نوجوانان و جوانان استان همدان همواره در عرصه‌های مختلفی خوش درخشیده و توانسته‌اند افتخارات بسیار بزرگی را برای دارالمؤمنین و دارالمجاهدین ثبت و ضبط کنند. یکی از این عرصه‌ها، عرصه قرآن است که به لطف خداوند شاهد پیشرفت خوبی در زمینه تربیت حافظان و قاریان هستیم.

این شهر با فعالیت مؤسسات قرآنی متعدد که بیشتر آن‌ها به‌صورت خودجوش و مردمی اداره می‌شود، اقدامات مؤثری داشته و در برخی از موارد شاهد حضور افراد از سایر استان‌ها برای دریافت آموزش‌های لازم در این مؤسسات هستیم.

در این بین نوجوانانی را می‌بینیم که از سن خردسالی پا به این عرصه نهاده و با حمایت‌های خانواده، توانسته‌اند در کمترین زمان ممکن حافظ کل و از محضر این کتاب آسمانی بهره‌مند شوند. این نوجوانان با عشق و علاقه و با توکل قلبی به خداوند مسیر حفظ را با موفقیت پشت سر گذاشته و در مسابقات مختلف استانی و ملی نیز رتبه‌های خوبی کسب کرده‌اند. این بار به سراغ یکی دیگر از نوجوانان حافظ قرآن شهر همدان رفته و با او گفت‌و‌گویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:

حسین بیات هستم متولد 1385 در شهر همدان، حافظ کل قرآن کریم و دارای مدرک درجه سه حفظ که معادل با مدرک کارشناسی است. هم‌اکنون مسئولیت واحد قرآن، ادعیه و زیارت مجموعه فرهنگی و تربیتی ثارالله شهر همدان را برعهده دارم و در پایه یازدهم دبیرستان علوم و معارف اسلامی شهید مرتضی مطهری مشغول به تحصیل هستم.

* حفظ قرآن را از چه سالی آغاز کرده و در چندسالگی موفق به اتمام آن شدید؟

از سال 1391 که 6 سال داشتم حفظ را آغاز کردم و طی دوسال و نیم توانستم حافظ کل شود و مدرکم را که معتبر و بین‌المللی با سه زبان مختلف است، در سن 9 سالگی دریافت کردم.

خانواده نقش کلیدی در تربیت قرآنی فرزندان دارد. حافظان قرآن همواره پیشرفت و موفقیت خود را مدیون خانواده هستند و برای بنده نیز این موضوع صدق می‌کند. از زحمات و حمایت‌های آن‌ها تشکر و قدردانی می‌کنم.

مشوق اصلی بنده مادرم بودند که از همان دوران کودکی مرا تشویق به شرکت در کلاس‌های قرآنی و بعد از آن حفظ کردند. به همین ترتیب بود که در چهار سالگی وارد جامعه‌القرآن شدم. البته پدرم نیز حمایت‌هایی داشتند که قطعاً همواره در ذهنم باقی خواهد ماند.

* آیا در حوزه‌های قرائت یا ترتیل نیز فعالیت دارید؟

بله در کنار حفظ قرائت نیز کار می‌کردم به‌ویژه از 6 سالگی به بعد که مشغول حفظ شدم تا پایان آن نیز این موضوع استمرار داشت و در این زمینه از اساتیدی چون استاد منشاوی و استاد مصطفی اسماعیل نیز تقلید می‌کردم.

با توجه به برنامه‌های زندگی و همچنین مباحث آموزشی مدرسه، روزانه بین 40 تا 60 صفحه قرآن تلاوت می‌کنم. البته در حال حاضر تلاشم را برای شرکت در مسابقات کشوری قرآن و معارف اسلامی وزارت آموزش و پرورش که در این ماه برگزار خواهد شد، به‌کار گرفته‌ام. ناگفته نماند که با توجه به برگزاری مسابقات قرآن مدارس عالی معارف اسلامی سراسر کشور، قرار است در این مسابقات نیز حضور داشته باشم و سعی دارم که در این روزها مرور بیشتری بر آیات الهی داشته باشم.

در همه ابعاد زندگی انسان تأثیرات مثبتی دارد ازجمله اینکه باعث تقویت حافظه می‌شود. به‌دلیل اینکه حافظان قرآن فنون لازم برای حفظ که شامل پیش‌مطالعه، نقش‌بندی آیات، حافظه تصویری، تمرکز و غیره است را فرا می‌گیرند باعث می‌شود که بهره‌وری بیشتری از مغز داشته و آن را فعال کنند.

پس نتیجه می‌گیریم که حفظ قرآن باعث فعال‌تر شدن مغز شده و از همه مهم‌تر از بیماری‌هایی مانند آلزایمر نیز جلوگیری می‌کند. این افراد از این قبیل بیماری‌ها به دور هستند.

همچنین موجب آمرزش گناهان انسان نیز می‌شود و نجات از تنهایی را برای ما به ارمغان دارد چراکه کامل‌ترین کتاب آسمانی است و مانند آن نیز نخواهد آمد.

