رئیس سازمان نظام پرستاری استان همدان مطرح کرد:

ضرورت توجه به چالش کمبود پرستار در کشور

بی‌توجهی به پرستاران و نارضایتی‌های آنان سبب مهاجرتشان به کشورهای دیگر شده است

هرمز نیک‌قدم با حضور در تحریریه روزنامه سپهرغرب درخصوص مشکلاتی که جامعه پرستاری با آن‌ها مواجه است گفت: کمبود شدید پرستار در سطح کشور و به تبع استان ما یکی از اصلی‌ترین معضلات بخش درمان است؛ ما اکنون در سرازیری خطر کمبود نیروی پرستاری قرار گرفته‌ایم که باید مسئولین در این خصوص فکری اساسی و جدی بکنند.

وی با بیان اینکه نبود برخی حمایت‌ها سبب شده که نیروی پرستاری را در اثر مهاجرت یا ترک کار از دست بدهیم، ابراز کرد: چرا دانشجویی که در سیستم دولتی تحصیل و امکاناتی را دریافت کرده، اکنون که ما به او نیاز داریم، باید از کشور خارج شود؟

نیک‌قدم با اشاره به برخی بی‌انگیزگی‌ها و نارضایتی‌ها در بحث مالی، افزود: اولویت پرستاران، بیماران و بهبودی شرایط جسمی آن‌ها است که به بهترین نحو خدمات‌رسانی صورت گیرد؛ آن‌ها خواستار این هستند که به مرزوبوم خود خدمت کنند، اما شرایط موجود سبب نارضایتی‌ شده است. بسیاری از پرستاران ما کارانه سال 1401 خود را هنوز دریافت نکرده‌اند؛ پولی که با وجود تورم و گذشت زمان، ارزش خود را از دست می‌دهد.

وی درخصوص اینکه چه تعداد از پرستاران استان همدان مهاجرت یا ترک کار کرده‌اند؟ گفت: اطلاعات و آمار موثقی در دسترس نیست. اما خروجی و کم شدن پرستار از کادر بیمارستان وجود دارد که یا شغل دومی برای خودت انتخاب و یا اینکه به کشور دیگری مهاجرت کرده‌اند.

این مقام مسئول در حوزه پرستاری استان با اشاره به تعداد پرستاران فعال، ابراز کرد: در سطح استان پنج هزار و 500 پرستار داریم که از این تعداد یک‌هزار و 400 نفر آقا و سه هزار و 300 نفر خانم هستند.

وی درخصوص اضافه‌کاری اجباری پرستاران نیز گفت: اضافه‌کاری پرستاران ساعتی 20 هزار تومان است و برای آنان اضافه‌کاری اجباری درنظر گرفته می‌شود که با توجه به پایین بودن مبلغ پرداختی، تمایلی به کار کردن بیشتر ندارند و همین امر باعث نبود نیروی فعال و کارآمد در سیستم درمان می‌شود.

نیک‌قدم با اشاره به آموزش‌های ضمن خدمت پرستاران، افزود: در استان در اکثر بیمارستان‌ها آموزش‌ ارائه می‌شود و بخشی از پرستاران در دانشگاه علوم پزشکی همدان عضو هیئت‌علمی هستند. درواقع ازلحاظ آموزش هیچ کمبودی وجود ندارد؛ همچنین پذیرش دانشجوی دکترا در این دانشگاه صورت می‌گیرد.

وی با اشاره به امکاناتی که نظام پرستاری در اختیار پرستاران قرار می‌دهد، عنوان کرد: خدمات فرهنگی و رفاهی ازجمله اسکان در سایر شهرهای کشور، برگزاری مسابقات ورزشی به میزبانی یکی از استان‌ها و مواردی از این‌دست صورت می‌گیرد، اما این خدمات کم نمی‌تواند تأمین‌کننده رفاه پرستاران باشد.

این مقام مسئول با بیان اینکه رفاهیئت وزارت بهداشت قابل قیاس با سایر ارگان‌ها نیست، افزود: معاون رئیس‌جمهور (محمدرضا مخبر) ابلاغیه‌ای در این خصوص ارسال کردند، اما تاکنون عملی نشده است. در سایر ارگان‌ها در مناسبت‌های سال تشویقی یا هدیه برای کارکنان درنظر دارند، اما در وزارت بهداشت در روز پرستار فقط شاخه گلی به‌عنوان تقدیر تهیه می‌شود که آن‌هم به دست تمام پرستاران نمی‌رسد.

