ساوه، بحران آب و کاشت طالبی

 ساوه با ۱۳۵ هکتار زمین کشاروزی (زراعی و باغی) سالانه با تولید حدود یک میلیون تن انواع محصول، از قطب‌های مهم کشاورزی استان مرکزی بود و بر کسی پوشیده نیست که رونق و توسعه در این بخش نیازمند مدیریت درست منابع آبی، اصلاح الگوی کشت و روش های نوین کشاورزی است.

اکنون که ساوه با چالش کم‌آبی مواجه است باید دید که مسوولان و کشاورزان در این زمینه برای توسعه کشاورزی و مدیریت منابع آبی چه اقداماتی انجام دادند؟ و آیا طالبی به عنوان محصولی آب‌بر پا در کفش روش های نوین کشاورزی کرده یا هنوز برای ادامه حیات پنجه در ریسمان روش های سنتی دارد؟.

سوالاتی که پاسخ به آنها را از مسئولان جهاد کشاورزی در شهرستان جویا شدیم که رئیس جهاد کشاورزی شهرستان ساوه  گفت: ساوه نیز مانند بسیاری نقاط کشور با کم آبی مواجه بوده و در این زمینه استفاده از روش های نوین آبیاری و اصلاح الگوی کشت در حال پیگیری است.

علیرضا طهماسبی گفت: براساس کارشناسی ها و برنامه ریزی های انجام شده ۴۱ هزار هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان مستعد اجرای روش های نوین آبیاری است.

وی با بیان اینکه از این میزان تاکنون در ۱۵ هزار هکتار طرح‌های نوین آبیاری به صورت بارانی و قطره‌ای اجرا شده است اظهار کرد: تحقق کامل اهداف تعیین شده در توسعه روش های آبیاری نوین در ساوه نیازمند تداوم ارائه و افزایش میزان تسهیلات بانکی و کمک های دولتی به صورت منظم و مستمر است که در این حوزه با چالش هایی مواجهه هستیم.

تحقق کامل اهداف تعیین شده در توسعه روش های آبیاری نوین در ساوه نیازمند تداوم ارائه و افزایش میزان تسهیلات بانکی و کمک های دولتی به صورت منظم و مستمر است

طهماسبی یاد آور شد: یک هزار هکتار از سامانه های نوین آبیاری اجرا شده در این شهرستان طی سه سال خدمت دولت سیزدهم انجام شده و جهاد کشاورزی آمادگی دارد در صورت افزایش و همچنین تخصیص اعتبارات این بخش، سالانه بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هتکار دیگر نیز اجرا شود.

وی با بیان اینکه عمده طرح های اجرا شده در این شهرستان مربوط به اراضی عمده است افزود: هرچند بخشی نیز در اراضی خرده مالکی اجرا شده اما دیگر چالش ما در شهرستان برای اجرای این طرح ها مربوط به خرده مالکان اراضی است.

مدیر جهاد کشاورزی ساوه در خصوص اصلاح الگوی کشت نیز افزود: هم اکنون به منظور کاهش میزان مصرف آب در جالیزهای زیر کشت طالبی این شهرستان طرح کشت زیر پلاستیکی و نوار تیپ از اولویت های جهاد کشاورزی است که امسال روش آبیاری نوار تیپ در ۷۵ درصد از ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار مرزعه طالبی اجرا شده است.

وی گفت: همچنین کشت زیر پلاستیکی این محصول از دیگر اولویت ها برای مدیریت مصرف آب در جالیزها است که این روش نیز در ۵۰ درصد اراضی اجرا شده که در حالت کلی هر ۲ روش حدود ۷۰ درصد از مصرف میزان آب را در هر هکتار کاهش می دهد.

طهماسبی یادآور شد: تغییر الگوی کشت از دیگر اولویت های جهاد کشاورزی برای مدیریت مصرف آب در اراضی کشاورزی است که در این راستا نیز کشت محصولات جایگزین به ویژه در بخش دانه های روغنی در راستای تامین امنیت غذایی کشور دنبال می شود.

وی خاطرنشان کرد: اما در این بخش چالش عمده ای که با مواجه هستیم، عدم فعالیت عاملان خرید تضمینی است که باعث شد برخی از کشاورزان رغبت چندانی برای کشت این محصولات نداشته باشند.

مدیر جهاد کشاورزی ساوه افزود: امسال ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی این شهرستان زیر کشت محصول طالبی رفته که نسبت به حدود سه هزار و ۳۰۰ هکتار سنوات قبل از ۲۴ درصد کاهش برخوردار است.

با توجه به عملکرد ۲۵ تن در هر هکتار پیش بینی می شود در سال زراعی جاری حدود ۶۲ هزار تن از این محصول در ساوه برداشت و بخش قابل توجهی از آن به استان های همجوار از جمله تهران، البرز، قزوین، همدان و قم منتقل شود.

در کشت سنتی میزان مصرف آب در هر هکتار از اراضی زیر کشت طالبی حدود ۱۲ هزار متر مکعب آب مصرف می شود اما با رعایت شیوه های نوین می توان این میزان را تا حدود ۷۰ درصد کاهش داد.

کشت زیرپلاستیکی محصول برای کاهش تبخیر آب، انتقال آب به مزارع با لوله، استفاده از شیوه های نوین آبیاری و کشت نشاء مزارع از جمله این روش ها است.

افزون بر ۱۳۵ هزار هکتار اراضی کشاورزی در شهرستان ساوه وجود دارد که ۲۱ هزار هکتار آن باغات و ۱۱۴ هزار هکتار دیگر را زمین های زراعی شامل می شود.