بنابراین برای اطلاع از بخشی اقدامات شهرداری در طول این مدت، به سراغ سیدمسعود حسینی، شهردار همدان رفتیم تا در گفت‌وگویی خواندنی، بی‌پرده از او پیرامون مسائل مختلف سؤال کنیم، آنچه در ادامه می‌آید، بخش‌هایی از این گفت‌وگوی مفصل است:

* بیش از 30 ماه از دوران شهرداری شما می‌گذرد، طی این مدت پیگیر چه برنامه‌ها و اهدافی بودید؟

اگر بخواهیم راجع به 30 ماه گذشته صحبت کنیم، باید بگویم امروز شاهد این هستیم که در حوزه سیاست‌گذاری، شورای اسلامی شهر همدان و مدیریت شهری یک رویکرد جسورانه و متفاوت از گذشته داشته است. در مدیریت شهری به‌عنوان یک روال عادی، مرسوم بود که مدیران شهر پروژه‌هایی که به‌نام خودشان کلنگ بزنند و پیگیری کنند و این موضوع اهمیت ویژه‌ای داشت؛ اما در این دوره یک رویکرد جسورانه مورد توجه قرار گرفت و آن محوریت مردم بود و درنتیجه چیزی که اتفاق افتاد، اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام بود.

چهار پروژه اصلی را در سطح شهر همدان تعریف کردیم؛ دو پُلی که در ورودی شهر همدان بودند (پُل غدیر یا فرهنگیان و پُل سردار همدانی)، پروژه بازار سینا در خیابان بوعلی و پارکینگ آقاجانی بیگ.

تمام تمرکز ما در دو‌ونیم سال گذشته بر این موارد بود و سه پروژه را به اتمام رسانده و تقدیم مردم کردیم؛ پارکینگ آقاجانی‌بیگ نیز یک بحث حقوقی داشت که کارش به طول انجامید و تا آخر سال به اتمام می‌رسد.

به‌واقع یکی از مصادیق عمل به وعده‌ها، اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام بود که انجام شده است و مردم از مزایای آن بهره‌مند شدند.

یکی از رویکردهای دیگر ما در حوزه الکترونیکی کردن شهر بود که قدم اساسی و متفاوت با گذشته برداشته شد؛ بحث هوشمندسازی شهر همدان خوب جلو رفته است و افزایش 100 درصدی دوربین‌ها در سطح شهر همدان را شاهد بودیم. اجرای طرح زوج و فرد و عدم ورود به محدوده را نیز داشتیم که در راستای مباحث ترافیکی شکل گرفت.

بیش از 60 درصد چهارراه‌ها هم شاید تا آخر سال هوشمند شوند که به مدیریت هوشمند شهری در حوزه ترافیک کمک می‌کند؛ در حوزه حمل‌ونقل افزایش 50 درصدی اتوبوس‌های شهری و نوسازی تاکسی‌ها را داشتیم که بالغ‌بر 300 دستگاه خودرو را نوسازی کردیم.

اصلی‌ترین موضوعی که در نوسازی تاکسی‌ها وجود داشت، مسائل مالی بود که آن را حل کردیم. به راننده‌ها 300 میلیون تومان وام قرض‌الحسنه چهار درصد پنج‌ساله پرداخت می‌شود که کمک خوبی است؛ 75 میلیون تومان هم یک ودیعه پنج‌ساله بوده که ما به تاکسی‌دار برای نوسازی خودرو می‌دهیم.

در حوزه ون‌ها نیز اتفاق خوبی رقم خورده و بحث مالی را حل کردیم. نوسازی ون‌ها در توان صاحبان و مالکان ون‌های فرسوده نبود؛ بنابراین 300 میلیون تومان وام قرض‌الحسنه چهار درصد با بازپرداخت پنج‌ساله و 75 میلیون تومان ودیعه پنج‌ساله پرداخت می‌کنیم. 300 میلیون هم بلاعوض در اختیار رانندگان ون قرار خواهد گرفت و اگر سهمیه‌هایی که در سطح وزارت کشور هست محقق شود و برای ما سهمیه خاص تخصیص دهند، روند نوسازی ون‌ها در سطح شهر خوب شکل خواهد گرفت.

