مزارع خورشیدی شناور؛ راهکار کاهش تبخیر آب و آلودگی هوا

همزمان با افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و تشدید تغییر اقلیم، کشورهای مختلف به‌دنبال گذر از تولید انرژی از سوخت‌های فسیلی و استفاده از انرژی‌های پاک هستند.
در دهه‌های اخیر کشورهای پیشرفته جهان پیشتاز استفاده از این انرژی‌ها بودند و انواع انرژی‌های خورشیدی، بادی، بیوگاز و... را مدنظر قرار داده‌اند اما در سال‌های اخیر این مهم، مورد توجه کشورهای خاورمیانه نیز قرار گرفته و همسایگان ما ازجمله عمان، امارات، ترکیه و... بخش زیادی از انرژی خود را از طریق روش‌های نوین و با آلایندگی کمتر به دست می‌آورند.
یکی از فناوری‌هایی که به شدت مورد استقبال قرار گرفته، «مزارع خورشیدی شناور» است که بر روی رودخانه‌ها و دریاچه سدها نصب شده تا علاوه بر تولید برق، از تبخیر منابع آبی نیز جلوگیری کند. این فناوری از سال 2018 در کشورهایی با تراکم جمعیت بالا به‌عنوان یک راه‌حل بالقوه برای تولید برق پاک استفاده شد و به سرعت در همه کشورها جهان رواج پیدا کرد.
به‌تازگی تحقیقی از آکادمی انرژی آلمان در اردن (Gea Jordan Academy) دستاوردهایی این فناوری را بررسی کرده است.
بر اساس این مطالعه، افزایش راندمان تولید برق پاک با قیمت‌های ثابت و حفظ منابع آبی با کاهش میزان تبخیر به‌ویژه در فصل تابستان اصلی‌ترین کارآِیی‌های این مزارع هستند. همچنین کاهش میزان انتشار کربن در نتیجه کاهش تولید برق فسیلی و ایجاد محلی برای پرورش ماهی، افزایش گیاهان آبزی و کاهش جلبک‌ها از دیگر مزایای این فناوری است.
این گزارش می‌افزاید؛ پنل‌های خورشیدی مانند پنل‌های خورشیدی روی زمین کار می‌کند و.ماژول‌های فتوولتائیک برق جریان مستقیم تولید می‌کنند که توسط باتری‌های پنل ذخیره‌سازی می‌شود و اینورترها آن را به جریان متناوب تبدیل می‌کنند.در فرآیند کاری این مزارع، موضوع خنک شدن پنل‌ها نیز توسط جریان آب انجام می‌شود که باعث می‌شود عمر پنل‌ها طولانی‌تر شود. البته این فناوری نسبت به سیستم‌های زمینی هزینه‌بر است و نیاز به دانش فنی بالاتری دارد.
محققان می‌گویند؛ درصد موفقیت این فناوری به انتخاب محل مناسب نصب بستگی دارد و انتخاب این محل نیازمند مطالعه عوامل متعددی ازجمله سرعت باد، ظرفیت نصب و انواع حرکت آب قبل از شروع و اجرای این دست پروژه‌هاست.
در این گزارش آمده است؛ ممکن است این فناوری با ممانعت از ورود نور خورشید به سطح آب زندگی موجودات برخی آبزیان را با خطر مواجه کند اما این اثر هنوز قطعی نشده و نیازمند مطالعات بیشتری است.
با وجود اینکه کشورهای آسیایی ازجمله عمان، هند، چین، تایلند، سنگاپور و...از این فناوری بهره گرفته‌اند، این مهم در کشور ما مغفول مانده است. این درحالی است که کشور ما از طرفی با دلیل تولید برق فسیلی با معضل آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند، از طرفی نیز با مشکل تأمین برق در شبکه روبه‌روست و همچنین سطح تبخیر شدید منابع آبی سطحی کشور را دچار مشکل کرده و در برخی مناطق مانند دریاچه ارومیه، متوسط شدت تبخیر سه برابر سایر نقاط جهان است.
با توجه به موارد مذکور استفاده از این فناوری می‌تواند کلیدی برای حل سه چالش اساسی کشور ما باشد.