کد خبر : 87575
تاریخ : 1403/7/28
گروه خبری : اقتصادی

چرم همدان گرفتار زنگار عدم حمایت


تهیه چرم و ساخت اشیاء تزئینی و مفید از آن در شهر همدان قدمت بسیار دارد و تاریخ پر فراز و نشیب از رکود و رونق را پشت سر نهاده است.
تا اوایل حکومت پهلوی تولید چرم در شهر همدان از رونق بالایی برخوردار بود به طوری که چرم همدان و کالا‌های چرمی ساخته‌شده از آن شهرت جهانی داشت اما از سال 1309 شمسی با ایجاد تغییراتی در نحوه شهرسازی و به بهانه کنترل بیماری‌ها و رعایت نکات بهداشتی از ادامه کار کارگاه‌های دباغی در داخل شهر جلوگیری به‌عمل آمد و این کارگاه‌ها در دو محل خارج از شهر استقرار داده شدند.
از سوی دیگر با ورود ماشین و کالاهای وارداتی ازجمله کفش و کیف از میزان تقاضای چرم کاسته شد و در ادامه با توجه به عدم حمایت‌ها کم‌کم شاهد از رونق افتادن این صنعت در همدان بوده و هستیم این در حالی است که وجود راسته دباغ‌خانه از انشعابات بازار در خیابان اکباتان، خود نشان از سابقه دیرین دباغی سنتی در شهر همدان دارد. همچنین تولید چرم به شیوه امروزی و صنعتی با احداث نخستین کارخانه چرم ایران که در شهر همدان بود در سال 1312 شروع شد و توسعه قابل توجهی یافت اما امروز دیگر خبری از آن رونق نیست.
با این تفاسیر و با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا در این باره با تنی چند از فعالان این عرصه گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
مدیر کارخانه چرم الوند با بیان اینکه تا هفت سال پیش در کارخانه‌ای واقع در شهرک صنعتی ویان در این عرصه فعالیت می‌کردم اما امروز دیگر در این عرصه فعال نیستم گفت: این کارخانه حدود 30 سال سابقه کار در صنعت چرم داشت.
سام شهباز عنوان کرد: البته فعالیت در صنعت چرم پیشه خانوادگی ما بود، حدود 120 سال خاندان شهباز در این عرصه فعالیت کرده و کار دباغی انجام می‌دادند.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا فعالیت در این عرصه را رها کردید؟ با لحنی کنایه‌آمیز گفت: ساده‌ترین پاسخی که می‌توانم به شما بدهم این است که ما در همدان به دنیا آمدیم شاید اگر همدانی نبودیم شرایط حمایت‌ها بهتر بود.
وی با تأکید بر اینکه هیچگاه از ما حمایت نشد، اذعان کرد: عمده مشکلی که برای مجموعه ما به‌وجود آمد، ایجاد سد بعد از برپایی نیروگاه مفتح بود زیرا در تأمین آب کارخانه را دچار مشکل کرد حال آنکه صنعت چرم برای مانایی نیاز به آب دارد.
این فعال سابق صنعت چرم در همدان در پاسخ به اینکه محصول تولیدشده واحد صنعتی شما چه بود؟ ابراز کرد: پوست از کشتارگاه‌ها وارد کارخانه می‌شد بعد از پرداخت، به چرم قابل استفاده برای تولید کیف و لباس تبدیل و به صنایع فعال در این بخش ارسال می‌شد؛ اما متأسفانه شرایط تولید تا حدی بغرنج شد که تصمیم به تعطیلی واحد گرفتیم.
شهباز با اشاره به اینکه ظرفیت اسمی کارگاه ما پرداخت پنج هزار جلد پوت گوسفندی بود اما به‌مرور در عرصه تولید به صفر رسید اذعان کرد: امروز این کارخانه به یک مکان متروکه و ویرانه در شهرک صنعتی ویان بدل شده است.
