساب میآیند، در این بین نهادها و نظامهای آموزشی و پژوهشی اهمیت و نقش عظیمی دارند. اما متأسفانه علیرغم اهمیت این موضوع مهم تحقیقات در کشور ما، هنوز آن جایگاه شاخص خود را پیدا نکرده است؛ ارگانها و نهادهای متفاوتی، هر یک بنا به سلیقه خود اموری را بهصورت پراکنده و نامنسجم، انجام میدهند که دوبارهکاریها و گاهی چندبارهکاریها و همینطور خلأ موضوعات مهم و کاربردی، از آفتهایی است که بنا به همین دلیل دامنگیر جامعه شده، علاوه بر آن، عدم علاقه برخی از مسئولان و عدم انگیزش جامعه در امور تحقیقاتی موجب شده تا محصولاتی به بازار آید که نمیتواند رضایت جامعه را جلب کند؛ بنابراین ارتباط مستقیم بین دانشگاه و صنعت در ایران در راستای کاربردی کردن پژوهشها از اهمیت فراوانی برخوردار است. یکی از راهکارها جهت رسیدن به این هدف، ایجاد و تقویت مراکز پژوهشی و تحقیقاتی است؛ به طوری که نیروی پژوهشگر موجود در دانشگاهها بتوانند در این مسیر به صنایع خدماترسانی کنند. ازطرفی این مراکز اگر همراستا با نیاز جامعه باشند در درازمدت علاوه بر اینکه کشور را به سمت بومی کردن علوم صنعتی پیش میبرند، مشاغلی در خور شأن دانشآموختههای ردههای بالای علمی ایجاد کرده و از مهاجرت آنها جلوگیری میکنند. بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا با مسئول مرکز تحقیقات شهید احمدی روشن دانشگاه بوعلیسینا گفتوگویی ترتیب دهیم که در ادامه میخوانید: میلاد فراهانی علوی؛ با بیان اینکه این مرکز تحقیقات کار خود را بهصورت رسمی از اویل سال جاری آغاز کرده، گفت: فرایند ثبت حقوقی این مرکز زمانبر بود اما بالأخره آبانماه سال جاری موفق شدیم اساسنامه مرکز را بهصورت رسمی تدوین کرده و به اجرا درآوریم. وی در واکنش به اینکه مراکز علمی، پژوهشی و دانشبنیانی بسیاری در استان وجود دارد، دلایل ایجاد این مراکز چیست؟ ابراز کرد: هدف اصلی ما مسئلهمحوری است؛ یعنی بهدنبال تعریف سازوکاری بوده و هستیم تا بتوانیم در پاسخ به مسائل واقعی موجود در فضای صنعتی، فنی و مهندسی، راهکار علمی با رویکرد عملی ارائه کنیم. وی با تأکید بر اینکه هدف ما پاسخ به نیازهای صنعتی استان و در مقیاس بزرگتر، کشور است، خاطرنشان کرد: علیرغم عمر کوتاه مرکز، دستاوردهای متعددی را شاهد بودیم. مسئول مرکز تحقیقات شهید احمدی روشن با اشاره به اینکه در این مدت محصولات مختلف را به عرصه صنعت در راستای پاسخگویی به نیازشان ارائه کردیم، تشریح کرد: با یکسری از واحدهای صنعتی نیز ارتباط گرفته و در راستای حل معضلات آنها گام برداشتیم. فراهانی علوی با اشاره به اینکه خوشبختانه با سازمان صنعت، معدن و تجارت استان نیز ارتباط خوبی برقرار کرده و در پنلهای تخصصی حوزه صنعت حاضر میشویم، ابراز کرد: در این مسیر توانستیم یکی از معضلات حلنشدنی واحدهای صنعتی را از طریق تولید محصول پاسخ دهیم به طوری که این واحد تولیدی در تولید این محصول بعد از رفع مشکل در سال آتی به تولید انبوه خواهد رسید. وی با اشاره به اینکه یکی دیگر از عرصههایی که ما به آن ورود کردیم هوشمندسازی اسلحه ژ3 بوده که با همکاری نیروی زمینی ارتش به نتیجه مطلوب دست یافتیم، ابراز کرد: یکی دیگر از اقداماتی که در دستور کار تحقیق و تولید قرار گرفته، رفع یکی از معضلات شرکت ماشین برزگر فعال در عرصه تولید ماشینآلات کشاورزی است. این فناور همدانی با تأکید بر اینکه این مرکز تحقیقاتی توانسته زنجیره چرخ اتوماتیک را برای نخستینبار در دنیا ثبت اختراع کند، افزود: نمونه اولیه آن ساخته شده و در حال رایزنی با شرکتهای خودروسازی هستیم. فراهانی