* بحث نوسازی ون‌ها چند وقتی است که دغدغه راننده‌ها و خانواده‌های آن‌ها است، به نظر شما این موضوع چه زمانی به نتیجه می‌رسد؟

در رابطه با ون‌ها چون مورد مطالبه و بحث‌های حاشیه‌ای فراوان بود، قرار بود یارانه‌ای را دولت پرداخت کند، هم در حوزه حمل‌ونقل عمومی برای خرید اتوبوس‌ و هم در حوزه نوسازی ناوگان ون‌ها؛ این موضوع در سطح کشور یکی از عملکردهای بی‌نظیر دکتر رئیسی است و آن را به‌عنوان یک مؤلفه مثبت تلقی می‌کنیم. یارانه‌ای که پرداخت می‌شود، بی‌سابقه است و ما سال‌ها بود که شاهد رویکرد دولت درخصوص پشتیبانی برای تقویت ناوگان حمل‌ونقل عمومی نبودیم.

تقریباً 75 درصد یارانه پرداخت می‌شود. ما منتظر عقد قرارداد از طرف سازمان شهرداری‌ها به نمایندگی از وزارت کشور با کارخانه‌های متولی هستیم؛ اگر آن‌ها آمادگی لازم را داشته باشند، مباحث مالی آن حل شده و طی ماه‌های آتی می‌توانیم شاهد این باشیم که نوسازی رقم بخورد.

* چه‌ مقدار از وضعیت ترافیک در سطح شهر همدان راضی هستید؟

در ترافیک چندین عامل و دستگاه دخیل هستند؛ همدان یک شهر زیبا ازلحاظ معماری است و یک میدان مرکزی با 6 خیابان منشعب‌شده دارد که تقاضای سفر به سمت مرکزیت است و نوع خدماتی که در سطح مرکزی شهر ارائه می‌شود، جاذب سفر است. به‌ تبع شاهد ترافیک در سطح شهر هستیم؛ از طرفی با افزایش تولید خودرو، تقریباً در شهر همدان روزانه 20 خودرو پلاک‌گذاری می‌شود و با افزایش خودرو در سطح شهر، شاهد خودروهای تک‌سرنشین هستیم.

ما باید به سمتی برویم که ناوگان حمل‌ونقل عمومی ارتقا یابد؛ براساس طرح جامع مطالعات ترافیک، خط میدان بیمه تا میدان فرهنگیان که مقدمات طرح بی‌آرتی است، مورد استقبال قرار گرفت و مشخص شد طرح مطالعه‌شده جوابگو است.

خطوط جدید را نیز با افزایش ناوگان حمل‌ونقل عمومی، خواهیم داشت تا کمتر از خودروهای تک‌سرنشین استفاده شود. ترافیک یک مشکل و معضل است؛ بنابراین با سیاست‌گذاری شورای حمل‌ونقل طرح زوج و فرد در رینگ مرکزی اجرا شد و قطعاً رویکرد ترافیکی ما براساس طرح جامع ترافیکی خواهد بود. ازجمله کارهای ترافیکی و مباحث عمرانی که باید شکل بگیرد، ایجاد زیرگذرها و تقاطع‌های غیر هم‌‌سطح است که باید در سطح شهر ساخته شوند.

* سرنوشت تراموای همدان چه می‌شود؟

مشاوری که برای طرح جامع ترافیک همدان گرفته شده، از مشاوران خوب کشور است که برای حل مشکل همدان، 14 سناریو را مشخص کرد و 10 سناریو بدون خطوط تراموا است.

تراموا به‌لحاظ قانونی برای شهرهای زیر یک میلیون نفر تعریف نشده است؛ بنابراین چهار سناریو براساس قطار شهری تعریف شد که در جلسه همتای استان، سه طرح که شامل قطار شهری است، مصوبه گرفت و آن را به وزارت کشور ارسال کردیم.