وی با بیان اینکه متأسفانه در همدان از کار تولیدی بومی‌ها استقبال نمی‌شود، اذعان کرد: گواه این موضوع تعداد بی‌شمار واحدهای تعطیل و نیمه‌تعطیل در شهرک‌های صنعتی است.
این فعال سابق صنعت چرم در همدان ادامه داد: درواقع سؤال من از مدیران استانی در همدان این است که چرا به جای جذب صنعتگران جدید و اعطای امتیاز به آن‌ها به‌دنبال احیای واحدهای تعطیل‌شده نیستند.
در ادامه دیگر فعال صنعت چرم همدان نیز با بیان اینکه تقریباً 25 سال سابقه کاری دارد گفت: محصولاتم از جاسوئیچی گرفته تا کیف‌های مردانه و زنانه و کمربند را شامل می‌شود.
هادی شهبازی با ابراز اینکه ما کار را در واحدهای کوچگ خانگی دنبال کرده و درواقع به‌نوعی منجر به رونق مشاغل خانگی شده‌ایم اذعان کرد: بر این اساس چند واحد تولیدی خانگی در نقاط مختلف شهر همدان برای ما محصول تولید می‌کنند.
وی در پاسخ به اینکه مواد اولیه مورد نیاز خود را از کجا تأمین می‌کنید؟ اذعان کرد: در ابتدا که کار ما به‌صورت سنتی دنبال می‌شد مواد اولیه را از استان تهیه می‌کردیم اما در حال حاضر از تهران و تبریز این مواد را می‌آوریم.
این صنعتگر در واکنش به این سؤال که آیا ظرفیت تولیدات صنعتی چرم در همدان وجود دارد؟ گفت: برای سایر محصولات این ظرفیت فراهم است اما ما نیازمند چرم گاوی هستیم که تأمین آن برای ما از سایر استان‌ها آسان‌تر است.
شهبازی درخصوص آخرین وضعیت صنعت چرم، گفت: اصلاً چیزی با عنوان حمایت در استان وجود ندارد و بیشتر حکایت از سنگ لای چرخ تولید گذاشتن دارد.
وی با ابراز اینکه مجوزهای دریافت‌شده برای فعالیت ما در رسته صنایع دستی است نه واحد تولیدی، اذعان کرد: در تمام دنیا و حتی شهرهای ایران این رسته معاف از مالیات است اما در همدان این موضوع رعایت نمی‌شود و همین امر باعث شده تا روند تولید به‌شدت کاهش پیدا کند.
این فعال سابق صنعت چرم در همدان ادامه داد: مسئله این است که هزینه تولید محصولات چرمی بسیار بالاست اما سازمان امور مالیاتی بدون توجه به این موضوع تنها موضوع تراکنش بالا را مورد توجه قرار داده و بر اساس آن مالیات را محاسبه می‌کند این در حالی است که تنها در یک فقره نخستین هزینه بالغ بر 20 تا 25 درصد هزینه اجرت کارگری باید پرداخت شود.
شهبازی با ابراز اینکه دریافت مالیات بدون توجه به هزینه تولید، بازار چرم را نیز تحت تأثیر قرار داده اذعان کرد: با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه به معنای واقعی امروز صنعت چرم شرایط خوبی را تجربه نمی‌کند.
وی با تأکید بر اینکه بنا به ضرورت ما سیستم فروش خود را از کلی‌فروشی به تک‌فروشی محصول و دایر کردن نمایندگی‌های فروش در نقاط مختلف شهر تغییر دادیم، ابراز کرد: تأسف‌بارتر اینکه طی چند سال اخیر کیفیت مواد اولیه به لحاظ رنگ و کیفیت کاهش یافته چراکه امکان واردات چرم خارجی وجود نداشته و در عین حال کیفیت محصول داخلی نیز قابل رقابت با محصولات خارجی نیست.
