رژ لب، ریمل، خط چشم، پنکک، مداد چشم وکرم‌پودر، تینت لب و...بخشی از لوازم مورد نیاز روزمره زنان و دختران شده است. لوازمی که هر روز با نامی جدید تبلیغ می‌شوند تا به‌زعم خود از چهره زنان و دختران ظاهری را بسازد که در شبکه‌های مجازی هر روز شکل و شمایل جدیدی می‌یابد و مرزهای زیبایی را تغییر می‌دهد.

تبلیغاتی که سبب شده دختران و زنان ایرانی روزانه مقدار زیادی پول صرف خرید لوازم‌آرایشی کنند و ساعات طولانی جلوی آیینه وقت بگذرانند.نکته قابل تأمل این‌که نوجوانان هم تحت تأثیر بمباران تبلیغات ازهمان سنین نوجوانی صورت خود را نیازمند لوازم‌آرایش می‌دانند تا بتوانند چهره‌شان را زیباتر کنند وهرچه سن‌شان بالاترمی‌رود این احساس نیاز بیشترشده و به‌تدریج جای خود را به جراحی‌های پلاستیک می‌دهد.

ایران مقام هفتم جهان را در مصرف لوازم‌آرایشی‌وبهداشتی دارد.درمنطقه ودرمیان همسایگان هم برجایگاه سوم تکیه‌زده است. عربستان وترکیه درمنطقه به ترتیب بیشترازایران مصرف لوازم بهداشتی وآرایشی دارند.آمارها ازمصرف سالانه هفت‌میلیارد دلار در خاورمیانه برای خرید و مصرف لوازم آرایشی و بهداشتی خبر می‌دهند؛ اگرچه سهم ایران یک‌میلیارد دلار است. البته میانگین سنی مصرف‌کنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی در جهان 25سال است اما این سن هم‌اکنون در ایران به 14 سال کاهش یافته است.

به گفته نایب‌رئیس انجمن واردکنندگان فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی، بخش عمده بازار لوازم‌آرایشی در ایران اکنون در تسخیر محصولات قاچاق است: «از بازار حدود 2.5میلیارد دلاری آن، 2.1میلیارد دلار قاچاق است.»

بنابر نظر موسی احمدزاده، رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی متأسفانه لوازم قاچاق و تقلبی در ایران، اقتصاد پنهانی را به‌وجود آورده است. به گفته احمدزاده، در این بازار بیشترین کالا‌های مصرفی رژ لب، مژه مصنوعی، رژ گونه، لاک و ریمیل است. رقم ورود لوازم آرایشی و قاچاق به کشور به دو میلیارد و 100میلیون دلار رسیده و نتیجه آن بیکاری 8000 نفر در این صنعت است. بر اساس اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کشور، در 9ماهه ابتدایی1402، کشفیات لوازم آرایشی قاچاق 18درصد افزایش داشته و رقم کشفیات به 4269 میلیارد ریال رسیده است.

همچنین اخیراً معاون صنایع عمومی وزارت صمت، محمدمهدی برادران گفته در یک سال گذشته فقط از یک برند خارجی معروف که در ایران تولید می‌شود،30 گروه تولیدکننده مشابه تقلبی شناسایی شده است. قاچاق کالا‌های بهداشتی و آرایشی در کشور محدود به یک استان خاص نیست.

پذیرفته‌شدن توسط دیگران یکی از اساسی‌ترین نیازهای انسان است. وقتی پذیرفته شویم امکان برآورده شدن دیگر نیازهای‌مان هم فراهم می‌شود. به‌علاوه، ما براساس ماهیت طبیعی انسانی خود، زشتی را طرد و زیبایی را تأیید می‌کنیم. زشتی تداعی‌کننده بدی، بیماری، پیری و مرگ است ولی زیبایی نماد نیکی، سلامتی،جوانی و زندگی است. مجتبی دلیر، عضو هیئت‌مدیره انجمن روان‌شناسی اجتماعی ایران می‌گوید: «ما زیبایی را تأیید و تحسین می‌کنیم و ارزشمند می‌دانیم و می‌پذیریم.»