این طرح‌ها در وزارت کشور و در جلسات کارشناسی مطرح و بررسی می‌شوند و چنانچه مصوب شوند، ما نیز در شهرداری برای اجرای آن برنامه‌ریزی خواهیم کرد و حتماً تأمین مالی آن نیاز به منابع ملی دارد که قول‌هایی داده شده و ان‌شاءالله محقق می‌شود.

* یکی از مشکلاتی که در سطح شهر همدان ملموس است و اعتراض مردم را به همراه دارد، وضعیت پُل‌های عابر پیاده است؛ برای سامان‌دهی این پُل‌ها چه کار کردید؟

یک خواسته مردمی در حوزه پُل‌های عابر پیاده وجود دارد؛ در آن مقطعی که پُل‌های عابر پیاده ساخته و برای آن‌ها پله برقی‌ تعبیه و نصب شد، باید یک قرارداد پشتیبانی و نگهداری تأسیسات نیز منعقد می‌شد؛ ساخت این پُل‌ها یک مزیت شهری بود که جای تقدیر و تشکر هم دارد، اما تکلیف نگهداری از آن‌ها خیلی مهم‌تر است.

در مقطعی که ما ورود پیدا کردیم، کل پله‌‌های برقی‌ پُل‌ها غیر فعال بود و شاید در سطح شهر همدان یک مورد در چهارراه خواجه‌رشید فعال بود؛ از یک‌طرف هم زباله‌گردها و معتادین متجاهر سرقت‌های زیادی را از این پُل‌ها انجام داده بودند. چندین‌بار آگهی مشارکت را اعلام کردیم که اگر شرکت یا بخش خصوصی تمایل دارد، نگهبانی از پُل‌ها را به‌عهده بگیرد که متأسفانه به نتیجه نرسید.

ما 53 شرکت آسانسوری در همدان داشتیم که در مناقصات شرکت نکردند؛ شرکت‌هایی را از شهرهای اطراف آوردیم و قرار بر این شد که آسانسور نصب شود. با شرکتی از یکی از شهر‌های مجاور انعقاد قرارداد داشتیم و قرار بود آسانسور 6 پُل را راه‌اندازی کند که کار سه پُل را انجام داده و 50 درصد الباقی را ناتمام گذاشته است. اکنون به دنبال پیمانکار جدید هستیم که طی چندماه آینده پروژه انجام خواهد شد و از تمام شرکت‌های آسانسوری تقاضا می‌کنیم که در این مسئولیت اجتماعی شرکت کنند. اگر مردم در این مدت اذیت شدند، ما مسئولیت این موضوع را می‌پذیریم و عذرخواهی می‌کنیم.

* یکی از وظایف اصلی شهرداری که دغدغه بسیاری از مردم هم هست، آسفالت معابر بوده، شهرداری همدان در دوران شما به این موضوع پرداخته است؟

بحث آسفالت معابر یکی از نقاط مثبت این دوره مدیریت شهری است؛ در این دوره با توجه به اینکه تورم 400-300 درصدی در حوزه قیمت قیر داشتیم، آن میزانی که باید انجام می‌شد و نیاز شهر بود، رقم خورد. در این دوو‌نیم سال گذشته بالغ‌بر 200 هزار تُن آسفالت پخش کردیم؛ همچنین یک رویکرد اصلی که واقعاً اقدام جسورانه‌ای بود، عدالت توزیعی است که آن را در این زمینه ملاک قرار دادیم.

شاید اگر آسفالت را در مناطق برخوردار که بیشتر تردد هست و در معرض دید عموم قرار دارد توزیع می‌کردیم، بیشتر دیده می‌شد؛ اما امروز افتخار می‌کنیم بیشتر در مناطق کم‌برخوردار شهر این کار را انجام داده‌ایم. یک روز از ما تقاضای آسفالت سه کوچه در قاسم‌آباد را داشتند، اما اکنون بالغ‌بر 20 کوچه آنجا آسفالت شده است.