وی اذعان کرد: جامعه پرستاری بیشترین نیرو در دانشگاه علوم پزشکی است؛ به‌واقع از 15 هزار نیرو، حدود پنج هزار نفر پرستار هستند.

نیک‌قدم با بیان اینکه در چارت سازمانی وزارت بهداشت معاونت پرستاری وجود ندارد، گفت: نبود این جایگاه در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور باعث شده که نتوانیم به‌درستی از حقوق پرستاران دفاع و مشکلات و دغدغه‌های کاری آنان را مطرح کنیم؛ همین نارضایتی‌ها سبب می‌شود که پرستار کار نکند و در اثر نبود نیرو، یک پرستار مسئولیت 12 بیمار را برعهده بگیرد که کیفیت پایین می‌آید و خدمات ضعیف ارائه می‌شود.

وی ادامه داد: اگر یک پرستار کار چهار بیمار را برعهده بگیرد و مزایا به‌موقع پرداخت شود، هم بیمار و هم پرستار به رضایت‌مندی خواهند رسید و کیفیت رسیدگی به بیماران مطلوب خواهد شد.

نیک‌قدم با اشاره به اینکه عقب‌افتادگی در پرداخت کارانه پرستاری یکی از نارضایتی‌هایی بوده که متأسفانه چندین‌سال است در این وزارتخانه حل نشده، گفت:‌ نبود کسی که به این موارد رسیدگی کند، به مشکلات پرستاران افزوده است.

عضو هیئت‌رئیسه سازمان نظام پرستاری استان همدان نیز در ادامه درخصوص دستاوردهای انقلاب اسلامی در سطح درمان و خدمات ابراز کرد: کارهایی که در این چندسال انجام شده، با قبل قابل مقایسه نیست و در این خصوص جهش خوبی صورت گرفته؛ اما برخی کج‌سلیقگی‌ها و نارضایتی‌ها باعث شده که مردم طعم شیرین آن را احساس نکنند و به تبع آن جامعه پرستاری هم دچار همین مشکل شده است.

ابراهیم بختیاری با اشاره به طرح چابک‌سازی بدنه دولت، اظهار کرد: متأسفانه برخی دستورالعمل‌ها و ابلاغیه‌هایی که در این خصوص صادر می‌شود، نخست از وزارت بهداشت، درمان و آموزش و پرورش آغاز می‌شود؛ درحالی که برای اینکه سطح یک جامعه ارتقا پیدا کند، بایستی این دو وزارتخانه تقویت شوند.

در ادامه اذعان کرد: وقتی یک معلم خوب پرورش پیدا کند، سطح علمی بالا می‌رود و زمانی که بخش درمان کیفیت بهتری داشته باشد، وضعیت سلامت یک جامعه رو به بهبود می‌رود.

وی با تأکید بر قانون خودگردان کردن بیمارستان‌ها، گفت: اصل 43 قانون اساسی اشاره کرده است که بهداشت‌ودرمان و آموزش‌وپرورش باید برای مردم رایگان باشد، اما آیا این اتفاق افتاده است؟

بختیاری با اشاره بر ایجاد مرکز درمانی جدید، ابراز کرد: زمانی که بیمارستان یا درمانگاهی جهت خدمت به مردم ساخته می‌شود، باید بتوانیم نیروی انسانی آن را نیز تأمین کنیم و صرفاً ایجاد فضای فیزیکی نباشد.

وی با اشاره به عدم تعادل بین نیروی انسانی و حجم کار در کشورمان و انعکاس کیفیت خدمات پزشکی و درمانی در کشورهای پیشرفته، گفت: این موارد باعث شده سطح توقع مردم از توان نظام سلامت بالا برود و از طرفی ما نتوانیم این نیاز را جبران کنیم.

این مقام مسئول ادامه داد: بخش درمان دوست‌دار این است که خدمات پرستاری را همچون کشورهای اروپایی ارائه کند، اما به‌دلیل مشکلاتی همچون مسائل مالی، عدم جذب نیروی انسانی و بی‌عدالتی در پرداخت حقوق و مزایا به کادر درمان در مقایسه با شاغلین در سایر سازمان‌ها، این امکان وجود ندارد.

