راهکارهای هوشمندانه در سیاست خارجی

روز گذشته در مراسم تنفیذ ریاست جمهوری، رهبر معظم انقلاب اسلامی هفت توصیه مهم را به رئیس دولت چهاردهم بیان کرد؛ بخشی از این توصیه‌ها، سیاست خارجی دولت آینده بود. سیاستی که حداقل می‌توان از موضع دشمنان انقلاب اسلامی به سخنان سه روز گذشته نتانیاهوی جنایتکار در کنگره آمریکا اشاره کرد. نتانیاهو در مورد ایران با اشاره به امام خمینی (ره)، گفت: آیت‌الله خمینی وعده داده است که انقلاب اسلامی را به تمام جهان صادر کند و ایران درحال حرکت در این مسیر است‌... نتانیاهوی جنایتکار در ادامه تنها کشور مقابل ایران را، بزرگ‌ترین قدرت دنیا، آمریکا دانست که به‌عنوان نگهبان تمدن غرب در برابر اسلام ایستاده است و جنگ فعلی رژیم اسرائیل در منطقه در این راستا را نه با حماس و حزب‌الله و یمن، بلکه جنگ با ایران دانست.

این بیان نتانیاهوی جنایتکار درخصوص جمهوری اسلامی ایران، حکایت از موفق و مؤثر بودن سیاست خارجی کشورمان دارد؛ به‌طوری که وی ایران را تهدید بسیار جدی برای آمریکا دانست و حتی تظاهرات‌های متعدد حمایت از غزه در دنیا را از سوی ایران می‌داند. البته ایران اسلامی چنین تظاهراتی را سامان‌دهی نکرده، اما الگوی گرفته‌شده این اعتراض‌ها در حمایت از فلسطین در دنیا و آمریکا، برگرفته از الگوی رفتاری انقلاب اسلامی ایران است. باید اذعان داشت مؤثر بودن سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که مستنداً از زبان دشمنان انقلاب مطرح می‌شود، حاصل مقاومت و پافشاری اصول مستحکم و والا در سیاست خارجی بوده که عیناً این اصول در قانون اساسی آمده؛ در قانون اساسی اسلام معیار سیاست خارجی است، بنابراین موضع‌گیری در مقابل کشورها و مسائل مختلف، باید مختصات دینی داشته باشد. اسلامی که الزاماً خدمت به مردم جهان را نه برای اینکه هم‌دین و هم‌باور خود بوده، بلکه از حیث خلقت یکسان و بشر بودن، آرمان و سعادت دانسته و حتی هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با کفاری که سر جنگ و براندازی نداشته باشند را دنبال می‌کند.

سه اصل «عزت، حکمت و مصلحت» در مقوله سیاست خارجی که «عزت»، نفی دیپلماسی التماسی چه در کلام و چه در محتوا و پرهیز از چشم دوختن به حرف و تصمیم مقامات کشورهای دیگر و «حکمت» مبتنی بر رفتار وگفتار خردمندانه، اندیشیده‌شده و عقلانیت در تصمیمات و دقت در اقدامات دفعی و «مصلحت» به مفهوم داشتن انعطاف در موارد لازم یعنی یافتن راهی برای گذشتن از کنار موانع دشوار و ادامه دادن راه برای رسیدن به هدف و همان مختصات لازم برای سیاست خارجی انقلابی بوده که تغییرناپذیری آن مسلم است.

به شعار ما می‌توانیم که رهبر انقلاب اسلامی دیروز در مراسم تنفیذ خواستار همیشگی بودن آن شدند، در سیاست خارجی نه‌‌تنها در تاکتیک‌ها و روش‌های دیپلماسی که اقتضای خاص خود را دارد، بلکه در اصول ثابت با نفی هرگونه سلطه‌پذیری در حوادث و موضع‌گیری‌ها نیز صراحتاً می‌بایست اقدام و شفاف بیان شود. ما می‌دانیم با توجه به ظرفیت‌سازی‌های جدید تحولات فلسطین، دامنه نفوذ انقلاب اسلامی در جهان اسلام و دنیا که برآمده از فرهنگ مقاومت است، اهمیت چندانی یافته که در کنار آن برای اولویت‌های سیاست خارجی با این راهبردها و مختصات، اگر در اجرا با راهکارهای هوشمندانه همراه شود، آثار شگفت‌انگیزی به همراه داشته و حتی ظرفیت حل بخش مهمی از مشکلات جهان اسلام و دنیا را در پی خواهد داشت، انشاالله.