در کوی محمدیه ( فقیره)، مزداگینه، علی‌آباد شهرک فرهنگیان و غیره بسیاری از کوچه‌های خاکی را آسفالت کردیم و عددها این موضوع را نشان می‌دهد؛ شاید در منطقه سه نسبت به منطقه یک، سه برابر معابر آسفالت شد و این یعنی عدالت توزیعی.

* امروز می‌توانید ادعا کنید که مردم مناطق کمتربرخوردار شهر از عملکرد شهرداری راضی هستند؟

ما این ادعا را می‌کنیم که به سمت عدالت توزیعی حرکت کردیم و یکی از شعارهایی که در ابتدای دوره مطرح شده بود، مصداقش همین است. همچنین در حوزه فضای سبز نیز مصداق پیدا می‌کند؛ امام‌جمعه محترم همدان رویکردی را برای ما مطرح کردند که حتی بودجه این مناطق چندین‌برابر بودجه مناطق برخوردار باشد که ما هم سعی کردیم این تفاوت ارائه خدمات در سطح شهر را یکسان کنیم تا فرقی بین کم‌برخوردار و برخوردار وجود نداشته باشد.

* یکی از دغدغه‌های مردم ورزش محلات بود، گفته می‌شود شما کمتر به این موضوع توجه کرده‌اید؟

در بحث ورزش محلات اختلاف نظرهایی وجود دارد؛ آماری که هست، این بوده که بالای 25 هزار نفر در ورزش محلات ما فعال هستند. ما اعتقاد داریم شهرداری باید در این حوزه ساختارسازی و تسهیل‌گری بکند، فارغ از رویکردهای سیاسی.

ما سعی کردیم در حوزه ورزش محلات و کارهایی که در بخش فرهنگی و عمرانی ما شکل می‌گیرد، با رویکرد ساختارمحور جلو برویم. در این راستا رویکردی که شکل گرفت، محله‌محور و مسجدمحور بود و نوع برگزاری مسابقات نسبت به سال‌های گذشته عوض شد که رضایت‌مندی خوبی هم حاصل شده است و البته قطعاً نقاط ضعف و قوت دارد.

* یکی از دغدغه‌های شهرداری فضای سبز است؛ از کارهایی که در حوزه فضای سبز انجام شده، بیان بگویید و بفرمایید آیا رویکرد عدالت توزیعی در این حوزه هم وجود داشته است؟

قسمت جنوبی شهر که قسمت برخوردار ما است، سرانه فضای سبز خوبی دارد. در دوونیم سال گذشته بالغ‌بر 10 هکتار در نقاط مختلف فضای سبز را گسترش دادیم که بیشترین آن‌ها در مناطق سه و چهار بود.

در حوزه پارک‌های فرامنطقه‌ای با تصمیمی که در شورای اسلامی شهر گرفته شد و شهرداری هم به دنبال آن است، پارک‌های فرامنطقه‌ای سد اکباتان و پارک ولایت در جاده حیدره به‌عنوان پروژه‌های مهم سرمایه‌گذاری درحال پیگیری است؛ برای ایجاد یک پارک 20 هکتاری در جاده گنج‎‌نامه نیز قرارداد بسته‌ایم.

یک پارک 14 هکتاری را هم در محله قانتور در برنامه داریم که مالکیت پنج هکتار آن با شهرداری است و باید تملک‌هایی صورت بپذیرد؛ اگر این کار رقم بخورد، پارک خوبی در آن منطقه شکل خواهد گرفت.

بنابراین در این حوزه نیز عدالت توزیعی رعایت شده و در منطقه سه و چهار پارک‌های محله‌ای داریم که تقدیم همشهریان خواهیم کرد؛ در منطقه یک هم ایجاد پارک‌ خواهیم داشت.

