کد خبر : 86842
تاریخ : 1403/7/8
گروه خبری : گردشگری

گردشگری سیاه و مقاصد آن در ایران


گردشگری تاریک در اوایل دهه 90 توجه‌ها بخش علمی و آکادمیک را به خود جلب کرد؛ کم کم عموم مردم و رسانه‌ها نیز به آن علاقه‌مند شدند؛ تعریف اولیه‌ای که توسط جان لنون و مالکوم فولی ارائه شده گردشگری سیاه را به‌عنوان نمایشی از اعمال غیرانسانی و نحوه تفسیر آن برای بازدید کنندگان تعریف کرد؛ کوین فاکس گاتهام پس از تعریف قبلی تعریف دیگری را در نشریه‌ای منتشر کرد: «سفر مردم به مکان‌هایی که با مسائلی مانند پریشانی قساوت یا غم و درد شناخته می‌شوند؛ یک زیر مجموعه خاص تر از گردشگری سیاه گردشگری فاجعه است که به موقعیت‌هایی اشاره دارد که در آن گردشگری از یک پیامد یافاجعه بزرگ نشأت گرفته است.»
برخی این مکان‌ها جنبه تاریخی دارند و با فرهنگ و گذشته مردم آن منطقه گره خورده‌اند؛ با بازدید از مکان‌های گردشگری سیاه این فرصت فراهم می‌شود تا بخشی از تاریخ آن کشور را بهتر درک کنیم؛ گردشگری سیاه ارتباط نزدیکی با گردشگری آموزشی دارد برای بسیاری از مردم اغلب بخش آموزشی است که به آن‌ها انگیزه شرکت در این نوع گردشگری را می‌دهد؛ هرچند گردشگری تاریک ممکن است که یک تجربه تفریحی شاد و مفرح نباشد، اما مردم از جنبه آموزشی آن لذت می‌برند.
هفت نوع اصلی گردشگری سیاه وجود دارد که شامل کارخانه‌ها، نمایشگاه‌ها، سیاه چال استراحتگاه، معابد اردوهای نسل کشی و مکان‌های درگیری و جنگ می‌شود؛ گردشگری سیاه شامل گردشگری بلایا نیز می‌شود؛ ممکن است آن منطقه تحت بلایای طبیعی به وضعی تأسف‌بار رسیده یا به‌دلیل دخالت انسان تبدیل به خاطره‌ای دردناک در ذهن بشر شده باشد؛ سریال محبوب چرنوبیل یکی از مواردی است که نسبت به این مسئله آگاهی مردم را افزایش داده است.
عناصر فرهنگی دیگر مانند اپرا، تئاتر، گالری‌های هنری و موزه‌ها هم به‌طور کلی در دسته‌بندی گردشگری سیاه قرار نمی‌گیرند، مگر اینکه بخشی از محتوای آن‌ها به عناصر تاریک اختصاص داده شده باشد؛ بحث‌های زیادی در زمینه اخلاقی بودن این نوع گردشگری وجود دارد اما اگر به‌صورت محترمانه و در جهت درک تاریخ انجام شود تأثیر منفی اخلاقی نخواهد داشت؛ در ادامه به معرفی چند مقصد گردشگری سیاه در ایران می‌پردازیم.
*موزه عبرت تهران
موزه عبرت، روزگاری زندان کمیته مشترک ضد خرابکاری نام داشته و در سال 1316 در زمان حکومت پهلوی بنا شد و مکانی برای بازجویی و شکنجه مخالفان حکومت پهلوی توسط ساواک بوده است، این زندان در زمان برپایی و در دوران حکومت پهلوی حدود هشت هزار و 442 زندانی داشته که با بازدید از این زندان از نحوه شکنجه‌های دردناک و زندگی زندانیان در این مکان مطلع خواهید شد.
*ارگ بم کرمان
بم به‌عنوان بزرگترین سازه خشتی جهان در تاریخ پنج دی 1395 با زلزله‌ای به اندازه 6.6 ریشتر حدود 90 درصد تخریب شد. شدت تخریب در حدی گسترده بود که یونسکو مأموریت بازسازی ارگ بم را به کشورهای عضو میراث فرهنگی مانند چین ژاپن ایتالیا، فرانسه و آلمان صادر کرد؛ این زلزله وحشتناک با ویرانی و تلفاتی که از خود برجای گذاشت همواره یکی از تلخ‌ترین اتفاقات طبیعی در ایران محسوب می‌شود؛ با توجه به بازسازی‌هایی که در این بنای عظیم انجام شده بخشی از آن به شکل اولیه خود بازگشته اما بخش قابل توجهی از آن به همان شکل و به‌صورت تخریب‌شده باقی مانده است.
