|
یکی از نکات جالب در مورد انگور ملایر، استفاده از روش‌های سنتی و مدرن در فرآوری و نگهداری آنها است. به عنوان مثال، فرآوری کشمش که یکی از محصولات مهمی است که از انگورهای این منطقه تولید می‌شودبه دو روش خشک کردن انگور در آفتاب یا با استفاده از دستگاه‌های خشک‌کن انجام می‌شود که هر کدام از این روش‌ها تاثیر متفاوتی بر طعم و کیفیت نهایی محصول دارند. از دیگر محصولات فرآوری شده از انگور شیره آن است که به روش سنتی انجام شده و خود به یک جاذبه گردشگری تبدیل شده است.
از آنجائیکه انگور یکی از محصولات کشاورزی مهم استان بوده و در سال 1397 نظام تولید انگور شهرستان ملایر ثبت جهانی شد و با توجه به تغییر مدیریت ارشد استان لازم دیدیم در گفتگو با فعالان این عرصه به مرور ظرفیت‌ها و نیازهای آنها پرداخته و پیام این بخش از جامعه فعالان اقتصادی استان را در این نخستین روزهای سکانداری استان به مدیریت ارشد استان برسانیم
آنچه در ادامه می‌آید متن گفت‌وگو با دوتن از صادرکنندگان و نیز یکی از باغداران ملایری است:
مدیرعامل شرکت اطلس‌تاک ملایر با بیان اینکه این شرکت (کارخانه کشمش جعفری) ازسال 92 در شهرستان ملایر شهر جهانی انگور با فعالیت در زمینه تامین و بسته‌بندی و صادرات انواع کشمش ملایر فعالیت خود را آغاز کرده است،گفت: برند محصولات ما 717 است.
بهرام جعفری‌جوزانی با تاکید براینکه کشمش ملایر در دو رسته تیزابی و طلایی صادر می‌شود، اظهارکرد: خوشبختانه ماهانه چیزی بالغ بر 50 تن صادرات داریم که البته این عدد بنا به سفارش مشتری متغیر است.
این صادرکننده جوان ملایری در پاسخ به این سوال که خریداران محصول از کدام کشورها هستند و درعین حال در روند صادرات با چه مشکلاتی روبه رو هستید، خاطر نشان کرد: عمده صادرات ما به کشورهای همچون روسیه، عراق و اوکراین است.
وی، افزود: بحمدالله مانع خاصی برای صادرات به این کشورها وجود ندارد اما در بحث صادرات به کشورهای اروپایی و نیز کشور همچون امارات ما با مباحثی همچون عدم تطابق محصول با استانداردهای بهداشتی همچون وجود باقیمانده سموم در محصول مواجه هستیم بنابراین درحال حاضر صادراتی به این کشورها صورت نمی‌پذیرد.
عضو انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان کشمش با تاکید بر اینکه دیگر مشکل ما دربحث صادرات به موضوع تعهد ارزی باز می‌گردد گفت: روش برداشت و انبارداری سنتی نیز از دیگر مشکلاتی است که کیفیت محصول را برای صادرات تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
*نگهداری کشمش در گونی بر کیفیت آن اثرگذار است
این صادرکننده کشمش ملایر، ادامه داد: درواقع یک باغدار درفرایند صنعتی تولید کشمش انگور را پس برداشت روی زمین پهن کرده وپس از خشک شدن برای مدت حداقل یک سال در گونی نگهداری می‌کند حال آن‌که این روند در رنگ و ظاهر کشمش بسیار تاثیرگذار است.
وی درپاسخ به این سوال که به عنوان یک فعال اقتصادی درعرصه کشاورزی مهمترین خواسته فعالان این عرضه از استاندارجدید چیست،گفت: مهمترین بحث کنترل باغات به لحاظ استفاده از سموم است در واقع عدم توجه به به استانداردهای استفاده از سموم شیمیایی ما را در صادرات به کشورهای اروپایی محدود کرده که یقینا با نظارت بیشتر جهاد کشاورزی مشکل قابل حل است.
در ادامه مدیر عامل شرکت خوشه طلایی نوشیجان با برند تخصصی بوبار 727 نیز با اشاره به فعالیت رسمی 20 ساله خود درعرصه صادرات خشکبار به ویژه کشمش ملایر،گفت: عمده محصولات صادراتی ما شامل کشمش گلدن، کشمش سلطانی و کشمش پلویی و مشکی است.
