ملت در مردم‌سالاری دینی تعیین‌کننده فردای فرزندانشان

کار انسان واژه ساختن است، انگار اگر آدمی واژه نسازد، نمی‌تواند زندگی کند؛ اما در میان این انبوه کلمات که بار مفاهیم و معانی را به دوش می‌کشند، عجیب‌ترین واژه، «مردم» است. تعبیری که انسان‌ها برای اشاره به جمع خود، به کار می‌برند. انسان‌ها از هر قبیله، قومیت و ملیتی تحت عنوان «مردم»، در کشورهای مختلف تشکیل‌دهنده جوامع و زیرساخت‌های مختلف در عرصه‌های گوناگون زندگی بشری هستند؛ به‌عبارتی این «مردم» هستند که به حکومت‌ها و دولت‌ها شأنیت و رسمیت می‌بخشند و از بخشی از حقوق خود به آن‌ها وام می‌دهند تا امورات مختلفشان را مدیریت کنند. انگار انسان واژه مردم را خلق کرده تا هویت مستقلی از کسانی داشته باشد که نماینده او در مدیریت جامعه هستند.

در طول تاریخ در قرون متمادی این مردم رعیت بوده‌اند؛ ای‌بسا در حد کالا که حاکمان می‌توانستند برای همه عرصه‌های حیات آن‌‌ها تصمیم بگیرند، اما به‌مرور (اگرچه به‌سختی) توانستند میزان اثرگذاری خود را در مدیریت جامعه افزایش داده و تثبیت کنند و شاید بتوان یکی از قله‌های این خواست را انقلاب فرانسه در سال 1789 دانست که علیه خاندان بوربن‌ها انجام شد و مردم خواستند که به‌جای حکومت پادشاهی، نظامی مردمی داشته باشند. البته این انقلاب با مرگ و اعدام بسیاری از همان مردم محقق شد و زود هم مردم‌سالاری در فرانسه محقق نشد!

اما نقش مردم در فرهنگ اسلام، تعریف دیگری داشته و دارد؛ در اندیشه اسلام و تفکرات اسلامی در یک‌هزار و 400 سال قبل، توجه به رأی مردم وجود داشته و این افتخاری برای دنیای اسلام و اندیشه‌های مترقی اسلامی است. زمانی که مسئله سرنوشت و حق مردم در تعیین سرنوشت اصلاً جایگاهی نداشته، اسلام به مسئله نظرخواهی از مردم و حقشان بر سرنوشتشان توجه داشته و این به‌طور مشخص در اندیشه دوران پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم در قالب مفهوم بیعت که در نوع خودش آغازی برای توجه به مسئله نظر خواستن از مردم درباره سرنوشتشان بوده، یا مفهومی مثل شورا که در قرآن مورد توجه قرار گرفته و یا جایی که به‌عنوان یک دستور به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم داده می‌شود که ای پیامبر! «وَشاورهُم فی الامر» که این امر اجتماعی و سیاسی است، دیده می‌شود.

به عبارت دیگر از نگاه دین مبین اسلام مردم نه‌تنها حق دارند که در مدیریت کشور و جامعه خود نقش‌آفرینی کنند، بلکه وظیفه دارند که درباره مسائل مختلف جامعه خود بی‌تفاوت نبوده و با توجه به سازوکارهای تعریف‌شده و قانونی، در سرنوشت خود مشارکت کنند. در کشور ما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین عرصه‌های نقش‌آفرینی مردم، شرکت در انتخابات است. در این سازوکار با توجه به مدل نوع حکمرانی که مردم‌سالاری دینی از سوی مردم برگزیده شده است، واجدین شرایط می‌توانند رئیس‌جمهور، نمایندگان مجلس، اعضای شوراهای اسلامی شهرها و خبرگان رهبری را انتخاب کنند؛ درست همان فرایندی که طی پنج ماه گذشته در چهار موعد زمانی اتفاق افتاده است. درواقع مردم ما از اسفندماه در چهار مرحله نمایندگان مجلس، خبرگان رهبری و رئیس‌جمهور انتخاب کردند و این بدان معنی است که در ایران این مردم هستند که خادمان خود و روش خدمت را تعیین می‌کنند و اینک در آستانه مرحله دوم انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری نیز باید گفت ملت ایران برای ساختن آینده خود و فرزندانشان پای صندوق رأی آمده و به برنامه‌ها و نگرش و بینش کاندیداها رأی خواهند داد و امید است شاهد انتخاب خادمان مخلص و کوشایی باشیم.