صنعت دانش‌بنیان داروسازی، ستون سوم توسعه استان

برای انسان‌ها وقتی موضوع سلامت اهمیت می‌یابد که این نعمت الهی به خطر بیفتد؛ همه ما به‌خوبی روزهای دست‌وپنجه نرم کردن با بیماری کرونا و مرگ‌ومیرهای روزانه ناشی از ابتلا و مبهم بودن راه درمان آن را به‌خاطر داریم، چه در حوزه پیشگیری و واکسیناسیون و چه در حوزه درمان، همه با یک ابهام دردناک و ترس‌آور مواجه بودند؛ هر روز صفحات خبری پُر بود از گزارش‌هایی از فداکاری کادر درمان، اما کمتر از گروهی که به فکر کشف دارویی برای پیشگیری و یا درمان بودند، سخن به میان می‌آمد؛ داروسازان به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین گروه‌های فعال در حوزه درمان، اگرچه در خط مقدم مقابله با بیماری‌ها حضور ندارند، اما محصول تولیدشده از دانش و توانایی آن‌ها، تضمین‌کننده سلامت جامعه است.

حوزه داروسازی نه‌تنها در بخش سلامت مؤثر است، بلکه خود می‌تواند به‌عنوان پیشران اقتصادی تعریف شود؛ با بررسی کوتاهی در حوزه داروی کشور، درمی‌یابیم تولید دارو در داخل 9 درصد است و فقط چهار درصد از این داروها وارد می‌شوند. ازنظر ارزش بازار، 55 درصد از ارزش بازار به تولیدکنندگان داخلی و 45 درصد از آن به ارزش بازار واردات تعلق دارد.

نرخ بالای مصرف دارو در کشورمان، ایران را به دومین سرانه مصرف‌کننده در آسیا و بیستمین در جهان تبدیل می‌کند؛ سرانه مصرف دارو در کشور حدود 63 دلار است. همچنین تعداد متوسط ​​داروهای تجویزشده پزشکان در سطح بین‌المللی دو واحد است، درحالی ‌که در ایران سه‌ونیم واحد برآورد می‌شود. ماده مؤثره این صنعت 40 درصد در داخل تولید شده و 60 درصد وارد می‌شود و توسعه صنعت دارویی، یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی کشورها به‌شمار می‌رود؛ بنابراین امروز هر کشوری در جهان به دنبال توسعه بازارهای دارویی خود است و ایران نیز به‌ویژه در سال‌های گذشته، توسعه بازار دارویی خود را هدف‌گذاری کرده است.

در ایران بیش از 150 شرکت داروسازی در زمینه تولید داروهای آماده مصرف و حدود 75 شرکت نیز در حوزه تولید مواد مؤثره و بسته‌بندی دارو، فعالیت می‌کنند. نیروهای شاغل در این صنایع به‌طور مستقیم حدود 25 هزار نفر و به‌طور غیر مستقیم در شرکت‌های توزیعی، داروخانه‌ها و شرکت‌های پشتیبان، بیش از 100 هزار نفر هستند.

با این تفاسیر همان‌طور که گفته‌ شد، تقویت صنعت داروسازی به‌خوبی می‌تواند به‌عنوان پیشران اقتصادی یک کشور و یا منطقه تعریف شود؛ همچنان که یکی از ظرفیت‌های استان همدان درحال حاضر، وجود کارخانه‌های داروسازی در شهرستان تویسرکان است. به‌نحوی‌ که این شهرستان می‌تواند به هاب تولید داروی غرب کشور تبدیل شود.

در تویسرکان سه کارخانه هگمتان‌دارو، تدبیردارو و فاران‌شیمی با قوت درحال فعالیت هستند که فقط در یک نمونه فاران‌شیمی درحال حاضر تولید سالانه حدود یک میلیارد و 300 میلیون انواع قرص و کپسول، هفت میلیون انواع شربت، دو میلیون محلول همودیالیز و تولید حجم‌های مختلفی از مواد مؤثره دارو را در دستور کار مجموعه دارد و در تولید هشت دارو وابستگی کشور را به خارج برطرف و برای 450 نفر فرصت شغلی ایجاد کرده است.

این حجم از توانمندی بیش از هر چیز، نیاز به حمایت و برنامه‌ریزی برای ایجاد زنجیره ارزش دارویی در استان دارد؛ به‌نحوی که اگر توسعه استان همدان بر پایه کشاورزی و گردشگری تعریف شده است، صنعت دانش‌بنیان داروسازی نیز به‌عنوان ستون سوم توسعه استان تعریف شود و درعین‌حال با ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه گردشگری سلامت، همدان که با نام بوعلی‌سینا در جهان بیشتر شناخته شده است، در همان سطح و اندازه در حوزه سلامت مردم جهان مؤثر باشد.