فتحی با تاکید براینکه میزان صادرات ما به صورت ماهانه بنا به سفارش مشتری متغیر است اظهار کرد: خوشبختانه به اکثر کشورهای حاشیه خلیج فارس، روسیه یونان، ارمنستان و قزاقستان و درعین حال با دشواری فراوان به اروپای شرقی صادرات داریم.
*گرانی اقلام مورد نیاز کشاورزان قیمت‌تمام‌شده را بالا می‌برد
وی با اشاره به اینکه مشکل ما در عرصه تولید و انبارداری سنتی محصول از سوی باغداران ملایر به مسئله بهای تمام‌شده محصول بازمی‌گردد، افزود: آنچه مسلم است اینکه باید برای مدیریت این فرایند تدابیری اندیشیده شود که قیمت تمام‌شده محصول برای کشاورز پایین بیاید تا او بتواند ازسود حاصل استفاده کرده و روش‌های تولید کشمش خود را به‌روز کند.
این صادرکننده کشمش با بیان اینکه بنا به ارتباطی که بنده با باغداران ملایر دارم از نزدیک دیده‌ام که امسال برای تامین یک قلم کالا مرتبط با کارشان بنا به افزایش قیمتی که در آن اتفاق افتاده بود چقدر در مضیقه بودند گفت: نام این محصول کربنات پتاسیم است که درخشک کردن محصول به کار رفته و برای تهیه آن که ازکشورهایی همچون کره، ایتالیا و چین که به صورت محدود وارد کشور می‌شود مشکل دارند.
فتحی با تاکید براینکه امسال گویا بازار مافیایی شده و قیمت آن تا چندین برابر افزایش یافته بود اذعان کرد: مشکل بعدی دربحث باغات انگور ملایر عدم مبارزه سیستماتیک با آفات است از زنجره گرفته تا کنه و دیگرآفات مرتبط با محصول کشمش.
وی ادامه داد: دراین بین کم بودن سواد کشاورزان و درعین حال ناآگاهی درخصوص چگونگی استفاده از سموم دربحث مقدار و زمان آن خود مسئله‌ای است که نتیجه‌ای جز انباشت سموم در محصول را به دنبال ندارد.
*سموم تقلبی مشکل مضاعف تاکداران
فتحی با بیان اینکه به زعم بنده امروز به دلیل گسترش آفات در باغات ملایر باید سمپاشی هوایی توسط جهاد کشاورزی انجام شود،اذعان کرد: مسئله اینجاست که نه تنها قیمت سم بالاست بلکه باغداران با مسئله سموم تقلبی در بازار نیز مواجه‌اند که این مهم خود مشکلات آنها را بغرنج ترمی کند زیرا دراغلب موارد امکان شناسایی وجود نداشته پس باغدار سم تقلبی خریدار کرده و درباغ خود مورد استفاده قرار می‌دهد اما نتیجه‌ای را شاهد نیست پس مجبور است با هزینه کردی مضاعف بار دیگر سم خریده و دوباره روند سمپاشی را انجام دهد.
وی با تاکید براینکه لازم است دراین زمینه دولت و به نمایندگی از آن جهاد کشاورزی با تاکید استاندار در این زمینه به صورت مهندسی شده و اصولی وارد شده و به توزیع سم با کیفیت در بین باغداران اقدام کند افزود: آنچه مسلم است اینکه وقتی باقیمانده سمی در محصول نباشد امکان صادرات به کشورها اروپایی بنا به رغبت و استقبالی که برای خرید کشمش دارند فراهم خواهد شد و در نتیجه ارزش‌افزوده بیشتری را برای اقتصاد استان و درعین حال بهره‌برداران رقم خواهد زد.
این صادرکننده کشمش ملایر با تاکید براینکه این مهم خود مکملی است برای بهره‌برداری از فرصت جهانی شدن انگور ملایر، اذعان کرد: به‌دیگر سخن برای بهره‌برداری ازاین نام باید زیرساخت مورد نیاز را برای جهانی شدن این محصول در بعد اقتصادی نیز فراهم کرد.
فشار دلالان آه از نهاد بازار انگور برآورده
درادامه باغدار ملایر نیز با اشاره به اینکه 5 هکتار باغ انگور دارد گفت: این روزها درحال برداشت محصول از باغات هستیم.
سجاد ملیانی با تاکید براینکه عمده مشکل ما در بحث باغداری به مسئله ورود دلالان درعرصه خرید کشمش بازمی‌گردد،گفت: متاسفانه امسال دلالان قیمت کشمش را به 60 هزار تومان تقلیل داده‌اند این در حالی است که سال گذشته هرکیلو کشمش 120 هزار تومان بود.
