فرهنگ مقاومت و آثار و برکات آن

مقاومت از اصول اولیه زندگی و حیات است که انسان بدون بهره‌مندی از آن قادر به زندگی کردن نخواهد بود. مقاومت ازنظر قرآن فقط یک واژه یا اصطلاح نیست، بلکه یک فرهنگ است؛ فرهنگ مقاومت در قرآن پیرامون مباحث گوناگون و تجربه‌های عینی و زنده، با واژ‌ه‌های استقامت، صبر و ثبات‌قدم تبیین می‌شود. واژه استقامت در قرآن 47 بار به کار رفته است و جایگاه آن در قرآن، دوام، ثبات و انجام درست فعل است.

«فَاسْتَقِمْ کماأُمِرْتَ وَمَنْ تابَ مَعَک وَلاتَطْغَوْا إِنَّهُ بِماتَعْمَلُونَ بَصیرٌ؛ همراه با آنان که با تو رو به خدا کرده‌اند، چنان که مأمور شده‌ای، ثابت‌قدم باش و طغیان مکنید که او به هر کاری که می‌کنید، بیناست.» (هود/112)

«إِنَّ ٱلَّذِینَ قَالُواْ رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ ٱستقَمُواْ تَتَنَزَّلُ عَلَیهِمُ المَلَائکَةُ أَلَّا تَخَافُواْ وَلَا تَحزنواْ وَ أَبشِرُواْ بِالجَنَّةِ الَّتِی کُنتُم تُوعَدُونَ؛ آنان که گفتند: محققاً پروردگار ما خداى یکتاست و بر این ایمان پایدار ماندند، فرشتگان رحمت بر آن‌ها نازل شوند (و مژده دهند) که دیگر هیچ ترسى (از وقایع آینده) و حزن و اندوهى (از گذشته خود) نداشته باشید و شما را به همان بهشتى که (انبیا) وعده دادند، بشارت باد.» (فصلت/ 30)

پایداری و مقاومت، از اصول اولیه‌ای است که انبیای الهی (ع) بدون التزام به آن، هرگز موفق به انجام رسالت خویش نمی‌شدند. مبارزه بین جریان حق و باطل، یکی از سنت‌های دیرین الهی است و طبق آموزه‌های دینی، پیروزی جبهه حق بر باطل، الزاماتی دارد و جز در سایه مبارزه و ایستادگی، دست‌یافتنی نیست.

قرآن کریم در آیات زیادی به تبیین این الگوی قرآنی می‌پردازد که سنت جاری و جاودان همه انبیاء (ع) برای تبلیغ رسالت الهی، مقاومت در مقابل دشمنان و بدخواهان و تسلیم نشدن در برابر زیاده‌خواهی کافران و مفسدان است.

مقاومت و پایداری در برابر ظلم ظالمان، یک امر دینی و قرآنی است؛ خداوند استقامت در برابر زورگویی را یک وظیفه دانسته و به بندگان خویش فرموده که در برابر بی‌عدالتی‌ها سر تسلیم فرود نیاورند و با تمام وجود با آن به مقابله بپردازند.

ادبیات مقاومت بیان رویارویی و تقابل دو اندیشه و تفکر است که یکی بر پایه بی‌عدالتی و سلطه‌جویی استوار است و دیگری جبهه مقابل آن که برای احقاق حق تلاش می‌کند؛ قرآن دفاع از مظلومین را یک وظیفه شرعی می‌داند و پذیرش ظلم را نکوهش می‌کند. خداوند سبحان عزت‌مندی مسلمین، اقتدار مؤمنان، برون‌رفت از انفعال و شکست و انزوای معاندین را نتیجه مقاومت در برابر مفسدان می‌داند؛ از دیدگاه قرآن، هدف اصلی مقاومت، ایجاد تعادل و توازن در جامعه است.

بینش دینی، مقاومت جمعی در مقابل سلطه‌جویان را می‌طلبد و همه آحاد جامعه را در برابر زورگویان مسئول می‌داند. آنچه از مفهوم مقاومت برمی‌آید، تلاشی است برای ایستادگی در برابر هجوم یک نیروی متخاصم. این ایستادگی اگرچه مفهومی تدافعی دارد، اما همان‌طور که از فرهنگ راهبردی این واژه برمی‌آید، گاه ایستادگی بهترین حمله است. این فرهنگ سرچشمه‌گرفته از مقاومت حضرت ابراهیم (ع) در مقابل نمرود و موسی (ع) در مقابل فرعون و عیسی (ع) در مقابل قیصر و پیامبر عظیم‌الشأن (ص) در مقابل کفار قریش و حضرت امام علی (ع) در مقابل کفر، نفاق، ناکثین، قاسطین و مارقین و حضرت امام حسن (ع) در مقابل زر و زور و تزویر و حضرت امام حسین (ع) و فرزندانش در مقابل یزید و یزیدیان زمان و قیام‌ها و خیزش‌ها و شکل‌گیری هسته‌های مقاومت عاشورایی و قیام الهی حضرت امام خمینی عزیز (ره) و تحمل زندان، تبعید و مقاومت تا پای جان است؛ در ابتدای انقلاب یکی از شخصیت‌ها پیشنهاد داد که از فرهنگ لغات واژه مقاومت را بردارند و به‌جای آن کلمه خمینی (ره) را جایگزین کنند، این مفهوم در دوره تاریخ‌ساز امام امت و فرزندان عاشورایی او در دوران دفاع مقدس جلوه عینی‌تری پیدا کرد؛ مقاومت 34 روزه زنان و مردان قهرمان خرمشهری و دفاع از شهر و آزادی مجدد این شهر خونین بعد از 576 روز از اسارت در سوم خردادماه سال 1361 با عملیات سترگ و بزرگ بیت‌المقدس، فتح خرمشهر را به همراه داشت و روز مقاومت نام‌گذاری شد.

محور مقاومتی از این فرهنگ جوانه زد و امروز با نام و عنوان خاص در جغرافیای حقیقی عالم تحت عنوان حزب‌الله در لبنان، انصارالله در یمن، جهاد اسلامی و حماس در فلسطن و غزه، رژیم غاصب و جعلی صهیونیستی را به حالت احتضار درآورد. این فرهنگ در پاکستان با زینبیون، در افغانستان با فاطمیون، در عراق با حشدالشعبی، در سوریه با نیروهای وطنی، در کشمیر و شبه‌قاره هند با شیعیان پیرو امام خامنه‌ای مدظله‌العالی، در آفریقا و نیجریه با فرهنگ اهل بیت علیهم‌السلام، در آمریکای جنوبی با استقلال از زیر یوغ استکبار و امروز با خیزش و بیداری دانشجویان و جوانان در آمریکا و اروپا ظهور و بروز عینی پیدا کرده است و این نویدبخش محو و اضمحلال فرهنگ استکبار و گرایش به دین فطری و مقدمه حاکمیت تمدن اسلامی در جهان خواهد بود.

«باش تا صبح دولتت بدمد/ کاین هنوز از نتایج سحر است»