*باغ سنگی سیرجان
گردشگرانی که از این باغ بازدید کرده‌اند همواره از حس غریب و خوفناک آن صحبت می‌کنند باغ سنگی با درخت‌های خشک شده و میوه‌های سنگی هر بیننده‌ای را متحیر می‌کند و از جاذبه‌های گردشگری سیاه استان کرمان محسوب می‌شود؛ جالب است بدانید که باغ سنگی در ابتدا باغی سرسبز متعلق به درویش خان اسفندیار پور بوده است. اما در نتیجه تقسیم ناعادلانه و اصلاحات اراضی، تبدیل به یک باغ خشک با میوه‌های سنگی شد؛ درویش خان مالک این باغ برای اعتراض به از دست دادن باغ خود از رسیدگی به آن جلوگیری کرد و در نهایت تمامی درخت‌ها خشکیدند؛ پس از خشک شدن باغ، درویش خان از تمامی درخت‌ها سنگ‌هایی به جای میوه آویزان کرد؛ این باغ در ایران جزو فهرست گردشگری سیاه قرار می‌گیرد و گردشگران به تماشا و تفکر در خصوص نحوه نگرش درویش خان به زمین‌هایش می‌پردازند و رنج او را درک می‌کنند.
*کویر اسرارآمیز ریگ جن/ مثلث برمودای ایران
این منطقه در جنوب شهر سمنان قرار دارد که مردم بومی بر این باور هستند که کویر ریگ جن یک منطقه نفرین شده است که توسط ارواح پلید و شیطانی حکومت می‌شود. به همین خاطر بیشتر کسانی که به ریک جن رفتند دیگر برنگشتند.
*قبرستان جن‌ها در چابهار
گورستان جن تیس در جنوب شرقی ایران در استان سیستان و بلوچستان، شهر چابهار، برروی تپه‌ای مشرف به روستای تیس و در پای کوه پیل بند، بر زمینی صخره‌ای قراردارد؛ این قبرستان که از جاهای دیدنی چابهار به شمار می‌رود در 300 متری غرب روستا و در جنوب قلعه پرتقالی‌ها قرار گرفته است و سنگ قبرهای بزرگ و عجیبی دارد و محلی‌ها را به این باور رسانده است که این گورها محل دفن آدمیزاد نیست.
*قلعه آدمخوار اردبیل
قلعه بوینی یوغون که با نام قلعه آدم‌خوار نیز شناخته می‌شود، سه هزار سال قدمت دارد و در 11 کیلومتری شهرستان نیر، در استان اردبیل قرار گرفته است؛ مردم محلی بر این باور بودند که قلعه آدم‌هایی را که به آن وارد می‌شود، می‌بلعد و دیگر نام و نشانی از آن افراد باقی نمی‌ماند؛ امروزه دلیل این موضوع مشخص شده است، دیوارهای بلند این قلعه مانع از خروج افرادی می‌شدند که پا به آن گذاشته بودند، بنابراین آن‌ها در قلعه باقی می‌ماندند و جان می‌دادند؛ همچنین نشانه‌هایی از تمدن 4500 ساله و آثاری از پیش از دوران مفرغ، عصر اشکانی و دوران اسلامی در این قلعه یافت شده است. قلعه بوینی یوغون از جاذبه‌های گردشگری نیر به حساب می‌آید.
*جنگل جیغ /ترسناک‌ترین جنگل در ایران
جنگل جیغ یکی از جاهای دیدنی استان خراسان رضوی در روستای سربرج، در بخش طرقبه است؛ این روستا در جنوب مشهد قرار دارد و فاصله آن تا مرکز این شهر تنها 32 کیلومتر است؛ اگر فکر می‌کنید که شنیدن صدای جیغ در این جنگل شایعه‌ای بیش نیست، باید گفت که کاملاً در اشتباه هستید؛ به محض تاریک شدن هوا در این جنگل تا صبح صدایی شبیه به جیغ را خواهید شنید و این اتفاق باعث شده است که محلی‌ها، این منطقه را ترسناک و عجیب بدانند.
  لینک
https://sepehrgharb.ir/Press/ShowNews/86842