بختیاری با اشاره به نقش مؤثری که پرستار به‌عهده دارد، گفت: پرستار سپر دفاعی بین مشکلات موجود و بیمار است. تمام موانع سر راه ارائه خدمت به بیمار در سطوح بالادستی و پایین‌دستی را این قشر پوشش می‌دهد؛ برای مثال اگر نظافت، حوزه خدمات و بخش پزشکی مشکل‌دار شود یا اُفت کند و مواردی از این‌قبیل، این قشر زحمت‌کش است که باید متحمل جبران و رفع مشکل شود و بیماران و همراهان آن‌ها توقع دارند پرستاران پاسخگوی همه موارد باشند.

وی با توجه به اینکه حجم کار پرستاران بالا و مرخصی‌های آنان کم است و زمان استراحت لازم جهت ارائه خدمت مطلوب به بیماران دیده نشده، افزود: پرستاران برای دریافت مرخصی باید از ماه قبل اقدام کنند و به‌طور کلی خانواده‌های آن‌ها باید برای مراسم‌های عزا و عروسی زمان خود را با فردی که در خانواده پرستار است، تنظیم کنند! وگرنه این افراد نمی‌توانند در مراسم‌ها شرکت کنند.

بختیاری اظهار کرد:‌ پرستاری و درمان را نمی‌توان با پول قیاس کرد و انتخاب عنوان «پرستاری» برای این قشر از جامعه واقعاً برازنده و زیبا است.

این مقام مسئول با اشاره به استاندارهای بین‌المللی که در بیمارستان‌ها انجام گرفته است، گفت: یکی از بهترین راه‌های ارزشیابی بیمارستان‌های کشور، استفاده از استانداردهای بین‌المللی است که توجه به آن موجب افزایش ایمنی بیمار و ارتقای کیفیت خدمات می‌شود؛ البته این استانداردها در مراکز درمانی که از تجهیزات فرسوده و کمبود نیروی انسانی رنج می‌برند، پیاده شده است که باعث می‌شود مطلوبیت و کیفیت مد نظر صورت نگیرد.

وی به برطرف شدن مواردی از قبیل اشکالات پایین‌دستی، استانداردهای اعتباربخشی، دستورات خلق‌الساعه بالادستی، هزینه‌های بالای درمان که منجر به مقروض شدن بیمار شود که همگی کیفیت ارائه خدمات را تحت شعاع خود قرار می‌دهد اشاره کرد و افزود: به فرموده مقام معظم رهبری وقتی یک فرد بیمار می‌شود، به غیر از بیماری نباید دغدغه چیز دیگری را داشته باشد تا مراحل درمان خود را بدون هیچ شرایط سخت دیگری، طی کند.

این عضو هیئت‌رئیسه سازمان نظام پرستاری استان همدان درخصوص مشکلاتی که بیمارستان بعثت با آن مواجه است گفت: با توجه به اینکه بعثت بیمارستان معین در غرب کشور است، این مرکز علاوه‌بر پذیرش بیماران استان همدان، میزبان بیماران استان‌های مجاور نیز هست. به همین علت مشخص نیست چه تعداد مریض در طول روز به این بیمارستان مراجعه می‌کنند و کثرت مراجعین موجب شلوغی، گاهی کمبود تخت، محدودیت امکانات رفاهی و اعتراض مراجعین می‌شود.

این مقام مسئول با اشاره به ارزیابی و اعتباربخشی و ارتباط آن با جامعه پرستاری که در بیمارستان‌ها انجام می‌شود، ابراز کرد: این ارزیابی درواقع یکی از موارد استانداردهای بین‌المللی است و اگر بیمارستان نمره گروهی را در این خصوص دریافت نکند، سطح امتیاز آن پایین می‌آید و همین باعث می‌شود مدیران زحمتکش مراکز درمانی تمام تلاش خود را جهت ارائه خدمات مطلوب‌تر و به دنبال آن گرفتن رتبه بالاتر در ارزیابی، به‌کار بگیرند.

بختیاری در پایان صحبت‌ها ضمن تبریک به آقای پزشکیان رئیس‌جمهور محترم و مردمی، خواستار برطرف شدن این مشکلات در دولت جدید شد و گفت: انشاالله با توجه به دغدغه‌مندی ایشان، تلاش جدی جهت رفع موانع معیشتی پرستاران و کادر درمان و همچنین تعاملات خوب اعضای کشوری نظام پرستاری با دولت‌مردان را شاهد باشیم و درواقع آرزوهای چندین‌ساله پرستاران محقق شود.