آیا واردات ارزان‌تر بر تولید گران‌تر ترجیح دارد؟

بخش کشاورزی به شکل مستقیم تأمین‌کننده امنیت غذایی هر کشوری است. کشورها در برخی اقلام مانند گندم که کالا راهبردی به‌شمار می‌رود حتی اگر قیمت تمام‌شده تولید داخل بالاتر از واردات باشد ترجیح به هزینه‌کرد این هزینه بالا دارند.

آیا اگر واردات محصولی راهبردی ارزان‌تر از تولید داخل تمام می‌شود باید وارد کرد؟ کامبیز بازرگان، عضو هیئت‌مدیره انجمن علوم خاک ایران در این خصوص گفت: برخی از تولیدات داخل در بخش کشاورزی، تولید ما گران‌تر از میانگین جهانی است و دچار مشکل می‌شویم. به‌عنوان مثال، هنگام خرید گندم از کشاورزان، محصول گران‌تر از مشابه وارداتی است. با یک حساب ساده، مدیر بخش بودجه می‌گوید برای چه با هزینه بالا ضمن مصرف منابع آب و خاک، مثلاً گندم کشت کنیم؛ اما این یک دام است.

وی افزود: اگر در این دام گرفتار شویم تا چند سال آینده دیگر کشاورز نخواهیم داشت و اراضی هم از بخش کشاورزی خارج شده است.

این عضو انجمن علوم خاک ایران تأکید کرد: اگر روزی کشورها این محصولات را صادر نکنند مشکلات جدی برای کشورهای واردکننده به وجود می‌آید به‌ویژه در کالاهای راهبردی.

بازرگان عنوان کرد: کاری که کشورهای مختلف انجام می‌دهند این است که موازنه قیمت تمام‌شده را با تسهیلات به نفع خود تغییر می‌دهند.

وی گفت: بخش کشاورزی در تمام دنیا حتی در آزادترین اقتصادها یارانه می‌گیرد؛ البته شکل‌ها مختلف است. بنابراین با حمایت و سرمایه‌گذاری دولت و فراهم کردن زیرساخت و تسهیل فعالیت کشاورزی، می‌توان قیمت تمام‌شده محصولات را کاهش و موازنه را به سمت تولید داخل تغییر داد.

این محقق بخش خاک یادآور شد: امروز که ذرت را با نرخ دلار وارد می‌کنیم سبب می‌شود تا ذرت کشاورز داخل، فروش نرفته و روی دست وی باقی بماند.

بازرگان اظهار کرد: در کشور یک میلیون تن ذرت دامی تولید و هشت تا 9 میلیون تن ذرت وارد می‌شود. چگونه می‌شود که کشتی کشتی ذرت وارد می‌کنیم و در ادامه ذرت کشاورز داخلی فروش نمی‌رود. اگر آنجا دلار با قیمت یارانه می‌پردازیم و در داخل تولید با دلار بازار آزاد انجام می‌شود طبیعی است کشت گران‌تر تمام شود.

وی تأکید کرد: ضروری است در برنامه‌های چند ساله و برنامه‌های سالانه این موارد دیده شود. بنابراین نخست زیرساخت‌ها فراهم شود و در ادامه کشاورز را آماده کنیم و به سمت رقابت با همتایان خارجی سوق دهیم.

بازرگان با گلایه به تفاوت نگاه به صنعت و کشاورزی بیان کرد: چطور در موضوع خودرو واردات ممنوع شد و در حالی که خودرویی با کیفیت بهتر و قیمت پایین می‌توانست وارد شود اما در جهت حمایت از صنعت داخل واردات ممنوع شد. چرا این را در بخش کشاورزی اعمال نمی‌کنیم. امروز شاهد هستیم برنج، شکر و… تولید داخل در موازنه با نوع خارجی دچار شکست می‌شود. با این نگاه کم کم نوبت گندم می‌رسد.