بنابر نظر این عضو هیئت‌مدیره انجمن روان‌شناسی اجتماعی ایران زیبایی صورت یک ارزش اجتماعی است که روابط انسانی را تسهیل می‌کند. حتی از منظر مذهبی و معنوی هم زیبایی صورت ارزشمند است که اگر نبود پیامبران الهی و به‌طور ویژه یوسف پیامبر به آن شهره نبود.

دلیر ادامه می‌دهد: «شوربختانه همه افراد بشر دارای صورت زیبا نیستند و زیبایی صورت که صدالبته متر و معیارهایی ازجمله تناسب دارد روی یک پیوستار از زشت تا زیبا قرار دارد.» بنابر نظر او از گذشته‌های دور بشر به آرایش و پیرایش سر و صورت خود پرداخته است تا به مقبولیت اجتماعی مذکور دست یابد.

مصرف مواد آرایشی افراطی برای یک فرد بهنجار، جذابیت بلندمدت ندارد

به گفته عضو هیئت‌مدیره انجمن روان‌شناسی اجتماعی ایران، بشر از گذشته تاکنون از مواد گیاهی و طبیعی گرفته تا لوازم آرایشی شیمیایی، خدمات زیبایی صورت وجراحی‌های زیبایی امروزی بهره می‌برد تا زیباتر به‌نظر برسد، البته این این منحصر به یک جنس نیست.

بنابر نظر دلیر، در دهه 90 میلادی از لوازم آرایشی ویژه مردان در انگستان رونمایی شد. پیرایش و آرایش ریشه سالمی دارد اما اکنون افراط در آن مشکلاتی برای ما به ارمغان آورده است؛ از هزینه‌های مالی گرفته تا صورت‌های مسخ‌شده و مصنوعی، چهره‌های مشابه، آسیب‌های پوستی و... مدرس دانشگاه و مشاور خانواده ادامه می‌دهد: «به‌نظر نمی‌رسد فردی که در مصرف مواد آرایشی افراطی است برای یک فرد بهنجار، جذابیت بلندمدت داشته باشد و این برخلاف خواست فرد آرایش‌کننده و نیازش به پذیرفته‌شدن است.»

گاهی افراط در آرایش ریشه در مشکلات روان‌شناختی دارد

مجتبی دلیر با اشاره به این‌که استفاده متعادل از لوازم آرایشی را نمی‌توان نادرست دانست اما گاهی افراط در آرایش ریشه در مشکلات روان‌شناختی مانند احساس حقارت یا خودکم‌بینی، اختلال افسردگی، اختلال بدریخت‌انگاری، اختلال‌های شخصیت نمایشی و... دارد، می‌گوید: «فردی که احساس حقارت دارد ممکن است برای دیده‌شدن آرایش تند کند و فرد افسرده برای مقابله با افسردگی ممکن است به آرایش غلیظ بپردازد. در بدریخت‌انگاری فرد برای پوشاندن نقص خیالی چهره‌اش و در شخصیت نمایشی برای جلوه‌گری بیش از پیش، راه افراط استفاده از لوازم‌آرایشی را در پیش می‌گیرد.» عضو هیئت‌مدیره انجمن روان‌شناسی اجتماعی ایران ادامه می‌دهد: «اگرچه این گفته که همه انسان‌ها همان‌طور که هستند زیبا هستند به‌طور کامل درست نیست اما مصرف مواد آرایشی اضافی بر زیبایی نخواهد افزود، بلکه پرورش ویژگی‌های روانی و رفتاری پسندیده برای این منظور مؤثرتر است. برای مثال، مهربانی هر صورتی را دوست‌داشتنی خواهد کرد یا هر چهره‌ای با لبخند زیباتر است.»

سودای غلط‌گیری چهره!