* به پارک گنجنامه اشاره کردید، یکی از چالش‌های همدان بلوار ارم است، چه زمانی تکلیف پارک 48 هکتاری ارم روشن می‌شود؟

این پارک بالغ‌بر 90 هکتار است و حدود 30 سال پیش مصوب شده که درحال حاضر برای بعضی از مالکین مزاحمت ایجاد کرده است. شاید اگر در زمان سیاست‌گذاری پیوست اقتصادی دیده می‌شد و مورد اقدام قرار می‌گرفت، امروز با این چالش روبه‌رو نبودیم.

در بحث پارک موسوم به 48 هکتاری پرونده‌های متعدد قضائی در دیوان عدالت اداری طرح شکایت شد و ما دو رویکرد داشتیم؛ 1- حق شهروندان در آنجا لحاظ شود 2- حق مالکین حفظ شود تا هیچکدام از این دو متضرر نشوند.

رویکرد نخست این بود که به سمتی برویم تا یک طرح گردشگری در آن منطقه وجود داشته باشد و یک ارزش‌افزوده شکل بگیرد که می‌طلبید مالکین همکاری کنند، اما محقق نشد؛ به‌واقع مالکین رغبتی پیدا نکردند و حقوق مالکانه خودشان را براساس قانون پیگیری کردند.

در قانون پیش‌بینی شده اگر طرحی در شهر مدون شد و شهرداری به‌عنوان متولی نتوانست ظرف مدت پنج سال آن را انجام دهد، باید پروانه بهره‌برداری از حقوق مالکانه بدهد که ما در همین راستا حرکت و پروانه‌ها را صادر کردیم؛ البته یک‌سری ریزه‌کاری داشت و تمام تلاشمان را کردیم که خوب پیش برود.

سیاست‌گذاران شهری و استانی در کمیسیون ماده پنج یک‌سری اراضی را به‌عنوان سبز کم‌رنگ در سطح شهر معرفی کردند که ارزش‌افزوده برای آن‌ها لحاظ شود و از محل فروششان تملک 48 هکتاری انجام پذیرد که بهترین رویکرد هم همین است.

ما به دنبال آن هستیم که این اتفاق رقم بخورد، اما زمان‌بر است و کار آسانی نیست که بخواهد زود از آن بهره‌برداری شود، اما اگر یک همدلی و همراهی کلی رقم بخورد، انجام می‌گیرد.

* یکی از مباحثی که این روزها مورد تأکید است، استفاده از فناوری روز است، شهرداری همدان برای این موضوع چه کارهایی کرده و چه برنامه‌هایی دارد؟

در بدو ورود متوجه شدیم یکی از مسائل اصلی این است که در حوزه خدمات الکترونیک از سطح بسیاری از شهرهای کشور عقب هستیم؛ بنابراین به شهرهای متعدد رجوع کرده و الگوبرداری کردیم و امروز افتخار می‌کنیم که آخرین مدل و الگوی شهرداری الکترونیک در همدان پیاده شده است.

در این حوزه توصیه این بود که چندسال باید زیرساخت آماده کنیم و بعد به سمت الکترونیکی کردن پیش برویم. به‌واقع برخی طی 12 سال گذشته تجربه تلخی در سطح شهرداری همدان داشتند که براساس آن بسیار محتاطانه به مسائل ورود پیدا می‌کردند. امروز همکاران ما با تلاش شبانه‌روزی 85 درصد زیرساخت خدمات غیر حضوری را آماده کرده‌اند و 70 درصد خدمات شهرداری به‌صورت غیر حضوری ارائه می‌شود؛ به‌خصوص در حوزه صدور پروانه ساختمانی که یک مطالبه جدی از تمام کارکنان و مدیران شهرداری بود تا ارائه خدمات کاملاً الکترونیک شود.