علوی در تشریح هستههای فعال در مرکز تحقیقات بسیج دانشجویی دانشگاه بوعلی سینا همدان، عنوان کرد: این هستهها شامل هستههای مهندسی مکانیک (طراحی کاربردی)، مهندسی مکانیک (ساخت و تولید)، مهندسی هوا و فضا، مهندسی مواد و متالوژی، مهندسی، مهندسی شیمی و هسته مهندسی کامپیوتر است. وی با تأکید بر اینکه این مرکز تحقیقات طی این مدت اندک توانسته حدود 10 محصول را به عرصه صنعت و تولید ارائه کند، خاطرنشان کرد: باید بگویم تاکنون هیچگونه حمایت مادی از مرکز تحقیقات نشده اما در حوزه حمایت معنوی اداره کل صنعت، معدن و تجارت از طریق در اختیار قرار دادن فرصت حضور در پنلهای تخصصی از ما حمایت کرده به گونهای که ما از نزدیک با فضای واحدهای صنعتی و مشکلات پیش روی آنها آشنا شده و در صورت مهیا بودن شرایط برای رفع مشکل اعلام آمادگی کرده و با واحدهای صنعتی وارد تعامل شدیم. مسئول مرکز تحقیقات بسیج دانشجویی دانشگاه بوعلیسینا ابراز کرد: درخصوص حمایت ازسوی مراجع علمی همچون پارک علم و فناوری استان نیز باید بگویم هیچگونه حمایتی دریافت نکردیم، البته اخیراً با بنیاد نخبگان نیز وارد فضای تعاملی شده و بهعنوان همیار این بنیاد ایفای نقش میکنیم تا این بنیاد بتواند به رسالت اصلی خود بیش از پیش جامه عمل بپوشاند. فراهانی علوی با بیان اینکه این نهاد علمی در حال حاضر در دانشگاه بوعلی سینا همدان مستقر است، خاطرنشان کرد: گرچه در هیئترئیسه از اعضای هیئت علمی دانشگاه بهره میبریم اما میتوان آن را یک مرکز تحقیقاتی دانشجویی قلمداد کرد زیرا بدنه آن را دانشجویان شکل دادهاند. وی با بیان اینکه در این مرکز با بدنه دانشجویی و صنعتی در ارتباط هستیم، تصریح کرد: این امر بدان جهت است که یکی از مشکلات اساسی موجود در کشور عدم ارتباطگیری دانشگاهها با صنعت است. این پژوهشگر جوان افزود: این نهاد علمی درصدد برآمده تا حدودی صنعت را به دانشگاه متصل کند به گونهای که تعدادی از پایاننامههای مقطع دکتری و ارشد در قالب این مرکز تحقیقاتی با موضوع با حل مشکل واحدهای تولیدی و صنعتی استان و ارتباط آنها باهم بوده است. این پژوهشگر جوان با تأکید بر اینکه چون این مرکز در اتمسفر فضای دانشگاهی مستقر شده و از آن تنفس میکند پس از نیروی انسانی همین فضا بهره میگیرد، تشریح کرد: در حال حاضر تعامل خاصی با فضای مدیریتی دانشگاه نداریم زیرا این مرکز تحقیقاتی به سازمان بسیج دانشجویی در تهران وابسته است البته اخیراً تفاهمنامهای بین سازمان بین بسیج دانشجویی و وزارت علوم منعقد شده تا این همراهی بیشتر شود. معالوصف با توجه به آنچه گفته شد؛ در مسیر تحقیقات علمی برای ارتقای سطح علمی کشور، کمک به توانمندسازی و استفاده از ظرفیتهای بخش غیردولتی برای ارتقای سطح پژوهش در کشور و اشتغال نیروهای تحصیلکرده در بخش صنعت و توانمندسازی آنها در تولید علم و فناوری، استفاده از ظرفیتهای وسیع دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی مستقر در فضای دانشگاهی است که خوشبختانه بهنظر میرسد مرکز تحقیقات شهید احمدی روشن بهدرستی در این مسیر گام برداشته و وارد عمل شده است زیرا در دنیای امروز لازم است نهاد دانشگاه، مراکز تحقیقاتی و واحدهای صنعتی با همکاری یکدیگر بهصورت مکمل فعالیتهای پژوهشی کاربردی و توسعهای مورد نیاز کشور را هدایت کنند تا ارتباط و اعتماد بین این بخشها بهبود یابد؛ چراکه بیاعتمادی موجب عدم اثربخشی فعالیتهای تحقیقاتی و پژوهشی شده و محققان بسیاری از روند و جریان پژوهشی دور مانده و نهایتاً باعث رکود و جلوگیری از نوآوریها و فناوری میشود.
|