تأثیر دیگری نیز بر زندگی انسان دارد و آن گره‌گشایی از مشکلات است که هر کس به آن متوسل شود، قطعاً پاسخ خواهد گرفت، در زندگی بنده نیز این موضوع چند بار پیش آمده است.

* همزمان با حفظ، برنامه‌ریزی شما برای یادگیری دروس مدرسه به چه صورت بود؟

بیشتر ساعات روزانه را تکرار و تمرین داشتم. یک روز قبل از اینکه حفظ صفحه جدیدی را آغاز کنم، ابتدا اقدام به پیشخوانی از آن صفحه با استفاده از صوت استاد منشاوی می‌کردم و سپس یک قسمت از بخشی را که قرار بود فردا انجام دهم را حفظ می‌کردم.

هر روز بعد از پایان حفظ صفحه مورد نظر نیز، مادرم سؤالات مربوط به آن صفحه را از من می‌پرسید، اگر در برخی موارد اشکالی وجود داشت از من می‌خواست اشکالاتم را برطرف کرده و بار دیگر آن‌ها را مرور کنم. در کنار آن درس‌های مدرسه و تکالیف مربوط به هر فصل را نیز به‌طور مرتب و منظم انجام می‌دادم. قدم گذاشتن در این مسیر هیچ آسیب و لطمه‌ای به درس‌های مدرسه‌ام وارد نکرد. من حتی برای تفریح‌ کردن نیز برنامه داشتم و به علایقم نیز می‌پرداختم.

*تاکنون در چه مسابقاتی شرکت کرده و حائز رتبه شده‌اید؟

توفیق داشتم در مسابقات متعددی حضور داشته و رتبه‌های برتر کسب کنم. رتبه نخست کشور در مسابقات قرآن مدارس عالی شهید مطهری در حفظ پنج جزء در سال گذشته، مقام سوم مسابقات بسیج کشوری در حفظ کل، مقام چهارم کشوری مسابقات قرآن و معارف اسلامی وزارت آموزش و پرورش، رتبه نخست مسابقات استانی آموزش و پرورش، رتبه نخست حفظ کل در مسابقات دارالقرآن خانه کارگر نیز از رتبه‌های کسب‌شده بنده هستند.

* برنامه‌ریزی شما برای حفظ قرآن به چه صورت بوده است؟

مربیان خوبم در جامعه‌القرآن به‌ویژه خانم روشنیان همواره تأکید داشتند که هرچه سریعتر باید حافظ کل شوم. این موضوع باعث شد که تمرکزم را در آن دوران که سن و سال آنچنانی نیز نداشتم به حفظ اختصاص دهم و به‌صورت روزانه ضمن حفظ آیات جدید، با همراهی مادرم مرور و تثبیت نیز داشته باشم، به این ترتیب هر روز بین چهار تا پنج ساعت را در خدمت قرآن بودم. همین منجر شد تا در کمتر از سه سال به هدفم دست پیدا کنم.

قصد دارم در رشته حقوق یکی از دانشگاه‌های دولتی ادامه تحصیل داده و در کنار آن فعالیت‌های قرآنی را با قوت بیشتری پیگیری کنم. ازجمله اینکه علاقه‌مندم برای کودکان شهر همدان با محوریت آموزش نماز و احکام، دعاخوانی و قرائت قرآن کلاس‌ برگزار کنم.

از آن‌ها می‌خواهم برای یک بار هم که شده ترجمه قرآن را به طور کامل بخوانند. قرآن مفاهیم و معانی بسیار شیرین و لذت‌بخشی دارد که به دل انسان می‌نشیند. این کتاب بهترین و بالاترین معجزه الهی است. پیشنهاد می‌کنم برای درک بیشتر آیات، ترجمه استاد علی ملکی را تهیه کرده و مطالعه کنند چراکه ترجمه بسیار روان و ساده‌ای دارد که برای همه نوجوانان و جوانان قابل فهم و درک است.

این موضوع تجربه شده که افراد بعد از مطالعه کامل ترجمه قرآن، برای قرائت آیات و حتی حفظ آن نیز مشتاق می‌شوند. شاید ابتدا نوجوانان و جوانان بر این باور باشند که خواندن قرآن بسیار سخت است و نمی‌توانند این کار را انجام دهند، اما وقتی وارد این عرصه شده و برای آن برنامه‌ریزی لازم، تلاش، اراده و پشتکار داشته باشند می‌توانند در کمترین زمان ممکن حفظ این کتاب آسمانی را به پایان برسانند. این موضوع را به یکی از دوستان خودم توصیه کردم و او نیز در طرح یک‌ساله حفظ که توسط برخی مؤسسات قرآنی برگزار می‌شود، شرکت کرده و در نهایت توانست حافظ کل شود.

توصیه دیگرم این است که خانواده‌ها، داستان‌ها و معجزات بیان‌شده در قرآن را برای فرزندان خود بیان کنند تا ضمن آشنایی با زندگی پیامبران الهی و ادیان مختلف، برای قرائت و حفظ نیز مشتاق شوند.