هنوز پرونده کاغذی هست، اما استعلامات از ادارات مختلف، بانک‌ها و دفترخانه‌ها به‌صورت غیر حضوری انجام می‌شود. در حوزه صدور پروانه رویکردمان به سمتی است که اگر مشکلی از طرف صاحب پرونده ازلحاظ مدارک و مستندات وجود نداشته باشد، به‌صورت غیر حضوری کار را انجام دهی؛ قبلاً صدور پروانه شهرسازی در شهرداری حدود چهار ماه طول می‌کشید، اما امروز به یک بازه زمانی 45 روزه رسیده است. این قابلیت را داریم تا کار را در دو هفته انجام دهیم، به شرطی که مدارک و مستندات حاضر باشد؛ البته موارد خاص که نیاز به مصوبه کمیسیون ماده 100 و ماده پنج دارند، بحث دیگری است.

* چرا این موضوع برای مردم ملموس نیست؟

این نکته درست است؛ هنوز شیرینی این خدمت برای مردم ملموس نشده و آن را احساس نمی‌کنند. باید دستگاه‌های متولی و نهادهای حاکمیتی هم ورود جدی داشته باشند و نظام مهندسی ما این چرخه را تکمیل کند تا کل مراحل صدور پروانه تسریع داشته باشد و در یک حداقل زمانی که در قانون پیش‌بینی شده، پروانه تقدیم مردم شود.

مردم نسبت به زمان خیلی حساس هستند؛ رویکرد تغییر زمان ضد فساد است. رویکرد الکترونیکی کردن شهرداری در این حوزه نیز ضد فساد بوده و رضایت‌مندی را به همراه دارد؛ امروز ما می‌توانیم بگوییم آن‌ چیزی از تکلیف که بر گردن شهرداری همدان بود را ادا کرده‌ایم.

* چه برنامه‌هایی در حوزه گردشگری داشتید و چه برنامه‌هایی دارید؟

با توجه به بحران کم‌آبی که سنوات گذشته اتفاق افتاد و برای ما هویدا کرد که در بخش کشاورزی نمی‌توانیم به‌لحاظ درآمدی برای شهر و استان همدان برنامه‌ریزی خاصی داشته باشیم و در حوزه صنعت هم مشخص است ما در چه جایگاهی در کشور هستیم، متوجه شدیم گردشگری یک ظرفیت بالقوه برای همدان است.

در این دوره از مدیریت شهری و شورای اسلامی شهر، شناخت عمیقی از گردشگری و فهم درستی از این مقوله شکل گرفت، اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم؛ البته قدم‌های محکم و اساسی در این حوزه برداشته شده که نشان از اهمیت دادن به آن در سیاست‌گذاری‌های شهری دارد. اقداماتی هم انجام شده است، ازجمله جداره‌سازی که در خیابان‌های 6 گانه ما صورت گرفته؛ مثل پیاده‌راه بوعلی‌سینا، پیاده‌راه اکباتان، پیاده‌راه میدان مرکزی شهر، سایت‌موزه‌ای که به اتمام رسید و غیره؛ درحال حاضر پروژه پیاده‌راه‌سازی در بخشی از خیابان باباطاهر نیز درحال انجام است.

اتفاقاتی در روند ثبت جهانی «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» نیز رقم خورد که کم‌نظیر است. پروژه گذر فرهنگی همدان درحال اجرا بوده و توجه به خانه‌های واجد ارزش، جزء اقدامات شاخص است که شهرداری همدان به‌عنوان پیشرو در این زمینه، خانه پوستی‌زاده را از حالت اداری خارج کرده و درحال مرمت این خانه تاریخی است تا به‌عنوان بوتیک‌هتل از آن استفاده شود.

ما حتی در مواردی که در حیطه وظایف میراث فرهنگی بوده، ورود پیدا کردیم و بودجه گذاشتیم؛ رویدادهایی در این حوزه درحال برگزاری است. همدان به‌عنوان پایتخت گردشگری آسیا نیز از سوی مجمع شهرداران آسیایی معرفی شد و اجلاس شهرداران آسیایی در تیرماه برگزار خواهد شد؛ در حوزه گردشگری ما حرف‌های بسیاری برای گفتن داریم، البته شورای اسلامی شهر هم همکاری و همراهی خوبی در این زمینه داشتند.

عدالت توزیعی را در ارائه خدمات شهری مد نظر قرار دادیم