کارسازترین مشوق حمایتی برای توسعه پتروپالایشگاه‌ها چیست؟

توسعه پتروپالایشگاه‌­ها به منظور فاصله گرفتن کشور از خام فروشی، سیاستی است که باید به اجرا گذاشته شود. پیش­‌بینی‌­های قانونی برای این موضوع انجام شده است اما متأسفانه در عمل هنوز اتفاق خاصی را در این زمینه شاهد نیستیم.

بر اساس قانون، کسانی که به راه‌­اندازی یک واحد پتروپالایشگاهی بپردازند، تا یک سال از خوراک رایگان بهره­‌مند می­شوند. اما این فقط یک مصوبه قانونی است و هنوز به یک اقدام عملیاتی و حمایتی تبدیل نشده است. این در حالی است که برخی پتروپالایشگاه­‌ها به مراحل بهره­‌برداری رسیده‌­اند و منتظر تخصیص خوراک هستند.

علاوه بر این در برنامه هفتم توسعه مصوب شده است که می­توان روزانه 150 هزار بشکه نفت را با تجهیزات موردنیاز پتروپالایشگاه­ها تهاتر کرد. این مصوبه به زعم بسیاری در شرایط تحریم بسیار کمک کننده است و می­تواند به عنوان راه گریزی برای مقابله با تحریم­ها عمل کند. این مصوبه نیز هنوز فرصت اجرایی شدن پیدا نکرده است.

راه­‌اندازی هر واحد پتروپالایشگاه­ی نیاز به سرمایه‌­گذاری بالایی دارد. بنابراین، نیاز است به اعمال مشوق‌­ها بپردازیم تا بخش خصوصی انگیزه­‌ای برای ورود به این حوزه داشته باشد.

با توجه به مزیت­‌هایی که پتروپالایشگاه‌­ها برای کشور دارد، رهبر معظم انقلاب و اسناد بالادستی تأکید زیادی بر لزوم راه‌­اندازی آن­ها دارند. با توجه به این موضوع، باید منتظر شویم و ببینیم که دولت چهاردهم چه برنامه‌­ای برای توسعه پتروپالایشگاه‌­ها دارد و وزیر پیشنهادی وزارت نفت چه رویکردی را در این زمینه در پیش می­گیرد.

نظرات جعفر قادری، عضو مجلس شورای اسلامی را در مورد مسائلی که در بالا مطرح شد، جویا شدیم که نتیجه­‌اش را در ادامه می‌­خوانید.

قادری با اشاره به این موضوع که ما باید به هر طریقی که می­‌توانیم از خام فروشی فاصله بگیریم، تصریح کرد: در شرایط فعلی باید نفت خام را تبدیل به فرآورده‌­های نفتی و محصولات پتروشیمی کنیم تا منفعت بیشتری نسبت به خام فروشی برایمان به ارمغان بیاورد. از آنجایی که می­‌توانیم به جایگزینی گاز با بنزین بپردازیم، بهتر است نفت را در پتروپالایشگاه­‌ها تبدیل به محصولات دیگر کنیم و آن­ها را به فروش برسانیم.

وی ادامه داد: توسعه پتروپالایشگاه‌­ها و تولید محصولات نهایی و فرآورده­‌ها به ما کمک می‌­کند که تنوع محصولات صادراتی داشته باشیم و ارزآوری خوبی هم نصیب کشور می­‌شود. با توجه به تمامی این مزیت­‌ها نیاز است دولت چهاردهم برنامه دقیقی برای توسعه پتروپالایشگاه‌­ها داشته باشد.

عضو مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: منطقی­‌ترین کاری که در شرایط فعلی می­‌توانیم در حوزه انرژی انجام دهیم، این است که به توسعه پتروپالایشگاه‌­ها همان طور که در برنامه هفتم توسعه آمده است، مبادرت کنیم.

قادری گفت: در قانون حمایت از پتروپالایشگاه­‌ها و قانون تأمین مالی تولید و زیرساخت­‌ها بحث تنفس خوراک اجازه داده شده است. موضوع مشارکت دولت نیز در این پتروپالایشگاه‌­ها پیش‌­بینی شده است. استفاده از روش تهاتر نفت با تجهیزات مورد نیاز پتروپالایشگاه‌­ها نیز مصوب شده است. این موارد را می‌­توانیم به عنوان مشوق­‌هایی برای توسعه پتروپالایشگا­ه‌­ها اعمال کنیم.

وی ادامه داد: از طریق روش­‌هایی که در بالا گفته شد، می‌­توانیم نیازهای کشور را برطرف کنیم. بخش نفت حوزه­‌ای نیست که بتوانیم با آزمون و خطا آن را پیش ببریم. باید فردی مسئولیت وزارت نفت را برعهده بگیرد که آشنایی کامل به این حوزه داشته باشد، در محیط داخلی و بین­‌المللی چهره شناخته شده­‌ای باشد و مسیرهای مناسب سرمایه‌­گذاری را بشناسد.

عضو مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: فردی باید به عنوان وزیر نفت معرفی شود که بتواند از ظرفیت نهادهای دولتی و بخش خصوصی به خوبی در راستای توسعه سرمایه­‌گذاری­‌ها و پیشبرد پروژه­‌ها بهره ببرد. وزیر نفت پیشنهادی باید برنامه‌­ای ارائه دهد که بتواند نقش کلیدی نفت را در اقتصاد کشور پیش ببرد و باید بتواند سیاست‌­ها را به سمتی ببرد که حتی الامکان از خام فروشی فاصله بگیریم و به تولید محصولات نهایی و با ارزش افزوده بالا مبادرت کنیم. این امر نیازمند برنامه­‌ریزی برای توسعه پتروپالایشگاه­‌هاست که در برنامه هفتم توسعه نیز مورد تأکید قرار گرفته است. مجوز تنفس خوراک و تهاتر نفت با تجهیزات کارسازترین مشوق حمایتی برای توسعه پتروپالایشگاه­‌ها است.

وی ادامه داد: در حوزه انرژی موضوعات مختلفی وجود دارد که وزیر نفت آتی باید بتواند برای آن­ها چاره‌­اندیشی داشته باشد. متأسفانه ما در زمستان مشکل تأمین گاز منازل را داریم و در زمستان برای تأمین گاز واحدهای نیروگاهی با مشکل مواجه می­‌شویم. این شرایط باید اصلاح شود.

قادری گفت: در بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی آقای پزشکیان برای وزارت نفت، به بررسی برنامه وی برای توسعه پتروپالایشگاه­‌ها می­پردازیم. با توجه به مزیت­هایی که توسعه این مجتمع‌­های صنعتی برای کشور دارد، باید ببینیم وزیر نفت بعدی چه برنامه‌­ای برای توسعه آن­ها و دور کردن کشور از خام‌فروشی دارد.