*به‌نظر شما آموزش و پرورش تا چه حدودی توانسته در زمینه ترویج مفاهیم قرآنی در بین دانش‌آموزان اثرگذار باشد؟

همانطور که می‌دانیم و شاهد هستیم متأسفانه آموزش و پرورش در زمینه مباحث قرآنی بسیار ضعیف عمل کرده و کوتاهی‌های زیادی داشته. آموزش و پرورش می‌تواند برنامه‌های بسیار خوبی اجرایی کند، ما نیاز به گردهمایی و هم‌اندیشی نخبگان قرآنی دانش‌آموز داریم تا بتوانیم در این زمینه با هم‌اندیشی‌های جمعی اقدامات مؤثری داشته باشیم.

متأسفانه شأن حافظان قرآن رعایت نمی‌شود و این موضوع همواره جای گلایه داشته و دارد. در بین دانش‌آموزان بهترین حافظان و قاریان را داریم که بسیار گمنام مانده‌اند و به این عزیزان توجهی نمی‌شود و حتی کمترین حمایت نیز از این افراد صورت نمی‌گیرد و از کرامت لازم برخوردار نیستند.

باید از کشور‌های اسلامی دیگر الگوبرداری کنیم و آن را با کشور خودمان قیاس کنیم. در کشور‌هایی مانند عراق، کویت و اندونزی همواره به حافظان قرآن اهمیت بالایی داده می‌شود و در خیلی از موارد از این افراد برای برخی کار‌ها مشورت می‌گیرند.

در مدرسه‌ای که من مشغول به تحصیل هستم، معلم درس دین و زندگی فقط به روخوانی و پرسش اکتفا کرده و هیچگونه آموزشی نمی‌دهد. قرآن باید به‌صورت تخصصی در مدارس آموزش داده شود. آموزش و پرورش نیز از افراد نخبه در این زمینه حمایت کند.

متأسفانه دانش‌آموزان فقط به دروسی مانند زبان انگلیسی، ریاضی، فیزیک، زیست، شیمی و غیره توجه دارند و در خیلی از موارد این کتاب آسمانی مورد غفلت واقع شده است. در آموزش و پرورش استان همدان نیز شاهد کم‌کاری‌هایی در این حوزه هستیم؛ به طور مثال برای اعزام دانش‌آموزان به مسابقات کشوری که چند سال قبل به میزبانی استان آذربایجان شرقی برگزار شد، افراد منتخب را با مینی‌بوس نامناسبی اعزام کرده‌اند که بعد از برگشت، این افراد تا چند روز درگیر بیماری بودند.

آموزش و پرورش می‌تواند از ظرفیت مؤسسات قرآنی در سطح مدارس خود استفاده کند، به طور مثال همین جامعه‌القرآن همدان که ظرفیت بسیار بزرگی است و می‌تواند برای تربیت دانش‌آموزان قرآنی اقدامات مؤثری داشته باشد. امید است که دولت چهاردهم توجه ویژه‌ای به این حوزه داشته باشد و بودجه‌هایی نیز برای این نوع فعالیت‌ها در نظر بگیرد.

* درباره حمایت مسئولان به‌ویژه اداره اوقاف هم اگر توضیحی دارید بیان کنید.

متأسفانه سازمان اوقاف و امور خیریه که بزرگترین متولی قرآن در کشور است همواره کم‌کاری‌هایی در حوزه حمایت از حافظان و قاریان داشته که از سال گذشته این روند تا حدودی اصلاح شده و حتی جوایز مسابقات نیز دو برابر شد. اما صرفاً نباید به این میزان بسنده کرد و حمایت‌های دیگری نیز به غیر از مسابقات را مد نظر قرار داد. ضمناً اوقاف و نهاد‌های دیگر باید به تربیت حافظان و قاریان خردسال و نوجوان توجه بیشتری داشته باشند تا این افراد رغبت لازم برای برنامه‌های قرآنی را داشته باشند.

همانطور که گفته شد؛ برای حفظ آیات الهی نیاز است که با توسل و توکل به خداوند از همان دوران کودکی کار را آغاز کرده و با استمرار بخشیدن به آن، این مسئله را به سرانجام برسانیم.

حفظ قرآن ثمرات بسیار زیادی در زندگی انسان‌ها دارد و می‌تواند کمک بسیار خوبی برای تقویت حافظه باشد. همانطور که در مصاحبه‌های متعدد با حافظان داشتیم هیچگاه از توجه به مسائل دیگر زندگی مانند درس خواندن غافل نشده و توجه ویژه‌ای به آینده خود نیز دارند.

سازمان اوقاف و امور خیریه باید حمایت مستمر از چهره‌های قرآنی را در دستور کار خود قرار داده و وزارت آموزش و پرورش نیز از ظرفیت دانش‌آموزان نخبه قرآنی استفاده کند. توجه به درس قرآن مانند سایر دروس مدرسه نیز بسیار اهمیت دارد و توصیه می‌شود که نوجوانان برای آشنایی بیشتر با این کتاب الهی، از ترجمه روان آیات که امروزه به‌راحتی قابل دسترسی است، استفاده کنند.

قرآن کتاب عشق، معرفت و بهترین دوست انسان است