قاچاق طلای سرخ بلای جان تجارت رسمی زعفران

5 درصد در وزن و 52.2 درصد در ارزش کاهش داشته و حتی با وجود افزایش قیمت داخلی زعفران شاهد کم اظهاری این محصول به میزان 18.6 درصد نسبت به سال قبل در ازای هر کیلوگرم هستیم که قاچاق و خروج غیر رسمی زعفران از معضلات تجارت این محصول به شمار می‌آید.
سید روح اله لطیفی اظهار کرد: زعفران در کنار خشکبار از کالاهای مزیت دار ایران است که با وجود سهم بالای ایران در تولید این محصول در جهان نقش آفرینی آن در بازارهای جهانی شایسته نیست و باید با نگاه ملی، در کنار هم برای تولید، فراوری، بسته بندی، بازاریابی و فروش آن برنامه داشته باشیم و دولت نقش تسهیلگری، مشوق و همراه را در این خصوص ایفا کند.
وی گفت: صادرات زعفران در 6 ماهه نخست امسال 57 هزار و 101 کیلو گرم (57.1 تن) به ارزش 49 میلیون و 465 هزار و 960 دلار بوده که نسبت به 6 ماهه نخست سال گذشته در وزن 41.5 درصد و در ارزش 52.2 درصد کاهش داشته است.
لطیفی افزود: خوشبختانه حدود 45 درصد از زعفران صادر شده در این مدت در قالب بسته‌بندی بین یک تا 30 گرم انجام شد و حدود 55 درصد هم بالای 30 گرم و در قالب فله‌ای بوده است که این میزان نسبت به مدت مشابه که 71.3 درصد به شکل فله‌ای و 28.7 درصد در قالب بسته بندی بوده رشد خوبی در صادرات با هویت ایرانی داشته است.
**قاچاق طلای سرخ بلای جان تجارت رسمی زعفران
لطیفی گفت: با وجود حفظ سطح زیر کشت زعفران و تداوم تولید شاهد کاهش صادرات زعفران بودیم که شاید بتوان گفت میزان قاچاق این محصول، به اندازه همان مقدار کاهشی است که در آمار صادرات رسمی زعفران از گمرکات کشور به بازار جهانی نشان می‌دهد.
وی در خصوص چرایی قاچاق اظهار کرد: قاچاق با قانون گریزی زمانی اتفاق میفتد که این اقدام قبیح برای عامل آن صرفه داشته باشد و مجازات آن بازدارنده نبوده و یا از طریق قانونی موانع بیشتری داشته باشد، بیشتر این محصول به افغانستان منتقل و سپس به سایر کشورها از جمله هند با برند افغان صادر می‌شود.
لطیفی در خصوص چرایی قاچاق زعفران به افغانستان افزود: نخست این که استان‌های تولیدکننده اصلی این محصول همجوار با افغانستان بوده و خروج زعفران از کشور از طریق شهروندان ایرانی و افغانستانی که گاهی اوقات نسبت قومی و فامیلی دارند راحت تر انجام می‌شود. موضوع دوم به مسئله رفع تعهد ارزی بر می‌گردد. تمایل به عدم بازگشت ارز، سبب شده تا بخشی از فعالان این حوزه به سمت صادرات غیررسمی کشیده شوند. موضوع سوم به همجواری افغانستان با کشور هند بر می‌گردد که مصرف کننده 50 تا 60 تن زعفران در سال است. همکاری این دو کشور در بحث تعرفه گمرکی سبب شده تا زعفران ایرانی اگر از کانال افغانستان به هند صادر شود برای این کشور با تعرفه صفر درصدی همراه است در حالی که این عدد برای تجار با مبدا ایران به کشور هند 38 درصد است.
وی تاکید کرد: هم تجار با نگاه ملی به این موضوع توجه کنند و هم مسئولان حوزه دیپلماسی اقتصادی با رایزنی با مسئولان هند زمینه تعاملات بهتری بین دو کشور ایجاد کنند تا مانع تجارت غیررسمی طلای سرخ که یکی از ارزآورترین محصولات کشاورزی است، شوند.
این مسئول یادآور شد: تسهیل تجارت و رفع چالش‌های تعهد ارزی هم می‌تواند به کاهش تجارت غیررسمی زعفران کمک کند.
**مقصدهای زعفران ایرانی کجاست؟
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت در خصوص مقاصد زعفران ایران اظهار کرد: این محصول در 6 ماه نخست سال به 50 کشور جهان صادر شد. مقصد اول امارات بود با عدد 15 هزار و 610 کیلو گرم که تقریبا 28 درصد صادرات را به خود اختصاص داده است.
وی در ادامه افزود: دومین مقصد، اسپانیا بوده که متاسفانه حدود 100 سال است زعفران ایرانی را به نام اسپانیا می‌شناسند. 11 هزار و 56 کیلوگرم زعفران به این کشور صادر شد که 7 هزار و 665 کیلوگرم آن به شکل فله‌ای بوده است. مقصد سوم چین بوده با صادرات 10 هزار و 473 کیلو گرم که از این میزان 8 هزار و 14 کیلو گرم به شکل فله ای انجام شده است. افغانستان مقصد چهارم صادرات زعفران ایرانی است که 6 هزار و 908 کیلوگرم صادرات رسمی به این همسایه صورت گرفته است. 3 هزار و 641 کیوگرم صادرات در قالب فله‌ای بوده است. قطر با خرید 2 هزار و 263 کیلوگرم مقصد پنجم است که 701 کیلوگرم به شکل فله‌ای بوده است.
لطیفی به سایر بازارها اشاره کرد و ادامه داد: مقصد ششم صادرات زعفران ایران، ایتالیا است با رقم 2 هزار و 460 کیلوگرم که بخش زیادی از آن (1599 کیلو گرم) به شکل فله‌ای بوده است. مقصد هفتم عمان است با صادرات 1443 کیلوگرم که 500 کیلوگرم آن فله‌ای انجام شده است.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت گفت: سایر کشورهای مقصد زعفران ایرانی عراق، انگلستان، ترکیه، یونان، نپال، موریس، نیوزلند، اتریش، روسیه، فیلیپین، بلژیک، ژاپن، پاکستان، تایلند، تایوان، آلمان، هلند، مالزی، کویت، کانادا، سوییس، سوئد، صربستان و... بوده است.
وی گفت: متوسط قیمت اظهار شده زعفران در 6 ماهه امسال 866 دلار و 39 سنت بود، در صورتی که در 6 ماهه سال گذشته هزار و 63 دلار و 78 سنت بود که نشان‌دهنده ارزان فروشی یا کم اظهاری منفی 18.6 درصدی نسبت به سال قبل است.
لطیفی در پایان افزود: زعفران در اردیبهشت با 18 هزار و 527 کیلوگرم بالاترین میزان و در مرداد با 8004 کیلوگرم کمترین میزان صادرات را ثبت کرده کرده است.