وی با اشاره به اینکه محصولات ما با ویژند «ماهان» به فروش رسیده و اکنون از طریق این واحدهای تولیدی خانگی برای 120 نفر به‌صورت مستقیم اشتغال‌زایی کرده‌ایم اذعان کرد: باوجود سبقه درخشان همدان در صنعت چرم احساس می‌کنم تا هفت سال پیش شرایط این صنعت در استان خوب نبود اما امروز بنا به تلاش‌هایی که با تعدادی از همکارانمان در این عرصه داشتیم این روند رو به بهبودی است به طوری که محصول ما با محصولات استان‌هایی همچون تبریز و مشهد برابری می‌کند.
دیگر فعال صنعت چرم همدان نیز با بیان اینکه با ویژند چرم همدان بالغ بر 40 سال است که در این صنعت فعالیت دارم، گفت: آنچه ما به‌عنوان محصول تولید می‌کنیم چرم تکمیل‌شده است.
ساسان شهبازی ادامه داد: واحد ما در شهر همدان مستقر بوده و از مواد اولیه داخل استان برای تولید محصول استفاده می‌کنیم.
وی در پاسخ به اینکه در حال حاضر وضعیت تولیدتان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ ابراز کرد: امروز تولید ما در حدی است که فقط کارگاهمان تعطیل نشود.
وی با بیان اینکه در بسیاری از موارد درآمدمان با هزینه تولید همخوانی ندارد؟ تصریح کرد: آنچه مسلم است اینکه در حال حاضر فعالیت ما در این عرصه توجیه اقتصادی ندارد اما ما همچنان باوجود مشکلات با تمام توانمان در این عرصه فعالیت داریم.
این فعال حوزه چرم با بیان اینکه عمده تولیدات ما به خارج از استان ارسال می‌شود، اذعان کرد: آنچه حائز اهمیت است اینکه چرم تکمیل‌شده انواع محصولات چرمی ‌از کیف و کفش گرفته تا البسه را پوشش می‌دهد.
شهبازی با ابراز اینکه در حال حاضر 10 نفر در مجموعه ما مشغول به‌کار هستند مطرح کرد: توانایی کارخانه ما بسیار بالاست اما بنا به مشکلات پیش رو با حداقل ظرفیت مشغول به‌کار هستیم.
وی با اشاره به اینکه عمده مشکلات ما با اداراتی همچون مالیات، دارایی، بیمه و بانک است گفت: آنقدر تعداد مشکلات پیش روی ما در این صنعت زیاد شده که دیگر از ادامه کار خسته شده‌ایم.
وی با بیان اینکه امروز دیگر توان جنگیدن و مبارزه را ندارم و خسته از رفت و آمد در ادارات هستم، گفت: در این شرایط نمی‌توان از کسی انتظار داشت و هر کس به‌دنبال توسعه فعالیت خود بوده و فقط در حدی تلاش می‌کند که نیاز و معاش خود را پاسخگو باشد.
این صنعتگر با تأکید بر اینکه امروز همدان باوجود داشته‌های دیرینه خود در صنعت چرم حرفی برای گفتن در سطح ملی ندارد گفت: تأسف‌بارتر اینکه حتی نتوانستیم ویژند چرم همدان را حفاظت کنیم.
مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد؛ به هر جهت صنعت چرم کشور همچون سایر صنایع کشور نیازمند حمایت‌های جدی و عملی است، حمایت‌هایی که بتواند این صنعت را به‌عنوان یک صنعت سودآور و ارزآور در بین صنایع تولیدی مطرح سازد ضمن اینکه این صنعت می‌تواند در دوران پس از تحریم یکی از صنایع جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی باشد؛ البته مشروط به اینکه بتوانیم با مدیریت صحیح از این فرصت استفاده بهینه کنیم، در آن صورت جذب سرمایه‌گذاری مشترک خارجی یکی از راه‌های مهم و تأثیرگذار خواهد بود اما گویی در استان همدان باوجود ظرفیت بکر دامپروری و استادکاران نامدار، هنوز اولویتی برای حمایت از این صنعت تعریف نشده و همچنان چرم گرفتار زنگار عدم حمایت است.
  لینک
https://sepehrgharb.ir/Press/ShowNews/87575