وی با اشاره به اینکه هزینه تولید دربخش‌های مختلف دو برابر شده است گفت: قیمت انگور تر نیز بر سر باغ 14 تا 15 هزار تومان به ازای هرکیلو است.
*اجرای طرح فراز در باغ‌های قدیمی وجود ندارد
ملیانی با اشاره به سنتی بودن باغ در پاسخ به این سوال که چرا نسبت به تغییر ساختار باغ به فراز اقدام نکرده‌اید، گفت: باغ ما قدیمی با روش آبیاری غرقابی است بنابراین امکان اجرای طرح فراز با حفظ بوته‌ها فعلی فراهم نیست بنابراین اگر بخواهیم از این روش استفاده کنیم باید باغ را ریشه‌کن کرده و از ابتدا نسبت به کاشت بوته اقدام کنیم.
*وعده مسئولان عملی نشده
وی در واکنش به این سوال که طی چند سال اخیر نمایندگان ملایر در مجلس شورای اسلامی عنوان می‌کردند که به عنوان حمایت باغداران ملایری و نیز در راستای تولید بهداشتی کشمش بحث زیراندار و سبد یارانه‌دار را دنبال خواهند کرد آیا این فرصت برای شما فراهم شده که بتوانید نسبت به خرید این ملزومات اقدام کنید، گفت: در حال حاضر همچنان برای خشک کردن کشمش هیچ تجهیزاتی حتی به صورت یارانه‌دار دراختیار باغداران قرار نگرفته و حتی امسال تعاونی باغداران اعلام کرد که سبدیارانه‌دار در اختیار باغداران قرارمی‌دهند بنابراین برای خرید مراجعه کردیم اما مسئله این بود که قیمت 10 هزار تومان در هر سبد بیشتر از فضای بازار بود.
وی با تاکید براینکه در سایر ملزومات تولید کشمش نیز همین شرایط حکم فرماست اذعان کرد: مثلا دربحث خرید روغن کربنات که برای خشک کردن کشمش مورد استفاده قرارمی‌گیرد نیز قیمت سهمیه در نظر گرفته‌شده برای اعضا تعاونی به مراتب بالاتر از بازار بود با این تفاوت که حداقل در بازار امکان خرید مدت‌دار فراهم است اما در خرید از تعاونی حتی این فرصت نیز برای باغدار فراهم نیست.
وی در پاسخ به گلایه‌مندی درخصوص استفاده زیاد از سموم و دراین حال باقی‌ماندن آن در محصول نهایی که منجر به عدم امکان صادرات به کشورهای اروپایی است،گفت: خوشبختانه درحال حاضر بحث صادرات در شهرستان با رونق بسیار دنبال‌شده و کشورهایی همچون روسیه، اوکراین و کشورهای همسایه همگی خریدار کشمش ملایر هستند پس دراین زمینه مشکلی به لحاظ کیفیت نداریم.
مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد کشت انگور در ملایر به عنوان یکی از منابع اصلی درآمد کشاورزان و تامین‌کنندگان محلی شناخته می‌شود به طوریکه در مجموع باغداران ملایری سالانه 304 هزار تن انگور از تاکستان‌های این شهرستان برداشت می‌کنند، که 70 درصد انگور تولیدی شهرستان معادل 212 هزار تن از تولید کل انگور، تبدیل به کشمش شده و 30 درصد مابقی معادل بیش از 91 هزار تُن، به سایر محصولات فرآوری شده از انگور تبدیل می‌شود و این میزان محصول زمینه‌ساز اشتغال چندین هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در زمینه‌های مختلف مرتبط با کشت، برداشت، بسته‌بندی، حمل و نقل و فرآوری انگور مشغول به کار می‌شود که این حجم از اشتغال‌زایی به تقویت اقتصاد محلی و بهبود کیفیت زندگی کشاورزان کمک خواهد کرد.
با کمی تامل در اعداد و ارقام می‌توان دریافت نگاه علمی به این فرایند تولید، فرآوری و فروش این محصول می‌تواند شتاب موتور اقتصادی شهرستان ملایر و همچنین استان را چند برابر کند اگرچه سالهاست ایستگاه تحقیقات انگور ملایر تاسیس شده و خدمات متنوعی داشته است اما با توجه به آنچه که در مزارع می‌گذرد و عدم تحقق وعده‌های مسئولان حتی برای ارائه ارزان‌قیمت حداقل الزامات کشت این محصول به نظر می‌رسد ضوری است جناب ملانوری با به کارگیری تیمی کارآمد در سازمان جهاد کشاورزی طرحی نو در این حوزه دراندازد
|
